به گزارش خبرنگار ایمنا، "احسان جانمی" کارگردان نمایش "افرا" در نشست خبری این نمایش که امروز(دوشنبه) در مجموعه فرهنگی و هنری فرشچیان برگزار شد، درخصوص دغدغه خود از انتخاب این نمایشنامه گفت: بهرام بیضایی بدون شک یکی از بزرگترین نمایشنامهنویسان تاریخ معاصر ایران است. بسیاری نیز معتقدند که بهرام بیضایی یکی از قلههای مرتفع ادبیات نمایشی ایران است.
وی افزود: "افرا" در سال ۱۳۸۲ نوشته شد و در سال ۸۶ توسط نویسنده یعنی بهرام بیضایی در تالار وحدت به روی صحنه رفت. افرا نمایشی است که به دغدغههای اجتماعی و جامعه شناختی میپردازد. این نمایش در آن دوران و با مضمون زمانی دوران پهلوی اول نگارش شده، اما انگار مربوط به همین دوران و امروز است. هنوز هم روابط و مناسباتی بین افراد جامعه هست که دراین نمایشنامه به وضوح به چشم میخورد.
این کارگردان تصریح کرد: در نمایش "افرا" حرف اصلی بیان این است که چگونه یک مظلوم، قربانی یک ظالم میشود و چگونه در این قربانی شدن افرادی که در جامعه هستند، باتوجه به قدرت، جایگاه و حتی سکوتشان در مقابل مظلومین، باعث قربانی شدنشان میشوند و افرا در یک محله و به نفع یک فرد قدرتمند، قربانی می شود.
جانمی ادامه داد: بهرام بیضایی مسایل مطرح شده در نمایشنامه را بسیار جامع و دقیق در بطن جامعه امروزی و حتی محل زندگی ما بسط میدهد. در این نمایشنامه، شرایط و اتفاقات بهقدری نزدیک به زندگیهای ما است که با دیدن آن، احساس میکنیم در آن محله و پیشامدهایش شراکت داریم. بسیاری از مفاهیم فرهنگ شهروندی در این نمایش موج میزند. به طور مثال عدم روی آوردن به خشونت و اینکه خشونت اجتماعی چگونه میتواند تا سر حد فروپاشی و پوسیدگی یک جامعه پیش برود. احترام گذاشتن به یکدیگر، رعایت حقوق شهروندی و همسایگان و به تصویرکشیدن فرهنگ زندگی در یک محله با نوآوری خاص بهرام بیضایی در این نمایش بیان میشود.
کارگردان نمایش "افرا" با بیان اینکه تکنیک اجرا شده در این نمایشنامه "من راوی" است که ده تفر من راوی آن را به تصویر میکشند، گفت: به عنوان یک کارگردان برای انتخاب این نمایشنامه، هم به محتوا و هم به شکل و فرم اثر دقت کردم و به دلیل چالش برانگیز بودن این اثر، به اجرا درآوردن آن کار سختی بود و البته من هم سختگیری خاص خود را برای انتخاب داشتم.
جانمی تاکید کرد: نمایش "افرا" یکی از سختترین نمایشنامه هایی است که در ایران نوشته شده است و من به دلیل اینکه این نمایش، صد و یکمین کار گروه هنریام بود، و بعد از اجرای بسیار موفق "مدآ" علاقهمند بودم تا اثری قوی را به روی صحنه ببرم و آن را با وسواس بیشتری انتخاب کنم و از بازیگران بسیار خوب شهرمان استفاده کنم.
کارگردان نمایش افرا درباره وضعیت نگاه مخاطب به نمایشهایی به جز طنز و در قالبهای متنوع رئال و درام گفت: از نگاه من، یکی از مهم ترین دغدغههای یک کارگردان، باید مخاطب و نگاهش باشد. من راجع به آموزش و نیاز مخاطب به آن صحبت نمیکنم، درواقع معتقدم مخاطب امروزی نیاز به حال خوب دارد. حال روحی مردم باید خوب شود. اگر بگوییم ورزش و تغذیه یک نیاز جسمی است، نیاز روحی آدمها، دیدن آثار خوبی است که میتواند با ضمیر ناخودآگاهش ارتباط برقرار کند. به عنوان یک کارگردان این ادعا را ندارم که توان ارتباطگیری با ضمیرناخوداگاه مخاطبانم را دارم، بلکه این ادعا را با توجه به بزرگ ترین نمایشنامهنویس تاریخ ایران یا به اصطلاحی شکسپیر ایران دارم. بهرام بیضایی بیش از هرکسی، ضمیرناخودآگاه ایرانی را میشناسد که این مسئله در آثارش هم به وضوح قابل مشاهده است و در همه آنها ارتباطات بسیار عمیقی با مخاطب برقرار میکند.
وی افزود: مخاطب امروزی نیاز به حال خوب دارد و بعد از دیدن این اثر حال خوبی به مخاطبان دست خواهد داد. در نمایش افرا آنقدر احساسات متفاوت برانگیخته خواهد شد که مخاطب حتی از طریق ضمیر ناخودآگاه هم با اثر ارتباط خواهد گرفت.
جانمی در تکمیل اینکه نمایش افرا پس از اجرای اصلی خود توسط بهرام بیضایی، به مدت ۱۲ سال اجرا نشده است، تصریح کرد: این نمایش به این دلیل اجرا نشده است که کار بسیار سختی است. علت عدم اجرای نمایش صحنه ای این اثر فقط و فقط سخت بودن آن است که بسیاری از کارگردانان فقط به اجرای نمایشنامه آن بسنده کرده اند. البته که احتمال دارد حساسیت بر روی بهرام بیضایی باشد، اما تمام آثار او از نگاه من سالمترین نمایشنامههای موجود ایران هستند؛ ضمن اینکه از لحاظ تولیدی هم کار بسیار سختی است چرا که تولید آن از لحاظ اقتصادی در این روزگار، کار دشواری است. اما دغدغه من چیزی فراتر از اقتصاد نمایش بود. بنابراین آن را انتخاب کردم و با پروسه تمرینی حدود دو ماه ونیم، کار را برای اجرا آماده کردیم.
کارگران نمایش مدآ" در پاسخ به این سوال که چقدر احساس می کنید به دغدغه اصلی نویسنده نزدیک هستید و مسائل نمایشنامه او را به درستی بیان کرده اید افزود: در این راستا تمام تلاشم را کردم تا به چیزهایی که بیضایی در اثر افرا میخواهد بگوید برسم و پاسخ این سوال را مخاطبان و بازخوردهای من خواهند داد، اما تلاش کردم تا نگاه خود را هم به این اثر اضافه کنم زیرا مولف نهایی یک اثر کارگردان آن است.
به گزارش ایمنا، نمایش "افرا" نوشته بهرام بیضایی و با کارگردانی احسان جانمی، از ۱۷ مردادماه تا سوم شهریورماه ساعت ۱۹:۴۵ در سالن اصلی مجموعه فرهنگی و هنری استاد فرشچیان به روی صحنه میرود.
نظر شما