به گزارش خبرنگار ایمنا، بابک ابراهیمی پیش از ظهر امروز (شنبه) در همایش تالاب بینالمللی گاوخونی در دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به شرایط بغرنج تالاب اظهار کرد: گاوخونی طی سالها حقابه زیست محیطی را دریافت نکرده و رطوبت آن با استفاده از پساب تأمین شده است، اما اگر نگاهی کلی داشته باشیم دبی خیلی از رودخانهها کاهش یافته است و بسیاری از تالابهای کشور خشک شدهاند.
وی افزود: حدود ۵۰ درصد رودخانههای کشور خشک شده، سطح آب زیرزمینی به شدت افت کرده است، در منطقه برخوار استان اصفهان سطح آب زیرزمینی ۷۰ متر در نجف آباد ۸۰ متر و دامنه و داران بیش از ۸۰ متر کاهش داشته است که در پی کاهش سطح آبهای زیرزمینی بسیاری از چاهها و قنوات خشک و آبها آلوده میشوند که همه این پدیدهها کاهش کیفیت منابع آب را به دنبال دارد.
ابراهیمی ادامه داد: این پدیدهها پیامد یک بیماری است که حوضه آبریز زاینده رود با آن درگیر شده، به دلیل بارگذاریهای بیش از توان اکولوژیکی محیط در ۲۰ سال اخیر با عدم تعادل منابع و مصارف مواجه شدهایم که عوامل آن طبیعی و انسانی است.
مدیر دفتر برنامهریزی شرکت آب منطقهای اظهار کرد: وقتی از مدیریت آب صحبت میشود همه عوامل را باید در نظر گرفت، عواملی که انسان در آنها دخیل بوده که بخشی از آنها سازههای غیر فنی است.
وی ادامه داد: سد زاینده رود یکی از بهترین سدهای کشور است اما گسترش کشاورزی در بالادست این سد را تهدید میکند، چرا که در اطراف این سد ۳۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی به ۷۰ هزار هکتار تبدیل شده است.
ابراهیمی ادامه داد: در پایین دست ، اراضی سه الی چهار هزار هکتاری به ۲۵ هزار هکتار تبدیل شده است بنابراین سد از کارکرد افتاده اما نمیتوان گفت که سد زایندهرود مشکلساز است.
وی اضافه کرد: از سوی دیگر مباحث حقوقی در خصوص برداشت آب مازاد در بالادست حوضه آبریز مطرح است چون تصور میکنند آب حق خودشان است و از دولت نیز مجوز دارند، اما به حقوق حقابه بران پایین دست تجاوز شده به نوعی میتوان گفت که برداشتهای این افراد غیر مجاز است.
مدیر دفتر برنامهریزی شرکت آب منطقهای استان اصفهان اظهار کرد: در قیمتگذاری منابع انرژی مشکل داشتهایم و آب را مفت در اختیار کابران قرار دادهایم؛ در باغات بالادست ۲۵۰ میلیون مترمکعب آب مصرف میشود که ثمری ندارد، دو سوم نیروگاه سد زاینده صرف انرژی میشود که آب را پمپاژ کرده و به ارتفاعات برساند . آیا اگر قیمتگذاری مناسبی بود چنین اتفاقاتی رخ میداد؟ آیا اگر رییس جمهور وقت که خود را مدیرعامل آب معرفی میکرد و اجازه برداشت آب در بالادست را نمیداد شرایط فعلی پدید میآمد ؟
ابراهیمی افزود: نگاه مدیریتی و فنی بخشینگر بوده است، طرحهای آبخیزداری در بالادست را گسترش دادیم و حقابه پایین دست ضایع شد و با استانی شدن مدیریت آب از سال ۸۴ منبع مشترک به رقابت گذاشته شده است.
وی با بیان اینکه رقابت بر هر منبع مشترک به تراژدی ختم میشود و ما در همان مسیر قرار داریم، تصریح کرد: باید بپذیریم که تالاب خشک شده است و نباید به دنبال پروژههای جدید باشیم خیلی از عوامل دست به دست هم دادند که به این نقطه رسیدیم، امروز باید این بیمار سرطانی درمان شود.
تالاب گاوخونی احیا نمیشود مگر حقابه آن تأمین شود
همچنین منصور شیشه فروش، رییس ستاد مدیریت بحران استان اصفهان در این همایش ضمن تبریک چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی گفت : روزها برای توجه به اهمیت برخی رویدادها و موضوعات نامگذاری میشوند از این رو از برگزاری چنین جلساتی و با مشارکت افراد توانمند باید بهره برد و از توانایی آنها استفاده شود.
وی با اشاره به تدوین برنامه سازگاری با کم آبی گفت: تالاب گاوخونی احیا نمیشود مگر حقابه آن تأمین شود.
رییس ستاد مدیریت بحران استان اصفهان افزود: برای تصمیم گیری و تعیین دقیقتر نیاز آبی استان شرکت کنندگان در همایش تالاب بین المللی گاوخونی نظرات و پیشنهادات خود را به شرکت آب منطقهای ارائه دهند تا برای کمک به احیای تالاب تصمیم گیری شود.
آب شور ورزنه در راه اصفهان
همچنین رضا خلیلی، دبیر انجمن دوستداران میراث طبیعی ورزنه اظهار کرد: قرار بود یک و نیم متر مکعب پساب در شرق اصفهان تولید شود و به تالاب گاوخونی اختصاص یابد اما تاکنون نتوانستیم حتی تالاب را با پساب تأمین کنیم.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی که زاینده رود برای استفاده کشاورزان رهاسازی شده است میتوان پساب را به همراه یک متر مکعب آب به طرف تالاب هدایت کرد تا پس از چند سال گاوخونی گلویی تر کند.
خلیلی با ابراز تأسف از اینکه برگزاری همایشها تاکنون بی نتیجه بوده است، افزود: خشکی تالاب گاوخونی محیط زیست را تهدید میکند، اکوتوریسم در حال جایگزینی است که البته فرصت خوبی برای ایجاد اشتغال محسوب میشود اما از سوی دیگر تنوع زیستی این منطقه از بین میرود.
وی ادامه داد :با خشکی تالاب گاوخونی، شور شدن آب به سرعت به سمت اصفهان پیش میرود، آبها در ورزنه شور است اما به دلیل وضعیت بد اقتصادی در این منطقه آب شور برای پرورش ماهی استفاده میشود.
دبیر انجمن دوستداران میراث طبیعی ورزنه ادامه داد: سرمایههای انسانی دولت، مردم هستند؛ اگر شهر ورزنه به عنوان شهر تالابی معرفی شود از مهاجرت مردم این منطقه جلوگیری میشود، زیرا با مهاجرت مردم دولت دچار مشکلات بیشتری خواهد بود.
خلیلی همچنین بر فرهنگ سازی تاکید و ابراز امیدواری کرد: باید با رهاسازی آب در زاینده رود حقابه تالاب گاوخونی هم تأمین شود چرا که محیط زیست یک مسئله لوکس نیست.
نظر شما