حمیدرضا صفوی در گفت‌و گو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اینکه براساس گزارش آب منطقه ای اصفهان اکنون ذخیره مخزن سد زاینده‌رود حدود ۱۵۵ میلیون مترمکعب است، اظهار کرد: در حقیقت با توجه به شواهد موجود در برداشت‌های به صورت ثقلی و پمپاژ در بالادست حوضه اعم از محدوده های استان‌های اصفهان و چهارمحال و بختیاری که باعث نگهداشت، تملک و کنترل آب و توسعه‌های بالادست در جهت ایجاد و توسعه صنایع، باغات، ویلاها و ... شده، نمی توان به رها سازی های موقت آب از سد تحت ریسک بسیار بالا دلخوش بود.
استاد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی اصفهان افزود: با این نحوه نگرش و عملکردها، قطعا اولین و آخرین قربانی ها به ترتیب تالاب بین المللی گاوخونی، رودخانه زاینده رود و نهایتا منابع آب زیرزمینی فلات مرکزی ایران خواهد بود که شرایط محیط زیست در این منطقه را غیر قابل تصور خواهد کرد.
ریسک بالای تامین آب شرب در تابستان
صفوی اعلام کرد: به هرحال شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده رود، وزارت نیرو و استانداری اصفهان ریسک رهاسازی آب را پذیرفته‌اند، در حالیکه ممکن است بارش‌ها براساس پیش‌بینی ها انجام نشود و آورد مخزن سد نیز به میزان مورد نظر نرسد.
وی با بیان اینکه تصمیم گیری در خصوص رهاسازی آب در بستر رودخانه زاینده رود از جنبه حقوقی، اجتماعی و سیاسی مورد بررسی قرار گرفته و ریسک بالایی را جهت تامین آب شرب به ویژه در تابستان سال آینده پذیرفته اند، گفت: این تصمیم بنابر درخواست کشاورزان حق آبه دار برای کشت دوم پاییزه گرفته شده اما به دلیل افزایش فزاینده میزان برداشت‌های مجاز و غیرمجاز در بالادست حوضه در طی سال‌های اخیر و در نتیجه کاهش ورودی سد زاینده رود حتی با بارش‌های بیش از حد نرمال در طی سال آبی جدید، پیش‌بینی می شود وضعیت نگران کننده‌ای در تابستان سال آتی برای مصارف پایین دست رودخانه به وجود آید.
استاد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی اصفهان افزود: حدود ۱۸ ماه است که در بخش عمده‌ای از رودخانه زاینده رود آب جاری نشده، سفره‌های آب زیرزمینی و چاه‌هایی که از طریق رودخانه زاینده رود تغذیه می شد، خشک و کم آب‌ده شده و شاید یکی دیگر از دلایل رهاسازی آب در بستر رودخانه تغذیه آبخوان های مجاور آن بوده است.
صفوی گفت: البته با توجه به تصمیمات گرفته شده حجم رهاسازی محدود بوده و به نظر می رسد حداکثر به مدت سه هفته آب از سد آزادسازی شود و با این میزان آب می توان کشت دوم پاییزه غله را در شرق اصفهان انجام داد و با توجه به اینکه در حال حاضر برای آبیاری باغات نیازی به آب نیست، این حجم محدود می تواند علاوه بر آب اولیه برای کشت غله در شرق اصفهان با نفوذ در آبخوان ها باعث تغدیه منابع آب زیرزمینی شده که در تابستان می توان از آن برداشت کرد.
مسئولان بر معلول‌ها تمرکز دارند و از علت‌ها شانه خالی می کنند
این استاد مدیریت منابع آب دانشگاه در خصوص نگرش‌های بخشی در مصارف آب در حوضه و تضاد منافع در بین ذی‌نفعان مختلف و ذی‌مدخلان هشدار داد و گفت: متاسفانه به دلیل نبود تعادل بین منابع و مصارف آب، رقابت در کنترل و مصرف آب به ویژه در بالادست رودخانه شدیدتر شده و این موضوع اکنون حتی به معضلی اجتماعی و امنیتی برای فلات مرکزی ایران تبدیل شده است.
صفوی خاطر نشان کرد: متاسفانه مسئولان بیشتر تمرکز بر معلول ها دارند و از پرداختن به علت‌ها شانه خالی می کنند. نبود هماهنگی در توسعه های بی رویه در بخش های مختلف صنعت، کشاورزی، شرب و حتی طرح‌های آبخیزداری باعث شده که نتوان مدیریت به هم پیوسته ای را از سراب تا پایاب این رودخانه حیاتی انجام داد و ذی‌نفعان با تضاد منافعی که بر اهداف خود دارند بر برداشت فزاینده از منابع آب اعم از سطحی و زیرزمینی پافشاری می‌کنند.
وی تاکید کرد: با رویکرد پرداختن به معلول‌ها شاید به طور موقتی بتوان تسکینی بر وضعیت رودخانه زاینده رود ایجاد کرد، اما منتج به پایداری دائمی رودخانه نخواهد شد و فقط باعث انتقال، انباشت و تشدید مشکلات به سال‌های آینده می شود، همانگونه که تا کنون این اتفاق افتاده است.
نظر شما