به گزارش گروه ترجمه خبرگزاری ایمنا و به نقل از "ساینس دیلی"، دانشمندان در جستجوی حیات، ابتدا عناصر کلیدی پیدایش حیات را جستجو می‌کنند و این عنصر چیزی نیست جز آب. اگر چه سطح سیاره مریخ امروزه بی روح، یخ زده و ساکن به نظر می‌رسد، اما شواهد حاکی از این است که این سیاره سرخ زمانی یک سیاره گرمتر و دارای رطوبت بوده، جایی که آب آزادانه در سطح آن جریان داشته است. اینکه چه اتفاقی برای این آب افتاده، مدتهاست حل نشده باقی مانده است. با این حال، تحقیقات جدید منتشر شده در مجله "نیچر" نشان می‌دهد که این آب در حال حاضر در سنگهای مریخ یخ زده است.
دانشمندان علوم وابسته به دانشگاه آکسفورد معتقدند زمانی که بر روی این سیاره آب ریختند، سطح مریخ به آب واکنش نشان داده و سپس آن را جذب کرده است که این اتفاق موجب افزایش عمل اکسیداسیون در سنگ ها شده و همین مسئله منجر به غیرقابل سکونت شدن مریخ شده است. تحقیقات قبلی نشان داده بود که حجم بالای آب موجود در مریخ به علت فروپاشی میدان مغناطیسی سیاره در فضا رها شده و با شدت باد خورشیدی در سطح زیرین سیاره قفل شده است. با این حال، این نظریه‌ها توضیح نمی‌دهد که آیا آب موجود در سطح سیاره تمام شده است یا خیر؟! چرا با وجود اثبات آب در سیاره مریخ، حیات بر روی این سیاره شکل نگرفت؟
معدن شناسی‌های سطح سیاره پاسخ این سوال گیج کننده را داد، تیمی به رهبری دکتر جان واد، پژوهشگر NERC در بخش علوم زمین دانشگاه آکسفورد، با کمک روش‌های مدل سازی ترکیب سنگهای زمین را از نظر میزان آب و مواد معدنی موجود بررسی کردند. این تیم نقش مهم دما، فشار زیر سطح و آرایش کلی مریخ را در سطوح سیاره‌ای مشخص کردند. نتایج نشان داد که سنگ های بازالت در مریخ حدود ۲۵ درصد آب بیشتری نسبت به این نمونه سنگ ها بر روی زمین دارند و در نتیجه مشخص شد که آب از سطح مریخ به داخل سنگ ها منتقل شده است.
دکتر واد می گوید: "همیشه این پرسش مطرح بود که آیا آب در مریخ وجود داشته یا خیر، اما تئوری آب جذب شده به عنوان یک نتیجه واکنش ساده در سنگ ها هیچ گاه آزمایش نشده بود. در حال حاضر شواهدی وجود دارد که مشخص می کند، واکنش‌های مختلفی در اکسیداسیون پوسته مریخ انجام شده است. به عنوان مثال، شهاب سنگ های مریخ نسبت به سنگ های سطح زمین به طور شیمیایی ترکیبات بسیار متفاوت تری دارند."
اکنون محققان معتقدند دلیل اینکه مریخ تمام آبهایش را از دست داده، می تواند در معادن آن جستجو شود. این رخداد در مورد زمین متفاوت است. سیستم فعلی تکتونیک صفحات زمین از تغییرات شدید در آب های سطحی جلوگیری می کند. اما نه زمین اولیه و نه مریخ این سیستم بازیافت آب را نداشتند و همین عاملی برای غیرقابل سکونت شدن مریخ است. محققان این پروژه، با توجه به این که چرا زمین هرگز این تغییرات را تجربه نکرده است، معتقدند که مریخ از زمین بسیار کوچکتر است، مشخصات دمایی متفاوت تری دارد و محتوای آهن گوشته سطح مریخ از سیلیکات آن بیشتر است. اینها نه تنها وجه تمایز زمین و مریخ است، بلکه این تغییرات، با گذشت زمان اثرات قابل توجهی بر سطح سیاره ایجاد می کند.
تحقیقات نشان می دهد که برای ایجاد حیات، سطح هالوژن زمین (کلر، بروم و ید) باید متعادل باشد. افزایش یا کاهش بیش از حد احتمالا حیات بر روی سیاره را دچار مشکل می کند. مطالعات قبلی نشان داده که سطح هالوژن در شهاب سنگ ها در مریخ بسیار زیاد برآورد شده است. در مقایسه نمونه شهاب سنگ هایی که در زمین تشکیل می شود، نسبت نمک بسیار بالا است.
نظریه های بسیاری به منظور توضیح رمز و راز این تغییرات مطرح شده است، با این حال، دو مطالعه اخیر ثابت می کند که به طور کلی، سیاره های داخلی در منظومه شمسی ترکیبات مشابهی دارند، اما تفاوت های ظریف می توانند تفاوت های چشمگیری ایجاد کنند، مثلا سنگ های شیمیایی. بزرگترین تفاوت این است که مریخ آهن بیشتری در سنگهای گوشته خود دارد. اکنون دانشمندان اطمینان دارند مریخ در گذشته آب و پتانسیل زندگی داشته است که به علت این عوامل شیمیایی در سیاره، امکان تشکیل حیات در مریخ از بین رفته است.
اکنون محققان به دنبال بالا بردن دانش خود در این زمینه هستند. برای این منظور در پی یافتن پاسخ سوالاتی مانند اینکه اگر زمین میزان آهن بیشتر یا کمتر در گوشته داشته باشد، آیا حیات بر روی آن دچار مشکل می شود؟ اگر زمین بزرگتر یا کوچکتر بود چه؟ این پاسخ ها به ما کمک خواهد کرد تا نقش کلیدی شیمی در سرنوشت سیاره و حیات بر روی آن را درک کنیم. اما نکته مهم این است، هنگامی که به دنبال زندگی در سیارات دیگر هستیم، تنها شیمی در این میان دخالت ندارد، بلکه نکات دیگری مانند اندازه سیاره، نحوه قرار گرفتن سیاره و اثرات جوی در آن موثر است. این اثرات و پیامدهای آنها در مورد دیگر سیارات کشف نشده است.
نظر شما