مروری بر تفاسیر اهل سنت در کتاب «غدیر در قرآن»

به گزارش ایمنا، «غدیر در قرآن از منظر تفاسیر اهل سنت» اثر محمدیعقوب بشوی به همت مؤسسه بوستان کتاب در ۱۶۰ صفحه به چاپ رسیده است.

آن چه با مطالعه تفاسیر اهل سنت به دست می‌آید این است که صدها آیه قرآنی و رهبری امیرمؤمنان (ع) دلالت دارد و ویژگی‌های گوناگون امام علی (ع) را برمی‌شمارد.

اثر حاضر نیز با توجه به کثرت ارجاعات به فضائل علی (ع) در منابع اهل سنت، موضوع غدیر در قرآن را بررسی کرده است.

بر اساس پژوهش‌ها و استدلال‌های این نوشتار، از رهگذر تفاسیر اهل سنت، درمی‌یابیم که پیش از اعلام ولایت غدیر، آیه تارک، آیه نصب و آیه ابلاغ نازل شده بود که همه این آیات به‌طور مستقیم ناظر به مسئله ولایت علی (ع) و غدیر خم هستند. این آیات اهمیت مسئله ولایت را بر همگان آشکار می‌کند تا با این عوامل الهی همراهی کنند.

درباره مسئله ولایت و غدیر، چندین آیه نازل شده است؛ بعضی از این آیات بر اصل مسئله ولایت دلالت دارند که در این اثر تنها از «آیه ولایت» سخن گفته می‌شود و بعضی دیگر از این آیات قبل از اعلام ولایت نازل شده است که اهمیت و ضرورت اعلام ولایت و پیامدهای منفی ابلاغ نکردن آن از سوی رسول خدا (ع) را مطرح می‌کند.

ساختار کتاب:

این اثر در سه فصل تألیف شده است؛ در فصل اول که به «آیه ولایت» می‌پردازد، پس از بیان معنای ولایت در لغت و اصطلاح، شأن نزول این آیه تبیین و سپس، نظر مفسران و دانشمندان اهل سنت درباره مصداق ولی در آیه ولایت تشریح شده است؛ در ادامه نیز راویان حدیث ولایت معرفی و تفسیری از این آیه ذکر شده است و ارتباط آیه ولایت با غدیر بیان شده و همچنین به ولی بودن امام علی (ع) در زمان پیامبر (ص) نیز پرداخته شده است.

نویسنده در دومین فصل از این کتاب به «آیات نازل شده درباره ولایت، قبل از غدیر خم» پرداخته که در این میان، آیه «تارک»، آیه «نصب» و آیه «ابلاغ» ذکر شده و شأن نزول هر یک از این آیات آمده است. همچنین، دیدگاه مفسران اهل سنت نیز در خصوص آیه مذکور تشریح شده است.

در سومین و آخرین فصل از این کتاب به «آیات نازل شده درباره غدیر، بعد از اعلام ولایت» پرداخته شده است؛ در این فصل آیه «اکمال» و آیه «سئل سائل» معرفی و شأن نزول این آیات به همراه تفسیری از آیه ذکر شده است.

برشی از اثر:

دیدگاه مفسران از اهل سنت درباره آیه ابلاغ

برخی مفسران صاحب‌نام اهل سنت آیه ابلاغ را درباره امام علی (ع) و روز غدیر خم دانسته‌اند که اسامی ۱۲ نفر از آنها عبارت از ابن ابی‌حاتم، ابواسحاق احمد ثعلبی، واحدی، حسکانی، فخرالدین لازی، نظام‌الدین نیشابوری، میبدی، سیوطی، شوکانی، آلوسی، صدیق خان قنوچی، و رشید رضا است.

جلال‌الدین سیوطی، مفسر معروف اهل سنت، روایات زیادی را درباره شأن نزول آیه نقل کرده است و سپس، دو روایت آورده که در آنها تصریح شده است که آیه در غدیر خم و در شأن امام علی (ع) نازل شده است. او روایت اول را از ابو سعید خدری آورده است که گفته است: «نزلت هذه الآیه "یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک» علی رسول‌الله (ص) یوم غدیر خم فی علی بن ابی‌طالب"؛ آیه «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک»، در روز غدیر خم، درباره علی بن ابی طالب بر رسول‌الله (ص) نازل شده است.

جناب سیوطی روایت دوم را از طریق ابن مسعود آورده است که گفته است: «کنا نقرأ علی عهد رسول‌الله (ص) «یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک» ان علیا مولی‌المؤمنین «و ان لم تفعل فما بلغت رسالته و الله یعصمک من الناس».

توجه به این نکته لازم است که در این روایت کلمه «ان علیا مولی‌المؤمنین» آمده است و این جمله آیت نیست، بلکه بیان تفسیری برای آیه است. دقت در این گونه روایات از سوء‌برداشت‌ها جلوگیری خواهد کرد.

به گزارش ایمنا، علاقه‌مندان بهره‌مندی از تخفیف ۱۰ درصدی خرید اینترنتی این اثر، می‌توانند به نشانی اینترنتی www.bustaneketab.ir مراجعه کنند.