به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان گلپایگان، خشکسالی پدیده ای است که اثرات و پیامدهای ناگواری با خود به همراه دارد، یکی از این پیامدهای مخرب، فرونشست زمین بوده، این پدیده ای است که در اثر خالی شدن آب بافت های متراکم و لایه های زیرین سطح زمین رخ می دهد و در اثر آن سطح زمین به صورت تدریجی و در برخی موارد به طور ناگهانی فرو می نشیند.
دشت گلشهر از شمال و شمال شرق به کوه‌های حاج قارا، شیخ احمد و کوه الوند و از جنوب غرب و غرب به کوه میر، پرویز و کوه سفید و از شرق به ارتفاعات گدارسرخ، هور، صالح پیغمبر و بیشه و گلدره و از جنوب به کوه گرماب و کلازنه منتهی می‌شود.
دشت گلشهر بعد از جلگه زاینده رود مهم‌ترین دشت استان و یکی از دشت‌های حاصل‌خیز کشور است در گذشته بخش عمده آب مورد نیاز این دشت از طریق شبکه ای گسترده از جمله قنات‌ها، چشمه‌ها و آب رودخانه‌های گلپایگان تأمین می‌شد.
سفره آب زیرزمینی دشت گلشهر عموماً از نوع سفره آزاد است، اما از مناطق مرکزی تا حوالی روستای اسفاجرد یعنی انتهای شمال شرقی دشت، سفرهای محبوس و تحت فشار را تشکیل داده است و رسوبات دشت در امتداد جنوب غرب به سمت شمال شرق آن ریزدانه می‌شوند.
در ۴۰ سال اخیر به دلیل بهره‌برداری غیر اصولی از آب چاه‌ها و حفر چاه‌ها در اطراف زمین‌های کشاورزی و کاهش بارندگی‌ها سطح آب زیرزمینی به طور قابل توجهی در دشت گلشهر دچار افت شدیدی شده
که نتیجه این افت، پدیده فرونشست زمین است البته این موضوع تنها مربوط به دشت گلشهر نیست بلکه در اثر فعالیت‌های بشر در بسیاری از نقاط جهان شاهد این اتفاق هستیم.
عمق فرونشست زمین در سطح مزارع کشاورزی گلشهر به حدی که از ۱۲ ساعت سهم آب هر کشاورز تنها پنج ساعت آب تأمین کننده زمین کشاورزی است، زیرا مابقی آب هدر رفته و در عمق زمین فرو می‌نشیند که فایده‌ای برای سیراب شدن زمین کشاورزی ندارد.
گلشهر قربانی برداشت بی رویه آب
بهمن نکویی، مدیر امور منابع آب گلپایگان در این باره به خبرنگار ایمنا گفت: برداشت بی رویه آب زیرزمینی یکی از عوامل اصلی ایجاد فرونشست زمین در منطقه گلشهر است که فاجعه ای بزرگ فرونشست زمین را به همراه داشت.
وی با بیان اینکه این فرونشست زمین آسیب‌های جبران ناپذیری را به ساختمان‌ها، چاه ها، زمین‌های کشاورزی وارد کرده است، اظهار کرد: در بررسی فرونشست زمین گام اصلی در تشخیص این پدیده، ارزیابی و نهایتاً جلوگیری از خسارات ناشی از آن و تعیین میزان فرونشست است.
مدیر امور منابع آب گلپایگان افزود: این دشت از جمله مناطقی که دچار فرونشست ناشی از برداشت بی رویه آب زیر زمینی برای آبیاری کشاورزی شده است.
مدیر امور منابع آب گلپایگان گفت: در سال زراعی گذشته ۳۰۰ میلی متر بارش در شهرستان به ثبت رسید که در سال زراعی کاهش چشم‌گیر بارندگی‌ها را شاهد بودیم.
وی افزود: از ۱۰ سال گذشته تاکنون در طول سال ۹.۱ متر افت آب زیرزمینی داشتیه ایم که سبب نشست زمین به صورت متوالی می‌شود و امکان وقوع زلزله با یک پس لرزه را به همراه خواهد داشت.
نکویی گفت: خانه‌های گلشهر در محله ورزنه دچار ترک خوردگی و همچنین چاه آب روستای شادگان ۴۰ سانتی‌متر نشست کرده و در روستای فاویان نیز شاهد افت و نشست آبخوان هستیم.
وی با بیان اینکه دشت گلشهر گلپایگان ۱۲ سانتی متر نشست آبخوان داشته است، تصریح کرد: ایزوله کردن و حذف کانال‌های قدیمی از جمله اقداماتی است که باید هرچه سریع تر در این منطقه صورت بگیرد.
مدیر امور منابع آب گلپایگان با اشاره به عمق زیاد فرونشست در منطقه خاطرنشان کرد: تنها راهکار برای پدیده فرونشست زمین عدم استفاده بی‌رویه از آب‌های زیر زمینی است.
نظر شما