به گزارش خبرنگار ایمنا، آمار رو به رشد بیکاری در بین فارغ‌التحصیلان، بازنگری در ارائه آموزش‌های کاربردی در مدارس و دانشگاه‌ها را بیش از پیش ملموس می‌کند تا بتوان از موج بیکاری کاسته و فرصت‌های شغلی بیشتری را در جامعه فراهم کرد.
در واکاوی بیشتر این موضوع و نقش آموزش‌های مدارس فنی و حرفه‌ای و کاردانش و تربیت نیروهای کارآفرین در جامعه با پیمان شاهپوری، رییس اداره آموزش فنی و حرفه‌ای و کار دانش آموزش و پرورش استان اصفهان گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
وضعیت توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کار دانش در استان اصفهان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
آموزش فنی و حرفه ای و کار دانش استان اصفهان در مسیر استراتژیک کشور در خصوص توسعه این آموزش‌ها در حال حرکت است و تصمیم دولت ارائه آموزش‌های مهارتی در کشور بوده است تا فارغ التحصیلان این مدارس علاوه بر داشتن دانش تئوری با آموختن مهارت‌های عملی در زمینه رشته‌های مختلف به عنوان افرادی خدمتگزار برای جامعه پرورش داده شوند. با توجه به این هدفگذاری کشوری، استان اصفهان هم از این قاعده مستتثی نبوده است و اکنون در سطح کشور از نظر توسعه آموزش‌های فنی و حرفه‌ای از جایگاه بسیار خوبی برخوردار است.
چند درصد از دانش‌آموزان استان اصفهان آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش را انتخاب می‌کنند؟
امسال نزدیک ۴۰ درصد دانش آموزان دوره متوسطه دوم از پایه دهم به بعد وارد آموزش‌های فنی و مهارتی شدند و اکنون در هنرستان‌های سطح استان این آموزش‌ها را می‌بینند. استان اصفهان با داشتن ۴۱ منطقه آموزشی توانسته تمام مناطق آموزشی خود را تحت پوشش این آموزش‌ها قرار دهد.
چه تعداد از این مدارس در استان اصفهان فعال است؟
اکنون در سطح استان بالغ بر ۴۰۰ هنرستان فنی و حرفه ای و کار دانش دایر است که این آموزش‌ها را به هم استانی ها ارائه می دهند و با آماده سازی این بستر درصدد افزایش دانش‌آموزان این مدارس هستیم. تمایل دانش‌آموزان به تحصیل در رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار دانش افزایش پیدا کرده است. مردم به این باور رسیده‌اند برای داشتن جامعه بهتر باید فعالیت‌های بهینه صورت گیرد تا رونق اقتصادی را به ارمغان آورد و باید فرزندان خود را به سمت تحصیل در رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کار دانش هدایت کنند.
در جهت ارائه آموزش به خانواده ها چه برنامه ریزی هایی شده است؟
در برنامه ها این آموزش های مهارتی به خانواده‌ها معرفی شدند و با مشخص کردن نرم افزارهایی برای اینکار امکان دریافت آگاهی بیشتر از اپلیکشن‌های موبایلی برای والدین وجود دارد. در مجموع امسال حرکت و استقبال والدین دانش‌آموزان از هنرستان و مدارس فنی‌و حرفه‌ای بهتر از سال‌های گذشته بوده است.
آیا استقرار پایه دوازدهم هم چالش‌هایی برای تحصیل دانش‌آموزان در مدارس فنی و حرفه ای و کار دانش داشته است؟
بله امسال با مساله استقرار پایه دوازدهم رو به رو بودیم. در سال های قبل دانش آموزان با ۱۱ سال تحصیل موفق به اخذ دیپلم می شدند، اما در نظام جدید آموزشی دانش آموزان ۱۲ سال آموزش می بینند تا بتوانند دیپلم مورد نظرشان در رشته های نظری، فنی و حرفه ای و یا کار دانش اخذ کنند. با استقرار پایه دوازدهم با چالش هایی از قبیل کمبود فضا، تجهیزات و نیروی انسانی رو به رو شدیم. هنرستان‌ها با گنجایش موجود برای دو پایه تحصیلی در نظر گرفته شدند و دانش آموزان مشغول به تحصیل بودند اما با اضافه شدن یک پایه تحصیلی تقریبا نیاز به ۵۰ درصد منابع بیشتری برای همه رشته های فن و مهارتی و تامین فضای مناسب و تجهیزات لازم بود.
برای تربیت فارغ اتحصیلان توانمند در این نوع مدارس نیازمند انجام چه اقداماتی هستید؟
آموزش‌های مهارتی و فنی و حرفه‌ای تجهیزات محور هستند و نیروی انسانی متخصص در این رشته‌ها به تدریس دانش آموزان مشغول هستند. اوایل مهر سال تحصیلی گذشته با تشکیل کمیته استقرار استان و اطلاع رسانی در شورای آموزش و پرورش و ارائه همفکری ها در نواحی و مناطق به وسیله همکاران فرهنگی با فراهم کردن شرایط امکان جذب دانش‌آموزان بیشتری در هنرستان‌ها ایجاد شد. اما می‌طلبد که با تامین منابع و ایجاد شرایط و فضای لازم آموزشی امکان جذب و تحصیل تعداد زیادتری از دانش آموزان علاقه‌مند به این مدارس فراهم شود تا با ایجاد امکانات خوب و بهینه و قرار دادن آن در اختیار دانش آموزان بتوانیم فارغ التحصیلان و دانش آموختگان توانمندی را به جامعه تحویل دهیم.
سرلوحه آموزش‌ها در این نوع مدارس چیست؟
کیفیت بخشی سرلوحه آموزش‌های مدارس فنی و حرفه‌ای و کار دانش استان اصفهان بوده است. یعنی با توجه به شرایط حادی که با استقرار پایه دوازدهم داشتیم هیچ وقت از کیفیت آموزش ها غافل نشدیم تا دانش آموزانی که در این مدارس تحصیل می‌کنند پر توان برای خدمت به جامعه پرورش یابند.
چه تعداد حرفه در مدارس فنی وحرفه‌ای و هنرستان‌ها به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود؟
در مجموع ۴۰ رشته شاخه فنی و حرفه‌ای در همه هنرستان‌های استان اصفهان دایر است. اما برای رشته‌هایی مانند علوم و فنون دریایی به طور ذاتی پتانسیل موجود ارائه رشته در اصفهان نیست. در شاخه کار دانش حدود ۱۰۰ رشته مهارتی در هنرستان‌ها آموزش داده می‌شود و در زمینه رشته‌های خاص استان اصفهان مثل قلم زنی و طراحی و فرش سرمایه گذاری بیشتری شده است و از نظر فراوانی رشته‌ها و تنوع رشته‌ها استان اصفهان توانسته جایگاه خوبی را در کشور داشته باشد.
استقبال گروه پسران و دختران در این رشته‌ها را چطور ارزیابی می‌کنید؟
استقبال از این رشته‌ها متفاوت بوده و معمولا پسران با توجه به صنعتی بودن استان اصفهان بیشتر علاقه مند به تحصیل در رشته های فنی و حرفه ای هستند تا به سمت صنعت هدایت شوند. از سوی دیگر به دلیل هنری شناخته شدن استان اصفهان در زمینه های رشته های دختران بیشتر خانواده ها علاقه مند به تحصیل فرزندان در رشته های گرافیک و معماری و طراحی هستند.
درکدام مناطق مرکز آموزشی فنی و حرفه ای وجود ندارد و وضعیت در روستاها چطور است؟
اکنون در همه مناطق آموزشی و حتی در دورترین نقاط مثل خور و بیابانک و جندق هنرستان وجود دارد. از ویژگی های اصلی رشته های کار دانش تنوع و انعطاف پذیری است و همین خاصیت موجب شده است که با فراهم کردن امکانات این رشته ها توسعه پیدا کرده و دانش آموزان بیشتری را در سطح استان تحت پوشش قرار دهند.
رشته‌های فنی و حرفه‌ای تا چه اندازه در کارآفرینی و تربیت نیروهای ماهر جامعه موثر است؟
کار آفرینی فرایندی است که نمی‌توان به آن به صورت تک بعدی نگاه کرد. باید همه ارگان های جامعه در آن مشارکت کنند و در این میان وظیفه ای بر عهده آموزش و پرورش است تا بتواند کارآفرینان را تربیت کند. یکی از مولفه‌هایی که در کشور برای کارآفرینی لازم است اینکه فرد در رشته ای مهارت داشته باشد. به طور یقین هنرجویان مشغول به تحصیل در هنرستان ها علاوه بر کسب مهارت اصلی مهارت های کارآفرینی بازاریابی و ارتباط با دیگران را نیز یاد می گیرند.
با توجه به اینکه اکنون بسیاری از فارغ التحصیلان در جامعه بیکار هستند، انتخاب رشته های فنی و حرفه ای برای دانش آموزان آیا تضمین کننده آینده شغلی آنها است و در کاهش بیکاری در آینده موثر خواهد بود؟
اینکه برخی از اشخاص بیکار هستند وابسته به خصوصیات و ویژگی‌های روانشناختی افراد است و متاسفانه در کشور این اتفاق افتاده که دانشجویان زیادی بعد از گذراندن دوره تحصیلی بیکار می‌شوند. اما آمار نشان داده که دانش آموزانی که در هنرستان‌ها در حال تحصیل هستند به دلیل کسب بینش فنی و فرهنگ کار می‌آموزند که در هر شرایطی کار کنند و بهتر وارد عرصه بازار کار می شوند.
روند آموزشی برای خانواده‌ها در زمینه تحصیل فرزندان در این نوع مدارس در چه زمینه‌هایی بوده است؟
نگاه خانواده ها به دو موضوع وابسته است یکی اینکه ادامه تحصیل فرزندان چه خواهد شد و بیشتر سئوال خانواده ها در این مورد است که دانش آموز در این رشته ها چطور می تواند ادامه تحصیل دهد. تغییر دید خانواده به این دو موضوع حائز اهمیت است و معتقدیم که در هنرستان باید بیشتر کار کردن را به دانش آموزان بیاموزیم. امروزه با فراهم شدن شرایط و زیر ساخت ها و بالا بردن مهارت ها امکان ادامه تحصیل دانش آموزان در این مدارس تا سطح دکتری فراهم شده است و دانش آموزان می توانند با مدارک بالاتر در بخش صنعت مشغول بکار شوند.
علاوه بر این، تجربه ثابت کرده است که دانش آموزان هنرستانی در مقاطع بالاتر ادامه تحصیل می دهند. از نظر کارآیی در سطح کارخانه ها کارایی موثرتری دارند تا دانش آموزانی که از شاخه های دیگری وارد عرصه مهندسی می شوند. همچنین دانش آموزان هنرستانی روی کار خود مسلط هستند و کار را از نزدیک دیده و لمس کردند و با یاد گرفتن کار عملی، وارد دانشگاه برای تحصیل شدند.
نظر شما