به گزارش خبرنگار ایمنا، محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت این اتفاق را «مشارکت عمومی» دانست و از مردم خواست همانطور که به کشورهای دیگر می رویم، به کشور خودمان هم توجه نشان دهیم.
او که در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه ۲، دخل و خرج دولت در سال ۹۷ را شفاف‌سازی می‌کرد، در توجیه این اقدام، با کنایه به «دارندگی و برازندگی» اشاره کرد و گفت: افرادی که به کشورهای خارجی می روند یک مقدار هم به گردشگری کشور خودشان کمک کنند. ما از آن ها سپاسگذاریم و این را یک مشارکت عمومی در توسعه زیرساخت های گردشگری کشور تلقی می کنیم، به همین خاطر هم در بودجه سال ۹۷ برای گردشگری منابع ویژه ای درنظر گرفته‌ایم.
وی ادامه داد: زمینه توسعه برای گردشگری در داخل کشور فراهم شده است، با این حال همه گلایه دارند چرا به موزه‌ها و آثار باستانی رسیدگی نمی‌شود. سازمان میراث فرهنگی نیز انتظار دارد برای جذب گردشگر فرصتی را ایجاد کنیم، اما همه باید در این مورد مشارکت داشته باشیم، همانطور که به کشورهای دیگر می‌رویم، به کشور خودمان هم بپردازیم و زیرساخت‌های گردشگری را فراهم کنیم.
نوبخت همچنین گفت: در همه دنیا اینگونه است، رییس جمهور یکی از همین کشورهای همسایه اعلام کرد که نه تنها هتل‌ها، بلکه راه‌ها و جاده‌ها را بخش خصوصی می‌سازد و دولت هیچ مبلغی پرداخت نمی‌کند. ما هم می‌توانیم چنین مشارکتی داشته باشیم.
در این میان اما خبر بهره مندی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور از این افزایش نرخ، پیامدهای مختلفی را در پی داشت. ازسویی رئیس این سازمان از افزایش سه برابری سهم سازمان تحت مدیریت خود از عوارض خروج از کشور و رسیدن آن به نرخ ۴۰ هزار تومان خبر داد، و ازسوی دیگر گفت که ای کاش قبل از تعیین این نرخ نظر آنها را هم جویا می شدند.
علی اصغر مونسان در نشست خبری عملکرد ۱۰۰ روزه خود درباره این موضوع اعلام کرد: در زمان تدوین لایحه بودجه، دولت برای عوارض خروج از کشور تصمیمی گرفت که بر این اساس بخشی از اعتبار به این سازمان تعلق می‌گیرد و سازمان برنامه و بودجه این اعتبار را در بودجه سازمان برای سال ۹۷ در نظر گرفته است. همه بخش‌ها موظف به همکاری هستند و برای ما مهم، افزایش منطقی است و اگر قرار است درآمدی به دست آید، باید صرف حمایت از تورهای ورودی شود. در گذشته ۱۰ هزار تومان از عوارض خروج از کشور هر مسافر به سازمان می‌رسید که اکنون این رقم به ۴۰ هزار تومان افزایش یافته و در کل ۱۶۰ میلیارد تومان اعتبارات عوارض به این سازمان تعلق خواهد گرفت.
در این میان برخی از فعالان حوزه گردشگری نه تنها از این طرح حمایت نکرده اند، بلکه آن را راهی غیرمنطقی و غیرمنصفانه برای جبران کمبود درآمد حاصل از ورود توریست به کشور دانسته اند.
آنان معتقدند دولت درحالیکه قادر به جذب توریست بیشتر و کسب درآمد از این طریق نیست، بار اصلی این کمبود و نقصان را بر دوش مردم نهاده و می خواهد این هزینه را از جیب مردم صرف کند. ازسوی دیگر آنان عدم استفاده صحیح از درآمد حاصل از عوارض خروج از کشور در سازمان میراث فرهنگی در گذشته را دلیلی دیگر بر نادرستی این تصمیم دانسته، و معتقدند این مسئله تنها موجب ایجاد نارضایتی در میان مردم می شود و تبعات مثبتی در حوزه گردشگری ایجاد نخواهد کرد.
افزایش عوارض خروج، ایجاد اختلال در صنعت گردشگری
نایب رئیس انجمن صنفی کارفرمایان دفاتر خدمات مسافرتی اصفهان اما معتقد است که این تصمیم دولت نه تنها تاثیرات مثبتی در حوزه صنعت گردشگری کشور نخواهد گذاشت، بلکه مشکلات متعددی را برای مسافران و گردشگرانی که قصد خروج از کشور دارند ایجاد می کند.
مسعودی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا با بیان این مطلب افزود: باید توجه داشته باشیم که تعداد قابل توجهی از مردم کشور ما به دلایل مختلف مدام در حال سفر به کشورهای دیگر هستند و این مسئله تبعات مختلفی در حوزه های اقتصادی برای کشور دارد.
او ادامه داد: تاجران، صنعت گران و شخصیت های دانشگاهی از این قشر هستند و اگر قرار باشد افزایش نرخ عوارض خروج از کشور بر دوش این افراد فشاری وارد کند، آن وقت تبعات این مسئله گریبان گیر اقتصاد کشور شده و در نهایت این فشار بر دوش مردم خواهد افتاد.
نایب رئیس انجمن صنفی کارفرمایان دفاتر خدمات مسافرتی اصفهان با اشاره به اینکه بخشی از گردشگران نیز شامل گردشگران و زائران مذهبی هستند عنوان کرد: این بخش از گردشگران نیز که غالبا قشر متوسط جامعه را تشکیل می دهند نباید ناچار به پرداخت این هزینه شده و متحمل این فشار اقتصادی شوند.
سازمان میراث فرهنگی و یک جیب خالی!
او درباره سهم ۴۰ هزار تومانی سازمان میراث فرهنگی از عوارض خروج از کشور نیز گفت: ما سالهاست که می شنویم جیب سازمان میراث فرهنگی خالی است! اما این مسئله نباید باعث شود که جیب این سازمان از این طریق پر شود.
مسعودی افزود: اصلا چه ضمانت و تعهدی وجود دارد که این پول همزمان با پرداخت ازسوی مسافران به سازمان میراث فرهنگی پرداخت شود؟ اگر قرار باشد این پول وارد خزانه شده و بعد به حساب سازمان واریز شود، باید گفت که این مسئله چندان رنگ واقعیت به خود نمی گیرد و نمی توان روی آن حساب کرد.
دریافت عوارض سنگین، تنها در سه کشور دنیا!
او خاطرنشان کرد: در کل دنیا تنها کشورهای ترکیه و فیلیپین و اکنون ایران هستند که عوارض خروجی از کشورشان سنگین است، بنابراین اینکه گفته شده در کل کشورهای دنیا چنین قانونی حاکم است، درست نیست.
گامی در جهت کاهش نشاط در جامعه
مسعودی در ادامه این اقدام دولت را گامی در جهت کاهش نشاط اجتماعی دانست و اظهار کرد: سفر به عنوان یک رکن مهم در ایجاد نشاط اجتماعی شناخته می شود، بنابراین هر عاملی که انجام آن را دشوارتر کند بدون تردید گامی در جهت کاهش نشاط اجتماعی بوده است.
او ادامه داد: اگر امکان همین یکی دو سفر در سال هم از مردم گرفته شود، موجب ایجاد موج نارضایتی در میان آنها خواهد شد.
راهی برای تامین بودجه در خزانه خالی دولت
نایب رییس کمیسیون گردشگری و برند شهری اتاق بازرگانی اصفهان اما معتقد است اگرچه افزایش عوارض خروج از کشور به طور کلی تصمیم درستی ازسوی دولت نیست، اما این نیز راهی است تا دولت از طریق آن بتواند مشکلات بزرگ مالی خود را برطرف کند.
علی کرباسی زاده در گفت و گو با خبرنگار ایمنا با بیان این مطلب گفت: اکنون در دوران رکود بسیار شدیدی به سر می بریم و دولت در چنین شرایطی ناچار شده برای تامین هزینه های گزافی همچون پرداخت یارانه ها، در حوزه های صنعت و تامین اجتماعی فشار مضاعفی را به اهالی این حوزه ها وارد کند، بنابراین شاید بتوان افزایش عوارض خروج از کشور را راهکاری ازسوی دولت برای تامین مخارج سنگین کشور دانست.
او با اشاره به اینکه اگر بنا به گفته رئیس سازمان میراث فرهنگی از هر ایرانی بابت سفر به کشور خارجی ۴۰ هزار تومان دریافت شود، مبلغ قابل توجهی نصیب این سازمان می شود عنوان کرد: آمار ایرانیانی که در سال ۲۰۱۶ به کشورهای خارجی سفر کردند حدود ۹ میلیون نفر است، اگر از هر نفر مبلغ ۴۰ هزار تومان دریافت شود، یعنی ۳۶۰ میلیارد تومان از عوارض خروج این مسافران به سازمان میراث فرهنگی تزریق می شود.
ضعف زیرساخت های تفریحی و گردشگری، افزایش سفرهای خارجی
او با اشاره به اینکه ضعف موجود در زیرساخت های تفریحی و گردشگری موجب افزایش رغبت مردم به سفرهای خارجی می شود، گفت: اگر بتوانیم در کشورمان امکانات مناسبی برای مردم مهیا کنیم تا بتوانند در حوزه تفریحی و گردشگری از آن استفاده کنند، دیگر شاهد این نخواهیم بود که مردم چنین رغبتی برای سفر کردن به کشورهای خارجی نشان بدهند. بنابراین راهکار مناسب افزایش نرخ عوارض خروج از کشور نیست، بلکه ارتقای سطح کیفی امکانات داخلی و رقابتی کردن آن است.
وی افزود: ما باید بتوانیم پیش از هر چیز پولی را که در سبد درآمد خانواده های ایرانی به منظور تفریح و سرگرمی در نظر گرفته شده در کشور خرج کنیم، اما این هدف با افزایش عوارض بدست نمی آید، بلکه با ترغیب مردم به ماندن در کشور و هزینه کردن درآمدشان در کشور می توانیم به این هدف برسیم.
افزایش عوارض خروج در درازمدت موجب بهبود وضعیت گردشگری می شود
اما در این میان برخی از فعالان حوزه گردشگری هم دیدگاه مثبتی نسبت به این مسئله دارند. همچون مسئول دبیرخانه مثلث گردشگری ایران که معتقد است چنانچه این طرح منجر به افزایش بودجه سازمان گردشگری شده و این بودجه مستقیما در زمینه رفع معضلات گردشگری کشور هزینه شود، می تواند در درازمدت موجب جذب هرچه بیشتر گردشگران خارجی شده و کمک قابل توجهی به اقتصاد در حال رکود کشور کند.
عادل دهدشتی در گفتگو با خبرنگار ایمنا ضمن بیان این مطلب گفت: آنچه مسلم است دولت در وضعیت نابسامانی از نظر اقتصادی قرار دارد و به ناچار باید از راه های مختلف به کسب درآمد بپردازد.
او افزود: ازسویی در چنین وضعیتی حجم قابل توجهی از سفرهای خارجی ایرانیان به کشورهای هم جوار موجب شده تا هم سود سرشاری را نصیب این کشورها کند و هم موجب خروج میزان چشمگیری ارز از کشور شود، بنابراین دولت به این نتیجه رسیده تا از طریق افزایش عوارض خروج از کشور به ماندن ارز در کشور کمک کند.
او با تاکید بر اینکه چنانچه قرار باشد درآمد حاصل از این عوارض در حوزه هایی به جز حوزه گردشگری هزینه شود، نفعی در این تصمیم دولت برای کشور و مردم نیست، عنوان کرد: اگر حقیقتا این درآمد در حوزه گردشگری هزینه شود موجب ایجاد زیرساخت های گردشگری و ارتقای سطح کیفی آن شده و می تواند درآمد سرشاری را از طریق جذب توریست نصیب کشور کند.
رونق بازار گردشگری داخلی
مسئول دبیرخانه مثلث گردشگری ایران بر ضرورت ایجاد رقابت میان تورهای گردشگری خارج و داخل از کشور تاکید کرد و گفت: این رقابت می تواند موجب گرم شدن بازار تورهای گردشگری داخلی شده و نظر مردم را برای مسافرت های داخلی جلب کند. در نهایت نیز میزان قابل توجهی از ارز در کشور می ماند و خارج نمی شود.
افزایش عوارض خروج از کشور، معضل اساسی در گردشگری
برخی دیگر اما تاکید بیشتری بر مسئله حذف امکان سفر در فهرست سرگرمی های مردم دارند و معتقدند این قانون باعث می شود تا سفر به عنوان یک تفریح پرطرفدار و موثر از قشر متوسط جامعه گرفته شود، وگرنه اقشار پردرآمد فشاری را در قبال پرداخت عوارض سنگین تر هم احساس نمی کنند.
دبیر انجمن دفاتر خدمات مسافرتی استان تهران در نشست آینده پژوهی بازاریابی و اقتصاد گردشگری که به مناسبت هفته پژوهش عصر روز ۲۰ آذرماه برگزار شد گفت: الگویی که در دنیا درباره گرفتن عوارض خروج از کشور اجرا می شود این طور است که یا عوارض نمی گیرند و یا این عوارض به عنوان مالیات روی بلیت محاسبه می شود مثلا اگر کسی مسافت بیشتری به سفر می رود عوارض بیشتری هم پرداخت می کند و با توجه به قیمت بلیت، عوارض خروج هم می پردازد. اما سه برابر و یا چهار برابر شدن عوارض خروج از کشور برای مسافران ایرانی معضل اساسی در گردشگری است. اگر سفر را به عنوان تغذیه روح معرفی می کنیم و نه کالای لوکس، پس باید زمینه های سفر هم هموار شود.
وی افزود: چه تعداد از افرادی که در طبقه متوسط هستند از سفرهای ۶۰۰ هزار تومانی ترکیه و گرجستان و ... استفاده می کنند؟ با افزایش ۵۰ و یا ۷۰ درصدی عوارض به یک باره می بینید که با افزایش هزینه سفر مواجه شده اید و چه بسا آنها نتوانند همین سفرها را هم بروند. چون این عوارض نرخ سفر آنها را افزایش می دهد.
رفیعی شاد گفت: از فراکسیون گردشگری و فعالان و نمایندگان خواسته ایم که در این باره تجدید نظر شود و فقط گردشگر خروجی را به عنوان کسی که ارز از کشور خارج می کند نبینیم. آنها سفیران ایران می توانند باشند و ایران را تبلیغ کنند.
وی همچنین در بخش پرسش و پاسخ درباره علت ورشکستگی آژانس های مسافرتی نیز گفت: علت آن مسائل داخلی مثل بیمه، ارزش افزوده ، عوارض کسب و کار و ...است این مسائل دامنگیر بنگاه های اقتصادی شده است. ورود افراد غیرمتخصص به گردشگری نیز علت های دیگر آن است. افرادی در این حوزه وارد شده اند که هیچ پیش زمینه ای در حوزه گردشگری ندارند.
وی درباره گردشگری حلال نیز گفت: اولین آرزوی ما این است که گردشگری اسلامی ما معیارهای درست داشته باشد. مگر در کشورمان چیزی که غیر حلال باشد هم داریم که همیشه حرف از توسعه گردشگری حلال می زنیم؟ ایران بهترین مقصد برای شیعیان و مسلمانان است اما چرا نمی توانیم آنها را جذب کنیم؟
افزایش بی‌منطق عوارض سفر خارج از کشور/ مردم را تنبیه نکنیم!
رئیس جامعه تورگردانان کشور نیز در تاریخ ۲۱ آذرماه نیز در گفت و گو با مهر گفت: روند افزایش ناگهانی عوارض خروج از کشور منطقی نیست؛ چرا باید مردم را تنبیه کنیم که به سفر خارجی نروند؟
ابراهیم پورفرج در واکنش به پیشنهاد دولت برای افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور که در لایحه بودجه ۹۷ آمده است گفت: من با اصل قضیه مشکل دارم که چرا این افزایش سه برابر شده است؟ زمانی روند افزایش عوارض خروج از کشور منطق داشت و کم‌کم این افزایش صورت می‌گرفت اما اکنون به صورت ناگهانی این اتفاق افتاده است. اکنون اگر یک خانواده بخواهد سفری کوتاه مدت داشته باشد و از مدت‌ها قبل برای آن بودجه در نظر گرفته باشد باید حدود یک میلیون تومان عوارض خروج بدهد و این منطقی نیست.
وی درباره اینکه بخش خصوصی همیشه عنوان می‌کرد که می‌بایست بخشی از درآمد حاصل از عوارض خروج به بخش خصوصی تعلق بگیرد اما هیچ‌گاه این اتفاق نمی‌افتد گفت: اگر قرار باشد هزینه‌اش از جیب مردم کسر شود و آن هزینه را به ما بدهند ما اصلا این درآمد را نمی‌خواهیم. چرا باید برای مردم سختی ایجاد کنیم تا هزینه تبلیغات و زیرساخت را تامین کنیم؟ اگر واقعا دولت می‌خواهد با افزایش عوارض به گردشگری کمک کند چرا این سیاست را در پیش گرفته است؟ می توانست دو درصد از درآمد حاصل از نفت و گاز را برای زیرساخت های گردشگری در نظر بگیرد.
پورفرج گفت: اگر دولت می‌خواهد توازن بین خروج و ورود گردشگر برقرار شود جاذبه ایجاد کند، زیرساخت بسازد و یا سفرهای داخلی را ارزان کند نه اینکه مردم را هنگام سفر به خارج از کشور تنبیه کند. چرا اکنون سفر به جزیره کیش گران‌تر از ترکیه است و چرا مردم بیشتر علاقه دارند به خارج از کشور سفر کنند؟ دولت باید برای اینها پاسخ پیدا کند نه اینکه مانع سفرهای آنها شود.
وی ادامه داد: زمانی که عوارض خروج از کشور ۷۵ هزار تومان بود، ما گفتیم که ۳۰ درصد از آن به بخش خصوصی تعلق بگیرد و یا صرف تبلیغات و ایجاد زیر ساخت شود که البته هیچ گاه تعلق نگرفت. با این وجود آن زمان این رقم یک منطقی داشت اما اکنون علت این روند افزایش را متوجه نمی‌شویم.
رئیس سازمان میراث فرهنگی: برای اصلاح عوارض خروج از کشور تلاش می‌کنیم
به نقل از ایسنا، علی‌اصغر مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی با بیان اینکه آیا نظر مشورتی از سازمان میراث فرهنگی برای این افزایش گرفته شده یا خیر؟ گفت: حتماً در تدوین بودجه، دستگاه‌ها نظر دارند و همه بخش‌ها موظف به همکاری هستند؛ برای ما هم مهم افزایش منطقی است و اگر قرار است درآمدی به دست آید، باید سهم حمایت از تورهای ورودی گردشگری شود.
همچنین رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری روز ۲۰ آبان ماه در توئیت خود اعلام کرد با این رویکرد که سفر ارزان باید در سبد زندگی همه ایرانیان فراهم شود، معتقدم اجرای هر تصمیمی باید متناسب با وضعیت اقتصادی مردم باشد؛ ای کاش تصمیم‌گیران افزایش عوارض خروج از کشور، نظرات کارشناسی سازمان میراث فرهنگی، فعالان و متولیان گردشگری را جویا می‌شدند. برای تعدیل موضوع، هنوز هم دیر نشده و نهایت تلاش خود را برای اصلاح ارقام به کار خواهیم بست.
در پایان باید منتظر ماند و دید علیرغم مخالفتی که ازسوی تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و حتی برخی از هنرمندان و چهره های شناخته شده در کشور به این قانون صورت گرفته، آیا دولت بازهم در صدد اجرای قانون افزایش سه برابری عوارض خروج از کشور برمی آید و یا با کاهش و یا حذف آن موافقت می کند.
گزارش از فرناز کلباسی
نظر شما