به گزارش خبرنگار ایمنا؛ آرامگاه خواجه نظام الملک طوسی مرد بزرگ علم و ادب و سیاست در محله دارالبطیخ اصفهان که امروزه محله احمدآباد است در کوچه‌ای که نام وی را بر آن گذاشته‌اند قرار دارد. او نیرومندترین و مشهورترین و با درایت ترین وزیر خاندان سلجوقی بود و سلجوقیان در زمان او به اوج قدرت و نیرومندی رسیدند.
در کنار بنای آرامگاهی ساده و بی‌پیرایه خواجه نظام‌الملک تعداد هشت قبر به چشم می‌خورد که اغلب دارای سنگ مرمــر نفیس هستند و بر مدفن خواجه نیز سنگ مرمرین بسیار زیبایی نصب شده که در اطراف آن کتیبه‌ای شامل آیه‌الکرسی و عبارات دیگر نوشته شده است.
علاوه بر خواجه نظام الملک «مَلِکشاه سلجوقی»، «ترکان خاتون» همسر ملکشاه و فرزندان این دو یعنی «برکیارق»، «سلطان محمد» و «سلطان محمود» و نیز «جمال‌الدین حسین بن صفی‌الدین محمد» که از شاهزادگان صفوی است در این محل مدفون هستند. بر سنگ‌های مختلف موجود در این محل علاوه بر تاریخ‌های مربوط بـه زمـان سلجوقی تاریخ‌های دیگر ازجمله ۸۵۹ هجری قمری و ۹۳۷ و ۹۵۳ هجری قمری نوشته شده است. مادی مشهور «فدین نیز در باغ وسیع آرامگاه جریان داشته و زیبایی خاصی بدان بخشیده است. تا چند سـال پیـش، چنار کهنسالی قبل از ورودی این مجموعهٔ آرامگاهی وجود داشت که مردم اصفهان آن را چنار دارالبطیخ می‌گفتند، ولی امروز از آن اثری بر جای نیست.
البته احتمـال می‌رود که سنگ‌قبر خواجه و قبور دیگر دولتمردان سلجوقی عوض‌شده است، چرا که عبارات موجود بر روی سنگ قبور به شیوه سلجوقیان نگاشته نشده‌اند و نصب آن‌ها را می‌توان به دوران صفویان نسبت داد این گمان نیز هست که سنگ مرمرهای به کار رفتهدر قبرها در زمان سلجوقیان ساده و بدون متن بوده‌اند و سپس در زمـان صـفویه بـر روی آن‌ها عباراتی که اکنون دیده می‌شود نگاشته شده است.
ملکشاه از بزرگترین سلاطین سلجوقی است و گستره دولت سلجوقیان در عهد او به منتهای وسعت و عظمت خود رسیده، از حد چین تا مدیترانه و از شمال دریاچه خوارزم تا ماوراء یمن به نام او خطبه می‌خوانده‌اند و امپراتور روم شرقی و امیران عیسوی گرجستان و ابخاز به او خراج و جزیه می‌داده‌اند.
اصفهان در عهد او از مهم‌ترین بلاد دنیا و یکی از آبادترین آن‌ها بوده و این پادشاه و وزیر دانشمندش خواجه نظام الملک طوسی و عمال و اعیان دیگر سلجوقی در این شهر ابنیه بزرگی ساخته بودند که هنوز تعدادی آثار آن‌ها برجاست.
ملکشاه که دوران ولیعهدی خود را نیز در اصفهان گذرانیده بود، بعد از قتل پدر خود آلپ ارسلان اصفهان را به‌طور رسمی پایتخت خویش انتخاب کرد و عمارت های بسیار از کوشک‌ها و باغ‌ها به دستور او به وجود آمد مانند باغ‌کاران و بیت الماء و باغ احمد سیاه و باغ دشت کور و قلعه شهر و دزکوه که خزانه خود را در این محل آخری جای داد.
باغ‌های چهارگانه مزبور هر یک هزار جریب مساحت داشته و به انواع گل‌ها و ریاحین آراسته بوده، ولی باغ‌کاران مشهورترین آن‌ها بوده است. این باغ تا قرن هشتم هجری نیز شهرت دوره سلجوقی خود را از دست نداده بوده است و اکنون قسمتی از محله خواجوی امروز به نام باغ‌کاران شهرت دارد.
ملکشاه که قلمرو سلطنتش از انطاکیه شام تا کنار سیحون بود، هر موقع فراغتی حاصل می‌کرده در باغ نقش‌جهان (محل فعلی میدان نقش‌جهان) که خود احداث کرده بوده با وزیر دانشمندش خواجه نظام الملک به سر می‌برده و در همین تاریخ است که ثروت شهرهای ممالک سلجوقی به سوی اصفهان سرازیر شده است.
ملکشاه در سال آخر سلطنت خود به سوی بغداد حرکت کرد و خواجه نظام الملک نیز همراه پادشاه بود. در این سفر خواجه به قتل می رسد و شاه پس از یک ماه از کسالت و بیماری می میرد.
دکتر هنرفر در کتاب گنجینه آثار تاریخی به نقل از کتاب تجارب السلف می‌گویـد ملکشاه پـس از فـوتش در شونیز در سمت غرب بغداد دفن شده بود. سپس محمود سـلجوقی و ترکــان خـاتون جسـد وی را از آنجا بـه اصفهان منتقل کرده و در مدرسه ملکشاهی دفن کردند. این مدرسه در محله دارالبطیخ قرار داشته و احتمال می‌رود که در همان محل دفنِ خواجه نظام الملک بوده است.
به دلیل اینکه خواجه شهرت بیشتری نسـبت به ملکشـاه داشته، این مکان بین مردم به "تربت نظام" نیز مشهور است. بر اساس همین نظریات قبور دیگری که در کنار آرامگاه خواجه قرار گرفته را به چند تن از شاهان سلجوقی نسبت می‌دهند و به نظر بسـیاری از محققیـن و کارشناسـان در گذشته بنای درخوری نیز بر این قبور وجود داشته است.
برای دیدن این آرامگاه می توانید سری به اصفهان محله احمدآباد، کوچه نظام الملک بزنید و از تاریخ خفته در این کوچه پس کوچه ها باخبر شوید.
نظر شما