زاهد شفیعی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص تاثیری که خروج آمریکا از برجام بر گردشگری ایران خواهد داشت، اظهار کرد: با تغییر دولت در ایران یک تغییر اساسی بر دیپلماسی عمومی صورت گرفت و ارتباطات وزارت خارجه دچار تغییر و تحول اساسی شد. نقش تغییر این سیاست‌ها و نگاه خارجی به ایران باعث مثبت شدن تصویر ایران در انظار بین المللی شد. پیش از این تصویر ایران، یک تصویر سیاسی بود که از نظر گردشگران تصویر مناسبی نبود. اما اکنون تصویر مناسبی ایجاد شده و باعث مثبت شدن نگاه مجریان تورها شده است.
معاون آموزشی موزه داری و جهانگردی دانشکده پژوهش های عالی هنر و کارآفرینی دانشگاه هنر اصفهان افزود: البته وزارت خارجه و معاونت اقتصادی در ارتباطات بین الملل که تاثیر بسزایی بر گردشگری دارد می‌توانست نقش بهتری ایفا کند باشد. تغییر متعدد مدیران حوزه کلان گردشگری، نشان از عدم گفتمان یکپارچه در بحث گردشگری است که این تغییرات به ایجاد یک سیاست کلان برای گردشگری ضربه می‌زند و نشان می‌دهد که نتوانستیم از فرصت استفاده کنیم.
باید به سمت بازار گردشگری حرکت کنیم
وی گفت: در کشور نیاز به ده میلیون گردشگر واقعی داریم و باتوجه به ظرفیت‌هایی که در زمینه میراث فرهنگی و بازارهای خاص گردشگری داریم، جذب سالانه ده میلیون گردشگر کار دشواری نیست. ابتدا باید بازار را شناسایی کنیم و بر روی محصول تمرکز کرده تا بتوانیم آن را به دنیا معرفی کنیم. متاسفانه تا کنون بر روی محصول متمایز و ویژه‌ای که بازار گردشگری ایران دارد سرمایه گذاری نکرده‌ایم و هنوز موفق نشده‌ایم کشور خود را به‌خوبی معرفی کنیم.
شفیعی با بیان اینکه میراث فرهنگی که اکنون به عنوان محصول اصلی گردشگری ارایه می‌کنیم طرفداران مخصوص خود را دارد، تصریح کرد: باید به سمت بازار گردشگری حرکت کنیم. در این بازار با وجود تعداد زیاد مشتری و گردشگر، جذب ۱۰ تا ۱۵ میلیون گردشگر کار دشواری نیست. باید با وجود محدودیت‌هایی مانند برجام و محدودیت‌های فرهنگی بتوانیم گردشگران را جذب کنیم.
هنوز ظرفیت‌های داخلی کشور را شکوفا نکرده‌ایم
استادیار دانشگاه هنر اصفهان ادامه داد: در مبحث توسعه بوم‌گردی باید مکان‌های گردشگری را به خوبی معرفی کنیم، اما متاسفانه هنوز ظرفیت‌های داخلی کشور را شکوفا نکرده‌ایم. خروج امریکا از برجام در مقیاس کلان تاثیر خود را خواهد گذاشت، اما اگر برنامه مناسبی داشته باشیم با وجود قدرت رسانه می‌توانیم از این مشکل به سلامت عبور کنیم. ما از سیاه‌نمایی که در زمینه برجام می‌شد گذر کرده‌ایم و توانستیم نشان دهیم که ایران با این برچسب‌هایی که به ناحق می‌چسبانند متفاوت است و حقانیت خود را ثابت کردیم. افکار عمومی و رسانه‌ها نیز بحث‌های بسیاری بر این موضوع داشته‌اند. کمترین دستاوردی که برجام برای ما داشت این بود که تفکر اذهان عمومی را تا حدودی تغییر دهیم و ایران را با شیوه دیگری به دنیا بشناسانیم.
وی با اشاره به وجود جریان آزاد گردشگری، گفت: گردشگران خودشان انتخاب می‌کنند که به کدام کشور سفر کنند و دولت‌ها در این مسئله تصمیم‌گیری نمی‌کنند. گردشگرِ امروز آگاه است و خود با جمع آوری اطلاعات، کشور مورد نظر را انتخاب می‌کند. اگر برنامه‌های مناسب داشته باشیم می‌توانیم با عدم وجود آمریکا در برجام مقابله کنیم.
یکی از مشکلاتی در گردشگری، سیاست‌زدگی است
این کارشناس حوزه گردشگری در خصوص تاثیر سیاست بر گردشگری گفت: کشورهایی هستند که برای سفر به برخی از کشورها به راحتی ویزا صاد می‌کنند، این مسئله با ایدئولوژی و ارزش‌های حاکم در نظام مربوط است و در مرحله دوم به نظام سیاسی و گفتمان دولت‌ها مرتبط است و نمی‌توان گردشگری را از سیاست جدا کرد اما نباید سیاست‌زده شد. زمانی که یک آلمانی وارد سفارت‌خانه ایران می‌شود با زمانی که یک انگلیسی وارد سفارت ایران می‌شود متفاوت است. چرا که گفتمان‌های دولتی و ارزش‌هایی که در مقیاس کلان جامعه و در بحث ایدئولوژی و سیاسی وجود دارد متفاوت است و نگاهمان به افراد در دو کشور متفاوت است.
معاون آموزشی موزه داری و جهانگردی دانشگاه هنر اصفهان افزود: یکی از مشکلاتی که در گردشگری امروز وجود دارد سیاست‌زدگی است و این یک چالش بزرگ است. زمانی که دولت تغییر می‌کند مدیران بخش‌های کلان نیز باید مرتبط با حزب حاکم باشد و این سیاست زدگی است. آن فرد نیز تمام مدیران در سطح پایین‌تر را با سلیقه خودش انتخاب می‌کند و این گردشگریِ سیاست زده است. گردشگری به عنوان یک فرایند فنی و تکنیکی که خود یک علم است را تحت تاثیر مباحث جنایی قرار می‌دهیم.
رسانه‌ها در زمینه گردشگری فعالیت اندکی داشته‌اند
وی در خصوص عمده مشکلات ایران در حوزه گردشگری تصریح کرد: یکی از مشکلات اصلی در زمینه گردشگری این است که هنوز یک سیاست اصلی و خط مشی جامع برای اینکه آیا می‌خواهیم گردشگری به عنوان یک راهبرد در گفتمان اقتصادی و توسعه اجتماعی فرهنگی مطرح شود یا خیر، وجود ندارد. ابتدا باید مشخص کنیم که آیا گردشگری را می‌خواهیم یا خیر و اگر می‌خواهیم تا چه سطحی از آن نیاز داریم؟
مدیر گروه گردشگری دانشگاه هنر اصفهان افزود: نخستین‌بار است که در برنامه ششم توسعه مبحث گردشگری مورد نظر قرار گرفته است، این به معنای تایید گردشگری توسط عالی‌ترین سطوح کشور است و پیشرفت بزرگی است که برای نخستین بار در سطح کلان کشور این‌گونه به گردشگری نگاه می‌شود.
شفیعی با اشاره به کاهش فعالیت در زمینه برندسازی و بازاریابی در رسانه، گفت: جریان نرم‌افزاری حاکم و رسانه‌ها که می‌توانند ایران را به یک مقصد ویژه گردشگری تبدیل کند متاسفانه فعالیت بسیاری در این زمینه نداشته‌اند. در حال حاضر صدها شبکه به فعالیت‌های ضد ایران می‌پردازند و ما باید به راهکارهایی بیاندیشیم که بتوانیم به این تبلیغات منفی پاسخ دهیم.
گردشگری علم است و به رفتار تکنیکی نیاز دارد
وی افزود: از دیگر مشکلات در این حوزه مبحث نیروی انسانی است. زمانی که مدیران تغییر می‌کنند معمولا یک سیستم را با سلیقه خود تغییر می‌دهند و گاهی یک مدیر نا کارآمد به فعالیت می‌پردازد. زمانی که نگاه یک مدیر کامل نباشد نمی‌تواند یک برنامه جامع ارایه دهد. باید در گردشگری افراد متخصص را درگیر کنیم. گردشگری یک علم است و به رفتار تکنیکی نیاز دارد و نباید با سیاست‌زدگی همراه باشد. گردشگری فقط یک صنعت نیست بلکه صنایع بسیاری را درگیر می‌کند و نیازمند توجه ویژه است.
این کارشناس حوزه گردشگری گفت: ما هنوز گردشگری را به‌عنوان یک گفتمان سیاسی اقتصادی نپذیرفته‌ایم، به همین دلیل مدیرانی را انتخاب می‌کنیم که تجربه بسیاری ندارند. عدم وجود زیرساخت مناسب در حوزه گردشگری مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کند. حمل و نقل، محل اسکان و سایر مباحث مرتبط با گردشگری به ترمیم نیاز دارد. باید بدانیم در بحث اسکان چه مقدار به هتل‌های مدرن، هتل‌های سنتی و چه مقدار به اقامتگاه‌های بوم گردی نیاز داریم.
نظر شما