به گزارش خبرنگار ایمنا، محیط خانوادگی و شرایط تحصیلی شایگان، باعث آن شده بود که این اندیشمند، علاوه بر آشنایی با فرهنگ‌ها و ادیان مختلف، با طیف وسیعی از طرز تفکرها نیز آشنا شود.
شایگان با زبان‌های مختلفی ازجمله فارسی، روسی، ترکی و به‌ویژه فرانسوی آشنایی داشت و چیرگی وی بر زبان فرانسه تا حدی بود که بعضی از کتب وی به زبان فرانسه در قلمروی متون درسی این کشور قرار می‌گیرند.
وی فرانسوی را از طریق تحصیل در مدرسه‌ای که توسط کشیشان لازاری اداره می‌شد و در آن، دروس به زبان فرانسه ارائه می‌شد، فراگرفت. قرارگیری در این محیط تحصیلی، علاوه بر نتایج ذکرشده، منجر به آشنایی هر چه بیشتر وی با آسوریان، ارامنه و یهودیان شد.
از نقاط عطف زندگی این اندیشمند، اولین سفر خارجی وی در سال ۱۳۲۹ به ایتالیا، سوئیس و پس‌ازآن به پاریس بود. شایگان که در ابتدا، قصد ادامه تحصیل درزمینهٔ پزشکی را داشت، پس از آشنایی چند با علوم انسانی، از ادامه تحصیل در رشته پزشکی انصراف داد و توجه تام خود را به هنر و علوم انسانی منعطف کرد.
در این اثنا بود که وی توسط ژان هربر، با اساتید هند آشنایی یافت و به‌تبع آن، به زبان سانسکریت علاقه‌مند شد. او پس از بازگشت به تهران، با استاد زبان سانسکریت در دانشگاه تهران، برهمن ایندوشکر، آشنا شد و در کلاس‌های این استاد به فراگیری هر چه بیشتر این زبان پرداخت. این تلاش درنهایت منجر به تدریس وی در دانشگاه تهران در سن ۲۵ سالگی شد.
دایره فعالیت‌های شایگان، به‌هیچ‌وجه به تدریس درزمینهٔ زبان سانسکریت محدود نماند. وی پس از آشنایی با اندیشمند مشهور فرانسوی، هانری کربن، پژوهشی در خصوص فلسفه هند را آغاز کرد و به فعالیت‌هایی در حوزه فلسفه تطبیقی دست زد که حاصل آن، در قالب کتابی دوجلدی با عنوان «ادیان و مکتب‌های فلسفی هند»، موردتوجه خوانندگان قرار گرفت.
شایگان در طی دوره‌هایی که به بررسی هند و تطبیق آن با فرهنگ اسلامی می‌پرداخت، رفته‌رفته هر چه بیشتر با این فرهنگ، آشنایی پیدا کرد. این آشنایی، منجر به ارتباط با روحانیونی سرشناس ازجمله علامه سید جلال‌الدین آشتیانی، آیت‌الله مهدی الهی قمشه‌ای و علامه سید محمدحسین طباطبایی شد.
از اتفاقات تأثیرگذار در نگاه و طرز تفکر شایگان، انقلاب اسلامی بود. وی که پیش از این واقعه سیاسی، صرفاً با جنبه غیرسیاسی و اصطلاحاً آرام اسلام آشنا شده بود، با وقوع انقلاب اسلامی، توجه خود را بر جنبه‌های سیاسی اسلام معطوف کرد. تأثیر این تمرکز را می‌توان در آثار منتشرشده از شایگان و همچنین نظرات وی در آغاز انقلاب، به‌وضوح نظاره‌گر بود.
اعم آثار شایگان را می‌توان در حوزه هندشناسی و فلسفه تطبیقی قرار داد، ولیکن وی در اواخر عمر، دست به بررسی‌های قابل‌توجهی در ادبیات زد. از خدمات درخور تقدیر شایگان به ادبیات، می‌توان به فراهم آوردن امکان آشنایی متقابل برای ایرانیان و فرانسویان در حوزه شعر و ادبیات از مجرای آثار خویش اشاره کرد.
آخرین اثر منتشرشده از شایگان به زبان فرانسه، کتابی با عنوان «پنج اقلیم حضور» بود. وی در این اثر، به بررسی شاعرانگی و همچنین طرز تفکر غالب پنج قله شعر پارسی، فردوسی، مولوی، خیام، حافظ و سعدی پرداخت. همچنین در چند عنوان به معرفی شاعرانی چون شارل بودلر، شاعر بزرگ قرن نوزدهم فرانسه و مارسل پروست، نویسنده بزرگ اوایل قرن بیستم فرانسه، به علاقه‌مندان فارسی‌زبان پرداخت.
از دیگر فعالیت‌های قابل‌توجه داریوش شایگان در خارج از حوزه تخصصی‌اش، می‌توان به انتشار رمانی با عنوان «در سرزمین مرداب‌ها» اشاره کرد. این رمان که با استقبال همگانی نسبتاً خوبی در کشور فرانسه مواجه شد، جایزه انجمن نویسندگان فرانسه را برای شایگان به ارمغان آورد.
از دیگر افتخارات وی، می‌توان به کسب جایزه مدال بزرگ فرانکو فونی در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ و به دست آوردن مدال عالی زبان و ادبیات فرانسه، نشان شوالیه و جایزه گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها اشاره کرد.
از شایگان، آثار بسیاری منتشرشده که کسر قابل‌توجهی از آن‌ها به زبان فرانسه است و توسط مترجمان به فارسی برگردان‌شده‌اند. ازجمله آثار مهم وی، می‌توان به «آسیا در برابر غرب»، «افسون‌زدگی جدید، هویت چهل‌تکه و تفکر سیار» و «بت‌های ذهنی و خاطره‌های ازلی» اشاره کرد.
داریوش شایگان، صبح پنجشنبه، ۲ فروردین‌ماه در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان فیروزگر تهران در ۸۳ سالگی درگذشت.
پیکر وی در قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا به خاک سپرده شد.
نظر شما