به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از مباحث مهمی که در لیست شعارهای دولت تدبیر و امید قرار داشت و بعد از آن در عرصه عمل نیز در قالب یک منشور نمود پیدا کرد، بحث «حقوق شهروندی» بود.
اهمیت حقوق شهروندی، امری بدیهی است و همگان بر این امر واقفند که باید از حقوق شهروندان دفاع کرد؛ اما واقعیت های اجتماعی بیانگر این است که افراد جامعه نسبت بــه حقوق شهروندی خود آگاهــی ندارنــد و در بخــش هایــی از جامعــه، ایــن احســاس وجــود دارد کــه افــراد بیشــتر از آن که از حقوقی برخوردار باشند، مکلف شــده انــد.
در این راستا خبرگزاری ایمنا می کوشد با ارائه سلسله مقالاتی با بیان ساده، به تشریح و معرفی حقوق شهروندی بپردازد تا ضمن آشنا کردن شهروندان با این مفهوم، آنها را با انواع و مصادیق این حق نیز آشنا کند. در این راستا نخستین گام این این است که بدانیم وقتی در رسانه ها و نیز از سوی دولت سخن از «حقــوق شــهروندی» به میان می آید منظور چیست؟
در تعریف حقوق شهروندی گفته اند «از حقــوق بنیادیــن و اولیــه انسان اســت؛ یعنی حقوقی که وجــود آن مایــة قــوام و نبــود آنهــا، موجــب زوال شــخص یــا شــخصیت انســان می شــود.» بنابراین حقــوق شــهروندی، از جملــه حقوقــی اســت کــه در صــورت نبــود آن شــخصیت شــهروند شــکل نمــی گیــرد.
از سوی دیگر شهروندی مدرن حایز چهار بعد حقوق، تکالیف، مشارکت و هویت است .بر اساس نظر فلاسفه علم سیاست تحقق شهروندی واقعی حاصل عملکرد یک جامعه عادل است؛ شهروندی جریانی است که در متن خود، منجر به رشد شهروندانی می شود که هم از حقوق آزادی و عدالت برخوردارند و هم وظایفی را به منظور تضمین عدالت در جامعه، برعهده می گیرند. در چنین فراگردی افراد، علاوه بر اینکه جامعة خود را شکل می دهند، تلاش می کنند تا با انجام وظایف و مسئولیت های خود، عناصر متشکلة جامعه را حفظ کنند. در واقع، شهروندی، وظایف و مسئولیت‌ها را در بین افراد جامعه توزیع و در نهایت، امکان مشارکت افراد را در فعل و انفعالات اجتماعی، فراهم می کند.
نکته مهم این است که آگاهی از حقوق شهروندی موجب می شود که مشارکت شهروندان در امورکشوری و شهری از مراتب پایداری، استمرار و مسئولیت پذیری بیش‌تری برخوردار گشته و مثمرثمرتر باشد. همچنین آگاهی از حقوق و تعهدات شهروندی، زمینة انجام وظایف دوجانبه را فراهم می کند و باعث پاسخ خواهی و حساب کشی شهروندان از مدیران و مسئولان خواهدشد.
اما مصادیق حقوق شهروندی چه هستند؟ انواع حقوق خود به عنوان یک شهروند را در شماره بعدی «حقوق شهروندی به زبان ساده» که هر هفته روزهای سه شنبه منتشر می شود، بخوانید.
منبع: مقاله رابطه آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی با پاسخ گویی و شفافیت سازمان ها، نویسندگان: پورعزت علی اصغر، قلی پور آرین، باغستانی برزکی، حوریه. فصلنامه رفاه اجتماعی،۱۳۸۹، شماره ۳۸.
نظر شما