به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان دهاقان، از نگاه عابران یا مسافران فقط دیوار کاهگلی است که وسط آن تنها یک برج قرار دارد و کمی آن طرف تر جوی آبی است که تازه سیمانی شده و از کنار تابلوی روستای علی آباد گچی می گذرد.
این بنای سرد و بی روح که امروز در چشم همگان ویرانه‌ای بیش نیست روزگاری با شکوه و عظمت خاصی بر زمین استوار شده است و اکنون نیز در میان این خرابه‌ها و ضایعات و نخاله‌های ساختمانی ردپای تاریخی قابل لمس است.
اگر به کنج عزلتش سری بزنید حرف‌های زیادی برای گفتن دارد، اما باید دل به دلش دهی تا تمامی پستی ها و بلندی‌های تاریخ را در آن بیابی. ولی به راستی که پای شکسته تاریخ دهاقان در روستای علی آباد گچ گرفته شده و دیر زمانیست خوب نمی شود.
آسیاب آبی روستای علی آباد گچی دهاقان در قسمت ورودی این روستا قرار دارد. روستایی که خود در انتهای شهر گلشن و در فاصله ۱۲ کیلومتری شرق دهاقان قرار گرفته شده است.
این آسیاب آبی پس از گذشت سال‌ها و با ورود دستگاه های مدرن دیگر از کار افتاده و نه تنها ثبت ملی نشده بلکه به فراموشی سپرده شده است. معمولاً در کنار آبادی‌ها بر سر راه قنات، هر کجا که پستی و بلندی اجازه می‌داد از انرژی پاک و ارزان آب برای چرخش سنگ آسیاب استفاده می‌شده است.
سنگ‌های آسیاب از نوع مقاوم و به شکل مدور هستند که یکی ثابت و دیگری متحرک است. گندم یا جو از روزنی به مرکز آن هدایت می‌شود و بر اثر سایش و حرکت سنگ بالایی بر سنگ پایینی به آرد تبدیل می‌شود.
امروز یادگاری‌هایی که اهالی روستا یا برخی گردشگران بر دیوار این آسیاب آبی نوشته‌اند، چهره آن را نازیبا کرده و زباله‌ها و نخاله‌های ساختمانی هم زخمی بر پیکر این بنای قدیمی شده است.
از آن گذشته چون این یادگار تاریخی متروکه مانده، جایی برای ارازل اوباش و تجمع معتادان شده است.
میراث دهاقان در انتظار یاری بخش خصوصی
مرتضی طیاری، رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان دهاقان در این باره به ایمنا می‌گوید: با توجه به موقعیت قرار گیری آسیاب و عبور آب قنات از کنار آن و وجود فضای پیرامون آسیاب، در صورت استقبال بخش خصوصی ظرفیت بسیار بالایی برای تبدیل شدن به منطقه گردشگری دارد، همچنین می‌تواند برای ارائه خدمات به گردشگران شهرستان فضایی آرام ایجاد کند.
وی افزود: قدمت این بنا به دوره صفویه باز می‌گردد و امیدواریم در آینده نزدیک با برنامه ریزی‌های منسجم به احیا و مرمت آن توجه شایانی شود.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان دهاقان خاطرنشان کرد: باتوجه به اینکه این بنا از آثار غیر ثبتی شهرستان به شمار می‌آید، ورود بخش خصوصی برای اجرای طرح‌های خدماتی، رفاهی و گردشگری می‌تواند در حفظ این اثر زیبا و تاریخی موثر باشد.
تاریخ در معرض فراموشی
افتخاری عضو شورای اسلامی روستای علی آباد گچی در این باره می گوید: قدمت ساخت این بنا مربوط به ۲۰۰ سال قبل است و اکنون بیش از ۵۰ سال است که از آن هیچ استفاده‌ای نمی‌شود و به صورت متروکه‌ای رها شده است.
وی ادامه می‌دهد: مالکیت بنا برای وراث خوانین روستا بوده که متاسفانه تا کنون برای احیا و مرمت آن هیچ اقدامی نکرده‌اند.
عضور شورای اسلامی روستای علی آباد گچی دهاقان با اشاره به ساز و کار این آسیاب می‌افزاید: در زمانی که شغل بیشتر مردم کشاورزی بود و گندم و جو کاشت می‌شد برای آرد کردن از این آسیاب استفاده می‌کردند، ولی اکنون بیش از ۵۰ سال است که کسی آن را نمی‌شناسد و حتی برخی نمی‌دانند این بنای تخریب شده قبلا آسیاب بوده است.
افتخاری اظهار می‌کند: با وجود پتانسیلی که در این روستا نهفته است می توانیم زمینه جذب گردشگران را فراهم کنیم، اما در این زمینه امیدوار هستیم با ورود بخش خصوصی نه تنها این بنا احیا شود بلکه روستا رونق بگیرد تا بهترین بهره وری را از منطقه داشته باشیم.
نظر شما