به گزارش خبرنگار ایمنا علی امیدی در رابطه با خروج آمریکا از برجام و پیامدهای این تصمیم اظهار کرد: این مسئله قابل پیش بینی بود؛ یکی ازوعده های ترامپ در هنگام انتخابات ریاست جمهوری لغو برجام بود، ترامپ در انتخابات گفته بود اگر من به قدرت برسم برجام را نمی پذیرم. بعد از مدتی که وی رییس جمهور شد نیز با توجه به لابی ها صهیونیستی و گروههای فشار و وعده‌ای که در هنگام انتخابات داده بود دیدگاه خود را محقق کرد؛ آمریکا احساس می کند با قلدرمآبی و زورگویی می تواند به اهدافی که می خواهد برسد.
وی افزود: تصور ترامپ این است که با تهدید نظامی و تهدید به جنگ می تواند به اهداف خود در مورد ایران برسد. بعد از خروج ترامپ از برجام، اوباما بیانیه ای صادر کرد؛ چرا که برجام میراث دولت او است. ترامپ می خواهد آن را به هم بزند؛ چون از اوباما هم متنفر است.
تحلیگر روابط بین الملل خاطر نشان کرد: ترامپ در مورد کره شمالی هم فکر می کند با تهدید به جنگ و واکنش شدید توانسته کره شمالی را پای میز مذاکره بنشاند و حال با زورگویی، فشار و تهدید وتحریمهای شدید اقتصادی ایران را می تواند تسیلم به پذیرفتن خواسته های خود کند.
وضعیت تحریمهای جدید آمریکا متفاوت است
امیدی در رابطه با تأثیر تحریمهایی آمریکاعلیه ایران گفت: آمریکا از قبل دو نوع تحریم علیه ایران اعمال کرده بود و حال در شرایطی که برجام معلق شده تحریمهای ثانویه بر می گردد.
وی در توضیح تحریمهای اولیه و تحریمهای ثانویه، تصریح کرد: تحریمهای اولیه مربوط به معاملات شرکتهای آمریکایی با ایران و بالعکس است؛ از آنجا که در عمل ایران بعد از انقلاب با آمریکا رابطه تجاری نداشته، تحریمهای اولیه به آن صورت در اقتصاد ایران تاثیر نگذاشته و نخواهد گذاشت، اما مهم تحریمهای ثانویه است که بر اساس آن شرکتها و بانکهایی که با ایران معامله می کنند، مشمول جریمه و تحریم می شوند.
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان افزود: ترامپ هفته گذشته اعلام کرد تحریمها را مجددا علیه ایران اعمال می کند و تحریمهای جدید شدیدتر خواهد بود. ۸۰ درصد اقتصاد ایران وابسته به فروش نفت و میعانات نفتی و محصولات پتروشیمی است؛ اگر این موارد مثل سابق مورد تحریم قرار بگیرد، اقتصاد ایران شدیدا آسیب پذیر خواهد بود و مشکلات اقتصادی ایران بیشتر خواهد شد.
وی تأکید کرد: اما تفاوتی که بین تحریمهای فعلی با تحریمهای سال ۲۰۱۲ تا سال۲۰۱۵ وجود دارد این است که دولتهای روسیه و چین با آمریکا هم صدا نیستند و در هفته جاری سران اتحادیه اروپا نیز در مورد این مسئله تصمیم گیری می کنند. اتحادیه اروپا در سال ۱۹۹۶ مصوبه ای داشت که اگر شرکتهای اروپایی مورد تحریم و جریمه آمریکا قرار بگیرند این اتحادیه هم مقابله به مثل کند. اگر اتحادیه اروپا مجددا این مصوبه را برقرار کند و در مقابل زیاده خواهی آمریکا بایستد، ایران چندان تحت فشار اقتصادی قرار نمی گیرد.
این استاد دانشگاه افزود: البته دولتهای چین و روسیه در زمان تحریمهای پیش از برجام نیز با ایران همراهی می کردند، ولی هم اکنون همه چیز بستگی به اتحادیه اروپا دارد؛ در حال حاضر توپ در زمین اتحادیه اروپا است. به هرحال باید تصمیم سران اتحادیه اروپا را دید که در نشست این هفته خود چه تصمیمی می گیرند؛ اگر خیلی با مسامحه برخورد کنند و رابطه با آمریکا را ترجیح دهند داستان ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ تکرار می شود و شدیدا اقتصادایران آسیب خواهد دید.
روحانی با تدبیرترین رویکرد را در پیش گرفت
امیدی در رابطه با واکنش روحانی به خروج آمریکا از برجام گفت: به نظر من آقای روحانی با تدبیرترین رویکرد را در پیش گرفت؛ اگر وی هم واکنش تندی نشان می داد و می گفت که ما هم از برجام خارج می شویم و یا اینکه برجام را آتش می زدند این رفتار، مشابه ترامپ بود و منافع ملی ایران را تأمین نمی کرد. یک سیاستمدار باید مقدورات و محذورات کشور خود را در نظر بگیرد و با توجه به امکانات خود تصمیم گیری کند.
وی افزود: بنابراین رویکرد روحانی بهترین تصمیمی بود که دولت اتخاذ کرد؛ وی وزرات خارجه را مامور کرد که با کشورهای ذی نفع ۱+۵ منهای آمریکا مذاکره کند تا مشخص شود موضع صریح این کشورها چیست، آیا آنها واقعا حاضر هستند در عمل مقابل زیاده خواهی آمریکا مقاومت کنند یانه؟ ولی باید کمی صبر کرد تا واکنش جهان نسبت به اقدام ترامپ را هم دید که آیا به نفع ایران خواهد بود یا خیر؟
این استاد دانشگاه گفت: اگر واکنش جهان نسبت به این اقدام ترامپ به نفع ایران باشد، ادامه حضور ایران در برجام در راستای منافع ملی ارزیابی می شود؛ چون در صورت خلاف این مسئله ما با دوآلترناتیو روبرو خواهیم شد؛ جنگ یا انزوای شدید سیاسی و اقتصادی.
این تحلیلگر مسائل سیاسی و بین المللی در رابطه با تصمیم ایران برای ماندن در برجام گفت: قطعا این تصمیم، تصمیم شخص روحانی نبوده، بلکه با نظر شورای عالی امنیت ملی اتخاذ شده است، حتما آقای روحانی با مقام معظم رهبری مشورت کرده اند؛ چرا که این مسئله یک مسئله خطیر ملی است و البته از قبل هماهنگی‌هایی برای مقابله با آن انجام شده است.
ماندن در برجام تنها تصمیم دولت نبود
وی افزود: نباید گفت این تصمیم دولت بوده؛ چرا که در ساختار شورای عالی امنیت ملی، مجلس شورای اسلامی و ساختار حکومت در ایران مخالفتهایی وجود دارد؛ مثلا کاری که نمایندگان مجلس شورای اسلامی انجام دادند و پرچم آمریکا را آتش زدند. آقای روحانی رییس شورای عالی امنیت ملی است و قطعا هماهنگی‌هایی با مقامات عالی رتبه نظام انجام شده تا این تصمیم اتخاذ و اعلام شود.
امیدی با اشاره به رویکرد اروپا در قبال برجام گفت: اروپا تا کنون دراین باره مقاومت کرده است، اما باید گفت که مقاومت لفظی برای ایران فایده ای ندارد، برای ایران مقاومت عملی اتحادیه اروپا بسیار مهم است؛ این که اتحادیه اروپا چقدر می خواهد در مقابل تحریمهای آمریکا هزینه و جریمه پرداخت کند.
وی تصریح کرد: اگر همان مصوبه قبلی اتحادیه اروپا اعمال شود و این اتحادیه در مقابل آمریکا ایستادگی کند، این امر منافع ایران در برجام را تأمین می کند، ولی واقعیتهایی وجود دارد که مقاومت عملی اروپا در مقابل آمریکا را به چالش می کشد؛ یکی از این واقعیتها روابط تجاری ایران با اتحادیه اروپا است که باید گفت این روابط تجاری به حدود ۲۱ میلیارد یورو(در سال ۲۰۱۷) می‌رسد، ولی روابط تجاری اتحادیه اروپا با آمریکا بیش از هزار میلیارد دلار است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی و بین المللی گفت: یکی دیگر از واقعیتهای انکار ناپذیر که باید به آن اشاره کرد این است که کشورهای اروپایی از نظر هویت، ارزشها و مناسبات بین المللی به آمریکا نزدیکتر هستند و در ضمن همین کشورهای اتحادیه اروپا متاسفانه اتهاماتی نظیر نقش ایران در گسترش و حمایت از تروریسم در خاور میانه و مداخله در این کشورها را علیه ایران مطرح می کنند، ولی باید صبر کرد تا رویدادهای بین المللی و اجتماعی را دید.
اروپا یکجانبه گرایی آمریکا را بر نمی تابد
وی افزود: نمی توان گفت چون ممکن است اتحادیه اروپا در گذشته چنین اقداماتی انجام داده، هنوز هم به دنبال همان اقدامات است؛ فعلا مواضع اتحادیه اروپا در برابر آمریکا مقاومت است و حالا باید صبر کرد تا مواضع عملی آنها را دید و این مواضع در همین هفته مشخص خواهد شد.
امیدی در رابطه با توان اروپا برای ایستادگی در مقابل آمریکا گفت: کمی سخت است ولی این کشورها می توانند اگر چه ممکن است این کار برای آنها هزینه بر باشد، اما باید خاطر نشان کرد اتحادیه اروپا سیاستی را در عرصه بین المللی در پیش گرفت که به آن سیاست چند جانبه گرایی می گویند؛ همانطوری که چین و روسیه در مقابل یکه تازی و تک قطبی گرایی آمریکا مقاومت کردند.
وی تصریح کرد: این تک قطبی گرایی آمریکا برای اتحادیه اروپا هم خوشایند نیست، ولی شاید این تاکتیکها و استراتژیهای اتحادیه اروپا با روسیه و چین متفاوت باشد. در نتیجه این کشورها و خانم موگرینی به عنوان نماینده سیاست خارجی اروپا شدیدا و قویا به دنبال چند جانبه گرایی در عرصه سیاست بین الملل هستند. آنها معتقدند مسائل و مشکلات جهان نبایستی به تنهایی توسط یک کشور و آن هم از طریق قدرت سخت و اقدامات نظامی حل و فصل شود؛ بلکه لازم است با رویکرد نرم و دیپلماسی چند جانبه توسط چند کشور با انها برخورد شود.
امیدی خاطر نشان کرد: اتحادیه اروپا معتقد است که به این صورت بهتر می توان صلح بین المللی رابرقرار کرد و با توجه به این رویکرد کلی اتحادیه اروپا، می توان تا حدودی امیدوار بود که در مقابل زیاده خواهی دولت آمریکا ایستادگی کند.
این استاد دانشگاه گفت: اگر اروپا با ترامپ هم پیمان و یا در راستای سیاستهای وی عمل کند، این کار برای آنها پرستیژی ندارد. در شبی که آمریکا از برجام خارج شد فقط اسراییل و عربستان از خروج آمریکا و از ترامپ حمایت کردند، بنابراین موضع اتحادیه اروپا در این مرحله متفاوت خواهد بود.
نظر شما