به گزارش ایمنا امام خمینی (ره) بزرگ مردی است که تمام حرکت ها، رفتارها و حتی کسوت های او درس هایی عمیق و پرمعنی و جلوه هایی از حکمت الهی و روح ملکوتیش است. در این گفتگو تصمیم داریم با توجه به قرارگیری در ماه مبارک رمضان بررسی کوتاهی به گوشه هایی از سیره آن پیر فرزانه در رعایت حق الناس داشته باشیم تا رسم زندگی را از او بیاموزیم.
روشن است که حق الناس نه تنها مال و دارایی مردم را شامل می شود بلکه افزون بر آن حیثیت، آبرو، جان و سایر حقوق آنان نیز از مصادیق حق الناس به شمار می آید و حریم مردم را در همه این موارد باید پاس داشت. از این رو در گفت و گو با حجت الاسلام مصطفی قاسمی مدیر حوزه علوم اسلامی دانشگاه اصفهان به رعایت برخی از مصادیق در رفتار حضرت امام خمینی(ره) می پردازیم.
امام خمینی و اموال مردم
حجت الاسلام قاسمی ضمن اشاره به حساسیت امام در امور بیت المال افزود: امام رحمه الله که در مکتب امیرمؤمنان علی (ع) پرورش یافته بود و سیره رفتار آن امام همام را الگوی خویش قرار داده بود، این سخن بلند مولای خویش را پیوسته آویزه گوش داشت که فرمود:به خدا سوگند اگر تمام شب را بر روی خار مغیلان بیدار باشم و دست و پایم را بر گردنم غل و زنجیر کنند و بکشانند، نزد من بهتر است از اینکه خدا و رسول او را در روز قیامت ملاقات کنم در حالی که ستمی بر برخی از بندگان خدا روا داشته باشم یا از مال دنیا چیزی از کسی به ناحق غصب کرده باشم.
وی افزود: دکتر حسن عارفی در این باره می گوید: هنگامی که امام رحمه الله در بهشت زهرا داخل آمبولانس تشریف آوردند با وجود آن خستگی و بی خوابی شبانه، عرق بر پیشانی ایشان نقش بسته بود. یکی از همراهان خواست با گازهایی که در آمبولانس بود عرق امام را خشک کند، ولی ایشان قبول نکردند و دستمالی را که خودشان داشتند از جیب درآورده و با همان، پیشانی شان را خشک کردند.
وی افزود:این رفتار امام در حالی که وی تمام عمر خود را وقف مردم کرده است، شاهد آن است که نمی توان گفت کسی که برای بیت المال تلاش می کند، می تواند از هرگونه امکانات بیت المال نیز استفاده کند. بله نیازمند مراقبت، دقت و رعایت قوانین مربوطه است و مدیران و قانون گذاران نیز باید در این امر دقت های لازم را به کار بندند.
امام (ره) آبروی مردم را آبروی خود می دانست
قاسمی با اشاره به این خصوصیت والایی که حضرت امام ره داشته اند افزود :حفظ آبروی مردم و پرهیز از غیبت، تهمت، تحقیر و استهزا و ناسزاگویی نیز از اموری است که در سیره آن بزرگ مرد تاریخ به روشنی پیدا بود.
وی افزود: او نیک می دانست که حرمت مؤمن، از حرمت کعبه بالاتر است. چنان که از پیامبر گرامی اسلام روایت شده است: «آن حضرت به کعبه نگاه کرده آن را مورد تعظیم قرار داد و عظمت آن را بیان کرد، سپس فرمود: حق و احترام مؤمن از تو بالاتر است».
وی افزود:از این رو امام رحمه الله در رعایت و پاسداشت آبروی مردم به ویژه در پرهیز از غیبت بسیار جدی بودند و هیچ گاه نه تنها وجود نورانی خود را از این صفات تاریک و ناپسند دور نگه می داشتند، بلکه دیگران را نیز شدیدا نهی می کردند. مرحوم حاج سیداحمد آقا فرزند برومند ایشان دراین باره می گوید: «آنچه مورد اتفاق همه است، اینکه امام از جوانی حاضر نبودند در مجلس غیبت و در مجلس دروغ و گناه بنشینند. امام از همان اول شدیدا از دروغ و غیبت پرهیز داشتند. از همان اول در مجلس غیبت نمی نشستند یا حرف را قطع می کردند.
وی به بیانی از همسر امام رحمه الله نیز در این باره اشاره کرد و گفت :وی می گوید من شصت سال بود که با این مرد زندگی کردم و در تمام این مدت شصت سال یک مرتبه ندیدم که ایشان یک غیبت از کسی بکنند یا یک دروغ بگویند.
قاسمی ادامه داد :امام (ره) چنان در پرهیز از غیبت و حفظ آبروی مردم مراقب بودند که حتی از سخنانی که شاید به غیبت منجر شود نیز دیگران را باز می داشت. چنانکه یکی از بستگان نزدیک ایشان می گوید: هیچ وقت ندیده ام آقا از من توقعی داشته باشندو توقع ایشان از ما فقط این بود که ما گناه نکنیم. گاهی اوقات ما می نشستیم راجع به یک میهمانی یا راجع به چیزی صحبت می کردیم، ایشان می گفتند: «حرف غیر نزنید» می گفتیم: «آقا اینکه حرف کسی نیست. ما داریم یک مطلبی را می گوییم، چیزی را تعریف می کنیم.» می گفتند: «وقتی حرف غیر به میان آمد، شاید ناخودآگاه به غیبت کشیده بشود مگر خودتان حرف ندارید؟ حرف خودتان را بزنید. چرا حرف غیر را می زنید؟»
اهمیت حقوق مردم برای امام (ره)
حجت الاسلام قاسمی در ادامه به اهمین حقوق مردم از طرف امام (ره) اشاره کرد و افزود : امام (ره) در صیانت از حقوق مردم و رعایت حال آنان بسیار ریزبین و دقیق بودند و هیچ حقی از مردم را کوچک نمی شمردند. او در محیط خانواده نیز به رغم کثرت مشاغل و برنامه ها مراقب حقوق خانواده خویش بود و زمانی را برای آنان اختصاص می داد. همچنین ایشان بسیار مراقب بودند که هیچ گاه در انجام کارهای خویش مزاحمتی برای دیگران ایجاد نکنند.
وی ادامه داد همسر امام (ره) نیز در این باره می گفتند: بنده تا یاد دارم و با ایشان زندگی می کنم، هر شب به نماز شب می ایستادند و سعی داشتندکه مزاحم من یا بچه ها نباشند. حتی یک شب هم ما به خاطر نماز شب آقا بیدار نشدیم، مگر اینکه مثلاً خودمان بیدار بودیم. مسافرت هم که می رفتیم آقا برای نماز شب که بیدار می شدند طوری حرکت می کردند و آهسته راه می رفتند و وضو می گرفتند که مزاحم دیگران نبودند./
نظر شما