این رقم در حالی در بودجه سال بعدی به این نرخ رسیده است که در بودجه سال ۹۵، ۳۵ درصد بود. البته با مقایسه این رقم نسبت به سال ۹۱ که ۴۰ درصد وابستگی وجود داشت رقم امیدوار کننده‌ای است اما با توجه به برنامه ششم توسعه که مشخص کرده تا سال ۱۴۰۰ این وابستگی باید به حداقل خود یعنی ۲۰ درصد برسد کمی نگران کننده به نظر می‌رسد.
خروج از وابستگی‌به درآمدهای نفتی اما جایی مهم‌تر می‌شود که با تغییر نوسانات قیمت هر بشکه نفت، سفره‌های مردم نیز روز به روز تنگ تر شده و بالعکس با افزایش قیمت نفت شاهد پول پاشی‌های بی‌هدفی می‌شویم که بازدهی لازم را نیز در اقتصادی کشور به همراه ندارد. تجربه تحریم خرید نفت از سوی اتحادیه اروپا در سال ۹۱ اما اتفاقی بود که مسئولان را از خواب بیدار کرد و به این فکر فرو برد که باید جایگزینی برای درآمدهای نفتی ایجاد کرد در غیر این صورت چالش‌های مهمی گریبان گیر اقتصاد کشور می‌شود.
البته درآمدهای نفتی علاوه بر اینکه فی نفسه یک موهبت الهی و منبع درآمدی برای کشور محسوب می‌شود، اما با توجه به موقعیت های سیاسی کشور همیشه با چالش هایی روبرو بوده است تا کشورهای بیگانه با هر بهانه‌ای اقدام به تحریم خرید نفت ایران کنند. از این حیث باتوجه به اینکه این نوع درآمد نوعی از وابستگی به کشورهای خریدار را ایجاد کرده، باید به مرور زمان از این درآمدها فاصله گرفت، چنانکه این منبع روزی هم به پایان خواهد رسید.
این درحالی که در مفاهیم اقتصادی مقاومتی خروج از وابستگی به این بخش درآمدی کشور تاکید شده و به جای آن باید تکیه درآمدهای کشور به رونق تولید ملی و افزایش صادرات باشد، در این صورت اگر تولیدات ملی با افزایش تیراژ همراه شود هزینه تولید کاسته شده و محصولات ایران توان رقابتی بیشتری برای حضور در بازارهای جهانی را خواهند داشت.
سهم نفت در بودجه، طی برنامه دوم توسعه، ۵۵,۴، در برنامه سوم، ۵۰.۷، در برنامه چهارم ۳۱.۴ و در برنامه پنجم ۴۳.۲ درصد بوده است و وابستگی ۲۰ درصد به این بخش درآمدی در برنامه ششم توسعه ذکر شده است. با این حال نگاهی به بخش بندی‌های درآمدهای حاصل از فروش نفت در بودجه سال آتی نشان می‌دهد بیش از نیمی از این درآمدها صرف مخارج دولت و بخش اعظمی از نیمه باقی مانده در صندوق توسعه ملی گذارده و در نهایت تنها ۶۲.۵ هزار میلیارد تومان از ۲۰۳ هزار میلیارد تومان کل درآمدهای نفتی صرف مخارج وزارت نفت می‌شود و پیش بینی می‌شود تداوم این روند با توجه به برنامه ششم توسعه ملی خروج وابستگی از درآمدهای نفتی را محقق کند.
سلیمی نماینده مردم سمیرم درباره خروج از وابستگی به درآمدهای نفتی گفته است که باید سیستم‌های مالیاتی تقویت شود و باید از تکنولوژی های روز دنیا برای تجهیز کارخانه‌های خود بهره بریم در این صورت می توان هم ردیف بسیاری از کشورها در اقتصاد و حتی بالاتر فعالیت کنیم. همچنین به نظر می‌رسد با توجه بیشتر به حوزه مشاغل دانش بنیان و رفع بورکراسی‌های ایجاد شرکت‌های نوپا با توجه به اینکه تولیدات این شرکت ها به مراتب ارزش افزوده‌ای بالاتر نسبت به سایر محصولات دارد، الزامی است.
یادداشت از: مصطفی صداقت، خبرگزاری ایمنا
نظر شما