به گزارش ایمنا، نوسانات بازار مسکن طی چند سال گذشته موجب شده افراد غیرمتخصص و یا به قولی بساز و بفروش ها همچون بازاریان متمول، ورزشکاران، پزشکان و ... وارد عرضه ساخت و ساز شوند. مطابق قانون برای کوتاه کردن دست این افراد باید طرحی مغفول مانده از نظام مهندسی ساختمان با عنوان "مجریان ذی صلاح" در ساختمان ها اجرا شود.
در دنیا عمر مفید ساختمان بالای ۷۰ سال است که در بعضی کشورهای اروپایی این عدد به ۱۰۰ سال نیز می رسد و این در حالی است که در کشور ایران عمر مفید ساختمان در حالت خوشبینانه ۳۰ سال و در حالت بدبینانه ۱۵ سال پیش بینی شده است که به طور متوسط در کشور ما این رقم حدود ۲۰ سال می رسد که رقم بسیار پایینی است.
استانداردهای اجباری در بخش ساخت و ساز کشور بسیار زیاد است اما آنچه که امروز دغدغه مسئولان ذی ربط بوده رعایت این استانداردهاست. براین اساس به موجب آیین نامه اجرایی ماده ۳۳ نظام مهندسی باید در ساخت ساختمان به عنوان گران ترین کالا از افراد قابل صلاحیت استفاده شود تا در انتهای کار مردم و بهره بردار از استانداردهای موجود ساختمان اطمینان حاصل کنند. آیین نامه اجرایی ماده ۳۳ یک نظام سه جزئی است که مبتنی است بر طراح دارای صلاحیت، ناظر دارای صلاحیت و مجری دارای صلاحیت است.
اردیبهشت سال ۹۴ بود که جزء سوم این آیین نامه که همچنان در استان پیاده سازی نشده است با تاکید و دستور استاندار اصفهان قرار شد در اصفهان اجرایی شود.
براین اساس قرار بود از اول اردیبهشت سال ۹۴ قانون مجریان ذی صلاح در ساختمان های گروه "د" یا ساختمان های بیش از ۱۰ طبقه و یا دارای مساحت بیش از ۵ هزار متر، اجرا شود. این ساختمان ها قرار بود توسط مجری ذیصلاح که توسط سازمان نظام مهندسی استان صلاحیت آن تایید می شد و البته مجری خود شخصی با تحصیلات کارشناسی و مدرک مهندسی عمران یا معماری است به طور کامل اجرایی شود. به موجب این قانون و البته مفاد مبحث دوم مقررات ملی ساختمانی، مجری باید در تمامی مراحل کار ساخت و اجرا حضور کامل داشته باشد و تمام مراحل اجرایی صرفآ باید توسط مجری مورد اجرا و مدیریت قرار بگیرد. به تبع این موضوع مسئولیت های سنگینی نیز مطابق مبحث دوم بر دوش مجری قرار می گرفت
اجرای قانون مجریان ذی صلاح نیازمند اطلاع رسانی
استاندار اصفهان در آن زمان اعلام کرد که با اجرای قانون مجریان ذیصلاح برای ساختمان های گروه «د»، دست افراد فاقد صلاحیت از ساخت و سازها کوتاه می شود. چرا که این قانون مالکان را ملزم می کند که برای اجرای ساختمان خود فقط از پیمانکاری استفاده کنند که دارای صلاحیت حرفه ای است.
رسول زرگرپور خاطرنشان کرد: با اجرای این قانون مردم شاهد ساخت ساختمان هایی استاندارد، ایمن و مقاوم خواهند بود.
وی به اجرای طرح شناسنامه فنی و ملکی ساختمان نیز اشاره کرد و افزود: اجرای این قانون نیازمند اطلاع رسانی و آگاه سازی مردم است.
وی برقراری هماهنگی و تعامل کامل بین دو نهاد شهرداری و نظام مهندسی را برای ارتقاء فعالیت های مهندسی ضروری دانست و تاکید کرد: برخی از اختلافات گذشته بین شهرداری و نظام مهندسی، موجب سوء استفاده تعدادی از متخلفان شده است.
با این حال طی دوسال گذشته و با وجود التیماتوم و انتقادات بسیار استاندار اصفهان، طرح مجریان ذی صلاح هنوز در اصفهان اجرا نشده است.
دبیر انجمن انبوه سازان استان اصفهان در گفتگو با ایمنا در خصوص اجرای این طرح در پاسخ به این سوال که افراد فاقد صلاحیت چطور وارد بحث ساخت و ساز شده اند، گفت: افراد بدون تخصصی که وارد حوزه ساخت و ساز می شوند اگر به صرف سرمایه گذاری باشد نمی توان مانع فعالیت آنها شد چرا که هر کس می تواند به اختیار خود دارایی اش را در زمینه های مختلف سرمایه گذاری کند.
احمد تولا با اشاره به اینکه اگر این افراد خودشان بخواهند در امر ساخت و ساز، مسائل فنی و مدیریتی پروژه دخالت کنند این امر، جای اعتراض و ایراد است، تاکید کرد: سرمایه گذاران بخش ساختمان باید سرمایه های خود را در اختیار افرادی قرار دهند که صلاحیت اجرای پروژه را داشته باشند
آماری از تعداد مجریان فاقد صلاحیت ساختمان در دست نیست
با این حال بعضا شاهد هستیم که افراد صنف های مختلف بدون هیچ تجربه ای وارد گود ساخت و ساز می شوند که این موجب ساخت و سازهایی به دور از استانداردهای موجود می شود. دبیر انجمن انبوه سازان استان اصفهان با تایید این مطلب که پزشکان، برخی ورزشکاران، زرگران و برخی از بازاریان متمول با رونق بازار ساخت و ساز وارد این کار می شوند، بیان داشت: اگر این افراد صرفا سرمایه گذار باشند ایرادی وجود ندارد در غیر این صورت فاقد صلاحیت در ساخت و ساز هستند.
وی تصریح کرد: با اجرای طرح مجریان ذی صلاح برای ساختمان های گروه "د" جلو فعالیت این غیر متخصص در ساخت و سازها گرفته می شود.
دبیر انجمن انبوه سازان استان اصفهان در پاسخ به این سوال که چند درصد ساختمان های اصفهان توسط مجریان فاقد صلاحیت ساخته می شود، گفت: آماری در این خصوص وجود ندارد با این وجود مجموعه هایی که توسط مجریان فاقد صلاحیت در اصفهان ساخته می شود ساختمان هایی کم حجم با طبقات پایین است اما پروژه های بزرگ ساختمانی در اصفهان معمولا توسط شرکت های دارای صلاحیت و رتبه بندی انجام می شود.
تایید مجریان ذی صلاح توسط نظام مهندسی یا انجمن انبوه سازان
دبیر انجمن انبوه سازان استان اصفهان در پاسخ به این سوال که مجریان ذی صلاح چگونه مشخص خواهند شد، تاکید کرد: این مجریان از طریق سازمان نظام مهندسی و یا انجمن انبوه سازان تایید می شوند.
تولا تاکید کرد: شرکت های مورد صلاحیت با توجه به ضوابط مشخص، کارت مجریان ذی صلاح دریافت می کنند و آنها می توانند در ظرفیت ساختمان های گروه "د" فعالیت کنند.
وی همچنین درباره مجریان فاقد صلاحیت ساختمان، بیان داشت: به طور قطع شهرداری با عدم صدور پروانه از فعالیت افراد فاقد صلاحیت جلوگیری می کند و پیش بینی می شود با این اقدام ساختمان های گروه "د" به طور اصولی تر ساخته شود.
عدم رعایت استانداردها در نازک کاری ساختمان
دبیر انجمن انبوه سازان استان اصفهان در پاسخ به این سوال که چند درصد ساختمان های اصفهان، استانداردهای لازم را دارند، تاکید کرد: بخشی از استاندارد ساختمان ها به مصالح ساختمانی برمی گردد و طبیعتا اگر این پارامترها در ساخت و ساز رعایت شود تاثیر بر کلیت ساختمان خواهد داشت.
وی با بیان اینکه استانداردهای سازه در عموم ساختمان ها رعایت می شود، ادامه داد: عدم رعایت استانداردها عموما در بخش نازک کاری و تاسیسات خود را نشان می دهد که با اجرای این طرح پیش بینی می شود این تخلفات کاهش یابد.
با این وجود باید دید آیا با اجرای این طرح از این به بعد ساختمان های اصفهان با استفاده از مصالح استاندارد از استانداردهای لازم برخوردار می شوند یا خیر؟
۲۰ درصد قانون نظام مهندسی اجرا نشده است
رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان در این باره با اشاره به اینکه قانون نظام مهندسی مربوط به سال ۷۴ است و هرچند این قانون مطلوب بوده اما بعضا نیازمند بازنگری است، تاکید کرد: به اعتقاد بنده در حال حاضر ۲۰ درصد قانون نظام مهندسی اجرا نشده است که یکی از مباحث مهم آن، مبحث "مجریان ذی صلاح" است که ساختمان باید به دست اهلش ساخته شود.
علی عموشاهی در گفتگو با ایمنا تاکید کرد: امروزه نباید پزشک ما خانه سازی کند؛ البته می تواند در ساختمان سرمایه گذاری کند؛ ولی نمی تواند ساخت و ساز داشته باشد.
به اعتقاد وی، در این مبحث ساختمان به دست مجری مهندس همین حوزه می افتد. شناسنامه فنی و ملکی ساختمان به دنبال مجری ذی صلاح اتفاق خواهد افتاد. مجریان ذی صلاح باید این شناسنامه را برای ساختمان ها ایجاد و تایید کنند چرا که این شناسنامه به خریدار اطمینان خاطر می دهد و به نوعی تاریخچه و شناسنامه ساختمان می شود.
رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان افزود: با وجود پیگیری های گذشته، در ماه رمضان امسال، پیرامون اجرای طرح مجریان ذی صلاح، تفاهم نامه ای با شهرداری وقت اصفهان برای ساختمان های گروه «د» و بخشی از ساختمان های گروه «ج» امضا شد و قرار است بعد از اجرا به گروه های دیگر ساختمان تسری یابد.
گفتنی است؛ گروه «الف» شامل ساختمان های کوچک تا ۶۰۰ متر، گروه «ب» شامل ساختمان های ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ متر، گروه «ج» شامل ساختمان های ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ متر و گروه «د» شامل ساختمان های ۵۰۰۰ هزار متر به بالاست که قرار است این طرح برای ساختمان های گروه «د» از شهریور ماه اجرایی شود.
اجرای طرح مجریان ذی صلاح اراده فراسازمانی می خواهد
عموشاهی در خصوص اینکه چرا با وجود تاکید استاندار اصفهان طی سه سال گذشته هنوز طرح مجریان ذی صلاح در ساختمان های گروه «ج» و «د» اجرایی نشده است، اظهار داشت: سابقه این طرح شاید مربوط به ۲۰ سال گذشته بوده که هنوز در اصفهان اجرا نشده است البته شروع هر کاری نیازمند اراده فراسازمانی دارد و در اجرای این طرح نیز سازمان نظام مهندسی و شهرداری باید بخواهند و مردم باید بپذیرند.
وی با انتقاد بر اینکه متأسفانه برخی تصور می کنند اگر طرح مجری ذی صلاح اجرا شود، بازار کاری برای عده ای خاص خواهد بود، تاکید کرد: این تصور درستی نیست. اگر طرح مجریان ذی صلاح اجرایی شود جلوی برخی تخلفات و اشتباهات در ساخت و ساز گرفته خواهد شد به این معنا که هر کسی نمی تواند ساخت و ساز انجام دهد.
رییس سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان با تاکید بر اینکه در حال حاضر ممکن است ساختمان هایی بدون سواد مهندسی ساخته شود، افزود: در سال ۹۱ این مبحث در کمیته چهار نفره مطرح و قرار شد در ساختمان های گروه «د» اجرایی شود. اما باز در اجرای آن کوتاهی شد.
وی تصریح کرد: حدود دو ماه قبل تفاهم نامه ای با امضای بنده به عنوان رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان اصفهان، جمالی نژاد شهردار وقت اصفهان، صمصام شریعت معاون شهردار و نجفی رئیس سازمان نظام مهندسی کشور منعقد و قرار شد طرح مجریان ذی صلاح برای ساختمان های گروه «د» از شهریور ماه اجرایی شود.
نظر شما