استراتژی صنعتی در کشور اجرا نشده است/پوشش اشتباهات دولت‌ها با درآمدهای نفتی

به گزارش ایمنا، مرتضی الله داد اقتصاددان شامگاه گذشته در برنامه گفتگوی ویژه خبری با بررسی "موضوع وام‌های خارجی تهدید یا فرصت اقتصادی"، با اشاره به اینکه در ادبیات اقتصادی معمولاً فاینانس خارجی مثبت تلقی می شود، اظهار داشت: بخش خصوصی باید آینده ارز را پیش‌بینی کنند اما این پیش‌بینی مبهم است.

وی با بیان اینکه در کالاهای تولیدی مزیت نسبی نداریم، اظهار داشت: بزرگترین مشکل مملکت رکود و بیکاری است لذا، کارآفرینی باید در کشور صورت گیرد.

این اقتصاددان با اشاره به اینکه اشتباهات دولت ها تا به امروز با درآمدی به نام نفت پوشش داده شده است افزود: دیگر درآمد نفت وجود ندارد و هر چه به جلوتر می‌رویم این درآمد کمرنگ‌تر می‌شود، نفت، پتروشیمی و معادن بیشترین صنایعی هستند که می‌توانند از فاینانس خارجی استفاده کنند.

کشور برنامه جامع استراتژی صنعتی ندارد

الله داد تصریح کرد: کشور برنامه جامع استراتژی صنعتی ندارد این در حالی است که استراتژی توسعه صنعتی دوبار نوشته شده اما در هیچ یک اجرایی نشده است.

وی با اشاره به اینکه زیربناهای اقتصادی کشور دچار مشکلات اساسی است که باید به آنها پرداخته شود گفت: باید زیرساخت ها را برای صادرات فراهم کرد.

این اقتصاددان اضافه کرد: بخش خصوصی توانمند که بتواند در فضای رقابتی اقدام به تولید کنند نداریم، دولت مسئول فاینانس است.

برای بخش خصوصی آینده ارز مشخص نیست

وی با اشاره به اینکه در بخش خصوصی سابقه دارد که از حساب ذخیره ارزی ارز گرفته شده است، گفت: برای بخش خصوصی آینده ارز مشخص نیست، در این صورت ریسک بالا می رود لذا، باید گیرنده ارز توان بازپرداخت آن را داشته باشد.

الله داد با اشاره به اینکه کشور ما به ادبیات اقتصادی در دو جنبه توجه دارد، افزود: سرمایه‌گذاری باید در تولید کالاهای باشد که محوریت صادراتی داشته باشد، این بخش شامل نفت، گاز و پتروشیمی است، دومین نگاه به ادبیات اقتصادی درخصوص نسبت بدهی خارجی کشور به GDP تولید ناخالص داخلی است.

وی با اشاره به اینکه توانایی دولت در بازپرداخت بسیار مهم است، خاطرنشان کرد: براساس برنامه ششم قرار بود سالیانه ۳۵ میلیارد دلار فاینانس خارجی دریافت کنیم اما مجلس آن را به ۶۵ میلیارد دلار رساند پس برنامه با ۶۵ میلیارد دلار بسته شد.

این اقتصاددان با اشاره به اینکه تکنولوژی کشور قدیمی است و باید بتوانیم از تکنولوژی های روز دنیا استفاده کنیم، گفت: متاسفانه این توانایی ایجاد نشده است و به همین دلیل قیمت تمام شده بالا است و توانایی رقابت نداریم اما اگر شرایط به گونه ای باشد که برای ایران تکنولوژی روز تهیه شود و قیمت تمام شده پایین باشد می توان صادرات داشته باشیم.

وی با اشاره به اینکه دولت در همه سیاست ها دخالت می کنند، افزود: دولت همه جا سیاست‌هایش را اعمال می کند.

وی با اشاره به مشکلات خرد و کلان کشور، اضافه کرد: در مجموع چهار سال گذشته ۶۵ درصد تورم داشتیم و ارز برای واردکننده درصد ۱۰ درصدافزایش داشت و از سوی دیگر،  تولیدکننده داخلی با افزایش هزینه های ۶۵ درصدی مواجه بود لذا باید توجه داشت که دولت باید بستر را برای بخش خصوصی فراهم کند.

این اقتصاددان ادامه داد: صنایع مرتبط با نفت پتروشیمی و معادن می توانند از وام ها استفاده کنند.

در بسیاری از سرمایه گذاری های داخلی و خارجی و لابی های سیاسی گرفته شده است

حسین عبدتبریزی عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف در ادامه برنامه با اشاره به اینکه امکان گرفتن پول از خارج یکی از دستاوردهای برجام است البته تا حدودی برطرف شده و این برای دولت نقطه قوت است گفت: اگر فاینانس را به درستی مصرف نکنیم بدهی دست دولت باقی می ماند.

وی با بیان اینکه وجوه باید در حوزه‌های مصرف شود که بازدهی ارزی داشته باشد، افزود: در همه سرمایه گذاری های داخلی و خارجی تصمیمات لزوم بر اساس مبانی اقتصادی و تکنولوژی صحیح نیست لذا بسیاری از تصمیمات بر اساس فشارها و لابی های سیاسی گرفته شده است.

 این عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به اینکه ساختار سیاسی کشور حزب فراگیر ندارد، خاطرنشان کرد: فشار سیاسی نباید در ارز اتفاق بیفتد.

سرمایه‌گذاری خارجی بهتر است مستقیم باشد

عبده تبریزی با بیان اینکه سرمایه‌گذاری خارجی بهتر است مستقیم باشد، افزود: باید در پروژه ها به صورت سختگیرانه عمل کرد نباید فکر کرد که هرچه از خارج می آید لزوما منجر به اشتغال می شود.

 وی با تأکید بر اینکه دیپلماسی ما باید متناسب با نیازهای اقتصادی کشور حرکت کنند، بیان داشت: باید مناسبات عادلانه تری با دنیا در حوزه های واردات و صادرات داشته باشیم.

این عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به اینکه در کشور برنامه توسعه صنعتی در مواردی نوشته شده است اما به درستی اجرا نشد، اضافه کرد: در حوزه اوراق مشارکت گاهی امضای وزارت اقتصاد نیست این در حالی است که وزارت اقتصاد حسابدار دولت است، معوقه های ارزی داریم که با دلار ۱۰۰۰ تومان هم نمی تواند پاسخگو باشد.

عبده تبریزی با اشاره به اینکه نباید وام ها را به دست کسانی داد که نتوانند آنها را پس دهند، گفت: وجود برداشته شده باید بازگردانده شود تا برای دولت بدهی ایجاد نشود.

در شرایط اقتصادی زندگی می‌کنیم که امکان یا فرصت اشتباه نداریم

وی با اشاره به اینکه در شرایط اقتصادی زندگی می‌کنیم که امکان یا فرصت اشتباه نداریم ادامه داد: باید به دنبال گارانتی تجاری و دولتی باشیم و در پروژه ها با عجله تصمیم گیری نکنیم به طوری که ماشین آلات استفاده نشده در کشور داریم، پس باید دقت لازم در این حوزه به عمل آید.

این عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف تصریح کرد: کشورهایی که از نظر سیاسی با ما نزدیک هستند برای مان محدودیت‌های می گذارند که مثلا برای ترکیه آن محدودیت ها را اعمال نمی کند پس باید دیپلماسی کشورمان متناسب با نیازهای اقتصادی باشد زیرا با صادرات می تواند زندگی کرد.

وی با اشاره به اینکه رتبه بندی شرکتها هنوز انجام نشده است، گفت: دنیا در حوزه بانکداری سختگیری هایی دارد که ما هنوز از نظرانطباق با قوانین آمادگی نداریم، سه بانک ایرانی خود را برای آلمان ها حاضر شرایط کرده اند.

عبدتبریزی افزود: کمتر کشوری است که مخصوصا به ایران فقط به خواهد منابع بدهد و آزادانه هر کاری را انجام دهد، موقعیت ما به گونه ای نیست که وام های آزاد را به راحتی در دنیا دریافت کنیم.

وی با اشاره به اینکه ساختار حساب‌های تعهدی برای اولین بار در وزارت اقتصاد ایجاد شده است در دولت، افزود: اولین قدم باید در مورد بدهی ها برداشته شود تا مشکلاتم کمتر شود.

در دنیا دیگر قرارداد فاینانس وجود ندارد

محمدرضا جهان بیگلری کارشناس اقتصادی در بخش دیگری از برنامه با اشاره به اینکه فاینانس حدود ۵ سال پیش منقضی شد الان دیگر در دنیا فاینانس وجود ندارد گفت: در قراردادهای فاینانس نرخ بهره ۳ الی ۳/۵ درصد است ولی هزینه های جانبی زیادی به آن اضافه می‌شود، ۳۵ تا ۴۰ درصد هزینه‌های جانبی به تسهیلات اضافه می‌شود.

وی افزود: یکی از وظایف سازمان سرمایه گذاری حمایت از سرمایه‌گذاری است که متاسفانه به فراموشی سپرده شده است

 این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه الان به سمت استقراض رفته ایم و دولت مجبور است این بدهی‌ها را پرداخت کنند، ادامه داد: در پروژه های دولتی عمده توجیهات اجتماعی است و دولت توجهی به توجیهات اقتصادی ندارد.

۲۲ میلیارد دلار قرارداد فاینانس منعقد شده است

بیگلری با اشاره به اینکه از ۲۲ میلیارد دلار قرارداد منعقد شده ۱۷/۵ میلیارد دلار را بخش دولتی استفاده کرده است، گفت: استفاده از فاینانس برای بخش خصوصی بسیار سخت است، حداقل یک سال و نیم زمان برای دریافت فاینانس از سوی بخش خصوصی نیاز است.

وی با اشاره به اینکه ۳۰ میلیارد دلار تقریبا خطوط اعتباری گرفتیم، گفت: هیچ محاسبه دقیقی نداریم و لذا برنامه‌ریزی به درستی صورت نگرفته است اگر دولت به دنبال جذب منابع بیشتر است باید فکری به حال پس دادن آن هم کرده باشد.

این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه نگران نوع مصرف فاینانس هستیم لذا باید فاینانس در بخش‌های مهمی مورد استفاده قرار گیرد، افزود: شرکت‌های دولتی و شبه‌دولتی از فاینانس استفاده خواهند کرد اما زمان دریافت فاینانس برای بخش خصوصی طولانی است.