به گزارش گروه جامعه خبرگزاری ایمنا؛ در عزای ماه محرم همه سیاه پوش شده اند، در این ایام با بازگویی رشادت های شهدای کربلا و سوگواری در عزای امام حسین (ع) کوچه ها و خیابانها حال و هوای دیگری دارند، خیمه‌های برپا شده، بیرق های سیاه، دسته های عزادرای، روضه خوانی، هیات ها، تکایای مذهبی، سنج زنی، پخش نذری و مداحی در مراسم ها و عزاداری های پرشور در هر کوی و برزن از نشان فعالیت های شیعیان در ماه محرم است که برای زنده نگه‌داشتن نام و یاد شهیدان کربلا این عادت دیرینه را طی قرن های متمادی از نسلی به نسل دیگر منتقل می کنند.
عزاداری‌های ماه محرم، با شرکت همه گروه‌های اجتماعی برگزار می‌شود، زن و مرد و پیر و جوان در دسته‌های عزاداری حضور دارند و برای پختن نذری مشارکت دسته جمعی وجود دارد تا غذای نذری به عزادار حسینی یا به فرد نیازمند برسد.
کار کرد های اجتماعی ماه محرم و صفر
رئیس انجمن آسیب شناسی ایران در گفت و گو با خبرنگار جامعه ایمنا با اشاره به کار کرد های اجتماعی ماه محرم و صفر اظهار می کند: ایام مذهبی و سوگواری ماه محرم و صفر که به باورها و اعتقادت شیعیان و ارادات مسلمانان به امام حسین (ع) وابسته است، در واقع فضای معنوی خاصی را در محیط زندگی افراد ایجاد می کند و در این دوران این فضای معنوی بسیار سنگین و بالا است.
وی با تاکید به این نکته که درشرایط فضاهای مذهبی ماه محرم و ماه صفر خود کنترلی و وجدان بیدار و اخلاقی افراد بسیار فعال است، اذعان می کند: در این ماه های پرفضیلت و ایام سوگواری آقا اباعبدالله الحسین (ع) به دلیل وجود خود کنترلی و فضای عقیدتی و معنوی در جامعه، بسیاری از رفتارهای افراد اجتماع تحت تاثیر همین قضیه قرار می گیرند و در حقیت با کار کردن بر روی مسایل دینی و مذهبی میتوان با روش صحیح و اصولی بر روی مباحث دینی و مذهبی جامعه عمل کرد و وجدان اخلاقی و مکانیزم خود کنترلی افراد جامعه را بسیار فعال تر کرد.
تاثیر فضاهای معنوی در رشد اعتقادی افراد جامعه
کورش محمدی فضاهای معنوی را در رشد اعتقادی اشخاص جامعه موثر دانست و بیان می کند: با توجه به اینکه ما در جامعه مسلمانی و دینی زندگی می کنیم و به دلیل داشتن ارتباط معنوی و پیوند عمیق با دین و مذهب، بیداری اخلاقی و بیداری معنوی در جامعه ما با فعال سازی فضاهای معنوی و فضاهای رشد اعتقادی هموار و میسر می شود.
محمدی با تاکید به تقویت گرایش های معنوی افراد جامعه در ماه محرم و صفر اظهار می کند: در این ایام مذهبی و سوگواری امام حسین (ع) گرایش های معنوی افراد جامعه، روحیه همبستگی، مردم داری و نوع دوستی در بین افراد جامعه تقویت می شود و همین امر موجب افزایش مشارکت های اجتماعی و بروز رفتارهای مثبت در مسایل عمرانی، خیریه، آزاد سازی زندانیان، نذری دادن و افزایش انفاق در جامعه می شود.
مدرس کشوری مسائل شهروندی یادآوری می کند: همین اتفاق همان قاعده اول را برای افراد جامعه تبیین می کند که همچنان در یک جامعه مقید و و مذهبی که ریشه درتاریخ و مذهب دارد، زندگی می کنند، هر چند گاهی اوقات نسبت به برخی اصول بیگانه شویم و یا فاصله بگیریم، اما در نهایت بازگشت و رغبت اشخاص جامعه در مسایل معنوی در اوج رفتارهای جمعی وابسته به پایه های دینی و مذهبی آنها است.
رئیس انجمن آسیب شناسی ایران در تحلیل روحیه همبستگی و مشارکت افراد جامعه در اتفاق های مهم اجتماع اذعان می کند: مشارکت و رفتارهای جمعی افراد جامعه را در شرایط متفاوت و رویداهای طبیعی همانند زلزله و یا اتفاقاتی که بین کشورها بوده و دوران دفاع مقدس را به یاد بیاوریم، حاکی از آن است که مردم در بروز حوادث و اتفاقات همبستگی و مشارکت کافی را با یکدیگر داشته اند، این روحیه همبستگی و مشارکت در مکانهایی که اعتقادات مد نظر بوده و تحریک شوند، ناخودآگاه افزایش پیدا می کند و بسیاری از کنترل های فردی و کنترل درونی سازمان در دست افراد قرار می گیرد.
رعایت حقوق شهروندی و کاهش جرم
درماه محرم اکثر مردم مراقب رفتار و کردار خود هستند و سعی می کنند تا حد امکان مرتکب عمل خلافی نشوند، تحقیقات در نیروی انتظامی نشان می دهد هر ساله آمار و ارقام جرایم در ماه محرم تا حد بسیاری کاهش می یابد و این امر ناشی از اثرگذاری این ماه در درون انسانهاست.
در واقع افزایش ضریب امنیت اجتماعی و کاهش بزهکاری و آسیب های اجتماعی و ایجاد بسترهای لازم برای هویت پذیری و جامعه پذیری از سوی نسل های نوجوان و جوان جامعه از مهم ترین موضوعات است؛ زیرا فقدان هر یک از اموری چون هویت پذیری و یا افزایش هرگونه بزهکاری همانند اعتیاد و شرارت می تواند جامعه را با بحران اجتماعی و فرهنگی و فقدان امنیت اجتماعی روبه رو کند.
آسیب شناس مسائل اجتماعی در مورد کاهش بزهکاری ها و جرایم در ماه محرم و صفر در پاسخ به سوال خبرنگار ایمنا می گوید: تجربه و آمارها نشان می دهند که در ماه محرم وصفر یک رابطه معکوسی بین مشارکت مردم و آمار آسیب ها و بزهکاریهای اجتماعی وجود دارد، در حقیقت درصد بسیاری از بزهکاری ها، جرایم و آسیب های اجتماعی کاهش پیدا می کنند و در عین حال آمار مشارکت های اجتماعی در بین اشخاص جامعه افزایش می یابد.
محمدی درمورد آمار کاهش جرم در ماه محرم و صفر عنوان می کند: با استناد به آمار سالهای گذشته حدود ۳۰ درصد از جرایم و بزهکاریها در ایام مذهبی محرم و صفر و ماه رمضان کاهش می یابد و آماری هم از کاهش تصادفات در این ماهها وجود دارد و این اتفاق نشان می دهد که فضای معنوی این ماهها بر روی رفتارهای مربوط به حقوق شهروندی اشخاص بسیار تاثیر گذار است، البته ضروری است که این موارد به لحاظ علمی مطالعه شوند و درزمینه رابطه فضای معنوی این ماهها و کاهش جرم و رعایت حقوق شهروندی تحقیق بیشتری انجام شود.
هم ردیف شدن طبقات جامعه و همبستگی
با تحقیقات و پژوهش های انجام شده درجهان این مطلب اثبات شده است که افراد مذهبی کمتر دچار بحران هایی چون بحران هویت می شوند و کمتر در میان آنان بازه های اجتماعی گسترش و یا رواج می یابد.
مدرس کشوری مسائل اجتماعی و شهروندی در مورد مراسم روضه خوانی و شرکت در عزاداری ها که موجب افزایش وفاق اجتماعی می شود، در پاسخ به سوال خبرنگار ایمنا بیان می کند: مراسم روضه خوانی و شرکت در هیات ها موجب هم ردیف شدن طبقات اجتماعی و افزایش وفاق اجتماعی می شود و هم اکنون این ویژگی بسیار خوب به همبستگی اجتماعی اشخاص جامعه در مراسم های ماه محرم کمک می کند.
وی توضیح می دهد: بدان معا که همه افراد جامعه با هر درجه و طبقه ای پای منبر روضه امام حسین (ع) تجمع می کنند و با در حضور در تکیه ها و مراسم های عزداری همه طبقات اجتماعی جامعه یکسان دیده شده و همه عزادار حسینی شناخته می شوند، در حقیت با این اتفاق طبقه ای جایگاه اجتماعی مفهوم پیدا نمی کند، بلکه هم اشخاص جامعه از یک طبقه و جایگاه دیده می شوند و این امر کمک می کند به اینکه اشخاص جامعه برای یک هدف مشترک و برای یک امام معصوم و باور معنوی تلاش و مشارکت کنند.
محمدی اظهار می کند: این اتفاق نشان می دهد که افراد جامعه می توانند در کنار هم با برخورداری از همبستگی اجتماعی مسلمان بودن و باورهای اعتقادی و معنوی خود را با مشارکت در عزادرای ها انجام دهند.
آسیب شناس اجتماعی در خاتمه بحث تاکید می کند: بسیار پسندیده است که افراد جامعه و به ویژه جوانان در ایام ماه محرم و صفر از آموزه های دینی درس بگیرند و در مسائل دینی و بقیه موارد زندگی این آموزه ها را الگو قرار دهند و بهره کافی ببرند.
به گزارش ایمنا؛ عزاداری برای امام حسین (ع) نتایج بزرگی همانند آشنایی با معارف اهل بیت (ع) و احکام الهی، تقویت روحیه تعاون و همبستگی اجتماعی، مشارکت و دستگیری از نیازمندان، احساس رضایت و قرب به پروردگار، توبه و تقویت امنیت روانی فردی و اجتماعی را به ارمغان می آورد.
در واقع ماه محرم فرصتی برای تحلیل مسایل مرتبط با آسیب های اجتماعی در فضای جامعه است که مداحان، مبلغین، وعاظ و نهادهای فرهنگی در جهت آگاهسازی مردم و کاهش آسیب های اجتماعی تلاش می کنند.
بازخوانی ماه محرم با توجه به رویکردهایی که دارد می تواند به عنوان ابزاری مفید و سازنده و مثبت در ارتقای ضریب امنیت اجتماعی و کاهش بزهکاری در جامعه باشد، درعزاداری ها ماه محرم نقش جوانان هم بسیار پررنگ است و موجب می شود آنها از آسیب های اجتماعی فاصله بگیرند.
نظر شما