به گزارش خبرگزاری ایمنا، سالیان دراز است که آثار طبیعی و تاریخی و تجهیزات شهری از وندالیسم در امان نیستند و زخم این یادگاری نویسی ها و صدمه به گیاهان همچنان بر دل دوستداران محیط زیست آوار می شود و با گردشی کوتاه در اصفهان می‌توان آثار تخریب محیط زیست را مشاهد کرد.
در این گزارش موضوع وندالیسم آثار طبیعی از دیدگاه «فروغ مرتضایی‌نژاد» مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان، «مرتضی پدریان» آسیب‌شناس اجتماعی و «حشمت‌الله انتخابی» فعال محیط زیست بررسی شده است.
مردم مالک معنوی درختان هستند
فروغ مرتضایی‌نژاد مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان، اظهار می کند: نه تنها باغ گلها بلکه تمام گیاهان و درختان سطح شهر به عموم مردم تعلق دارد و در واقع مالک معنوی درختان، مردم هستند.
وی با اشاره به موضوع نوشتن یادگاری بر روی کاکتوس‌های باغ گلهای اصفهان، می افزاید: متاسفانه نوشته‌ها و در واقع یادگارنویسی ها بر روی کاکتوس‌ها در باغ گلها از سال‌های گذشته نیز وجود داشته است اما امسال با هدف فرهنگ‌سازی بیشتر در این زمینه، میزان اطلاع‌رسانی ها نسبت به سال‌های گذشته نیز افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه باید بر روی جنبه‌های فرهنگی چنین اقداماتی بیشتر کار کرد، می گوید: در دیگر کشورها هر فردی مالک معنوی درختان فضای نزدیک منزلش است و علاوه بر این افراد باید مراقب تمام گیاهان و درختان شهر نیز باشند.
مرتضایی نژاد ادامه می دهد: در کشور ما نیز باید این فرهنگ ایجاد شود که تمام درختان، گیاهان و فضای سبز متعلق به مردم است، چرا که تنفس مردم را امکان‌پذیر کرده و شادابی و نشاط روحی آنان را درختان تامین می‌کنند.
وی با ابراز تاسف از یادگاری نوشتن و صدمه زدن به درختان توسط برخی شهروندان، تصریح می کند: متاسفانه این اقدام زشت در تمام کشور، هم بر روی درختان و هم بناهای تاریخی چند صد ساله دیده می‌شود و این به مفهوم ناآگاهی فرهنگی در تمام کشور است.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان در خصوص ضرورت اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در این زمینه، می گوید: باید با اطلاع‌رسانی‌ها و نصب تابلوها، تیزرها و فراخوان‌ها در سطح شهر به مردم یادآوری کرد که این اقدام به هیچ‌وجه درست نیست و درختان و فضای سبز متعلق به مردم است و باید درختان را پاس داشت چرا که درختان، انسان‌ها و حیات آنها را حفظ کرده‌اند.
خودنمایی یا تخلیه شدن، دردی نهفته در وندالیسم
مرتضی پدریان، آسیب‌شناس اجتماعی با اشاره به اینکه باید به موضوع وندالیسم میراث طبیعی از دو زاویه توجه کرد، می گوید: اولین نگاهی که در تخریب آثار طبیعی مانند درختان وجود دارد این است که این پدیده، یک بیماری اجتماعی است و از زاویه دوم، این موضوع به عنوان بیماری فردی مورد توجه است که بحث اصلی در بیماری اجتماعی این است که فرد به نظام اجتماعی احساس تعلق ندارد و چون احساس تعلق در او وجود ندارد می خواهد به نوعی به پدیده های اجتماعی ضربه بزند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه افرادی که آثار طبیعی و یا تاریخی و یا میراث عمومی شهر آسیب می رسانند در حوزه‌های فردی دچار اختلالات روحی و روانی هستند، می افزاید: این گروه از افراد به نوعی خواستار تخلیه شدن هستند و این تخلیه شدن را با یادگارنویسی و یا ضربه زدن به اموال عمومی انجام می‌دهند.
این نظریه‌پرداز حوزه‌های اجتماعی با بیان اینکه بخشی از این افراد خواستار نوعی خودنمایی هستند، تصریح می کند: برخی از آنها دچار نوعی گمنامی هستند و با خودنمایی، قصد دارند خود را به دیگران معرفی کنند و چون به دنبال بیان هویت خود هستند یکی از راهکارهایی که در پیش می‌گیرند ضربه زدن به آثار طبیعی، تاریخی و یا تجهیزات حمل‌ونقل عمومی و دیگر آثار شهری است.
احساس تعلق، عامل کاهش وندالیسم است
پدریان با تاکید بر اینکه وندالیسم یک پدیده جهانی است و تنها مختص جامعه ما نیست، می گوید: متاسفانه در تمام دنیا با این موضوع روبرو هستیم و برای کاهش این امر باید در نظام اجتماعی خود احساس تعلق افراد را بالا ببریم. اگر افراد بدانند مالکیت هرچه در جامعه وجود دارد از آنِ مردم است قطعا ضربه زدن به آثار طبیعی و اجتماعی کاهش می یابد.
این استاد دانشگاه در خصوص ویژگی‌های افرادی که آثار مختلف شهر ازجمله درختان و فضای سبز آسیب می رسانند، می افزاید: این افراد کسانی هستند که دچار طرد اجتماعی یا احساس طرد اجتماعی هستند و جامعه آنها را به هر دلیلی طرد کرده است و آنها انتقام این طردشدگی اجتماعی را در ضربه زدن به اموال عمومی و آثار طبیعی و تاریخی می‌دانند.
وی با بیان اینکه نقطه مقابل طرد اجتماعی، ادغام اجتماعی و همبستگی اجتماعی است، تصریح می کند: در اروپا از سال ۱۹۹۰ موضوع بالا رفتن همبستگی اجتماعی در نقطه مقابل طرد اجتماعی مطرح شد و موضوع مورد تاکید این است که هر چه میزان ادغام و همبستگی اجتماعی بیشتر باشد احتمال شکل‌گیری پدیده وندالیسم کاهش می‌یابد.
وی می گوید: بخشی از علت وندالیسم، عدم آگاهی است و در افرادی که دچار یک نوع تاخر فرهنگی هستند وندالیسم بروز می کند که این افراد عمدتا از لحاظ سواد و فرهنگ اجتماعی در سطح پایینی قرار دارند.
یادگاری نوشتن، تخریب فرهنگی است
حشمت‌الله انتخابی فعال محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می کند: متاسفانه یادگاری‌نویسی بر ابنیه تاریخی که جزء میراث فرهنگی است یا بر روی درختان که جزء محیط زیست محسوب می‌شوند همواره از قبل وجود داشته است اما در سال‌های اخیر این اقدام توسط مردم تقبیح می‌شود و این افتخار نیست که بر روی مظاهر طبیعی یادگارنویسی شود امامتاسفانه با این اقدام زشت حتی عکس های سلفی نیز گرفته شود.
این فعال محیط زیست با اشاره به اینکه یادگاری نوشتن بر مظاهر تاریخی یک تخریب فرهنگی است و این عمل زشت بر روی مظاهر طبیعت به نوعی تخریب محیط زیستی محسوب می‌شود، تصریح ادامه می دهد: باید این‌گونه رفتارهای ضد محیط زیستی به شدت منفور واقع شود و افراد در فضای مجازی با این گونه موضوعات و رفتارها برخورد کنند و در مقابل این موارد موضع‌گیری داشته باشند.
انتخابی با تاکید بر اینکه رسانه‌های جمعی مانند صداوسیما یا مطبوعات باید در این زمینه برنامه‌سازی کنند، می گوید: نباید به صورت شعاری با این مسئله برخورد کرد، حتی باید در لوکیشن‌های یک فیلم برخورد محیط زیستی و تقبیح این اعمال زشت نشان داده شود و این به طور غیرمستقیم، ترویج یک اقدام صحیح و تقبیح یک اقدام نادرست خواهد بود اما این کار متاسفانه در صداوسیما انجام نشده است و فعالان محیط زیست به این امر اعتقاد دارند که باید آموزش‌های صحیح و غیرشعاری توسط رسانه‌های جمعی انجام شود.
رسانه‌ها و فرهنگ‌سازی رفتارهای محیط زیستی
این فعال محیط زیست می گوید: تا چه زمانی باید بدنه درختان و یا دیواره میراث فرهنگی ما متاثر از نوشته‌های یادگاری باشد؟ روزگاری آدم‌ها فکر می‌کردند که باید چنین کاری کرد تا نام‌شان ماندگار شود در حالی که امروز بسیاری باید اقدامات دیگری انجام داد تا ماندگار شد.
وی با تاکید بر اینکه وندالیسم آثار طبیعی و تاریخی، بدترین شیوه‌ها برای ماندگار شدن است، می افزاید: قطعا می‌شود از شیوه های درستی برای ماندگار شدن استفاده کرد و هر شهرتی محبوب نیست. بجای این اقدامات بی‌فایده باید روش‌های مفید را انتخاب کرد.
انتخابی با تاکید بر اینکه این فرهنگ‌سازی به نوعی جزء وظایف دوستداران و فعالان محیط زیست است، ادامه می دهد: متاسفانه فعالان محیط زیست تریبون یا رسانه‌ای را در اختیار ندارند و مخاطبان مستقیم این فعالان به هیچ‌وجه چنین خطاهای زشتی نداشته اند اما رسانه‌ها به خصوص رسانه‌های تصویری و فضای مجازی باید به فرهنگ‌سازی و آگاه‌سازی بیشتر مردم در این خصوص بپردازند.
گزارش از: شهین اصلانی، خبرنگار سرویس جامعه ایمنا
نظر شما