به گزارش ایمنا، هرساله با فرارسیدن عید مبعث همگان در شادی و سرور به سر می برند و به مناسبت این روز جشن ها و اعیاد بزرگی برپا می کنند؛ در ایام اللّه عید بزرگ مبعث، گذشته از جشن و سرور مهم ترین وظیفه، شناخت روح و پیام بعثت است. روح بعثت را در همان نخستین آیاتی که بر پیامبر(ص) نازل شد باید جستجو نمود و از کلیت آن طرح و برنامه سیادت و سعادت بشر را مهندسی کرد.
بدون شک پیش نیاز هر اقدام اساسی و حرکت نجاتبخش، دانش و آگاهی عقل و اندیشه است و به همین منظور و به خاطر قرار گیری در این روز بزرگ تصمیم گرفتیم تا با گفت و گویی تفصیلی با یکی از کارشناسان برجسته مذهبی روح و پیامی که در بعثت نهفته است را بیابیم.
کم و بیش نام حجت الاسلام والمسلمین غلامرضا قاسمیان را شنیده و یا برنامه های تلویزیونی وی را دیده اید، به همین منظور تصمیم گرفتیم تا این گپ و گفت صمیمی را به این کارشناس برجسته مذهبی تجربه کنیم و باید از وقتی که در اختیار مان قرار دادند سپاسگزاری نماییم
بعثت، روشنگر جهان به نور علم است
حجت الاسلام قاسمیان در ابتدای سخن با بیان مقدمه ای گفت: آیات آغازین وحی بزرگترین لطف و کرامت پروردگار را پس از خلقت و آفرینش انسان تعلیم به وسیله قلم معرفی نموده چون فکر و اندیشه و علم و دانش به سبب قلم از نسلی به نسل دیگر انتقال می یابد و افکار و اندیشه های گذشتگان از راه قلم به دیگران می رسد.
وی افزود: از ظواهر تمدن های بزرگ یونان، روم، مصر، ایران و بابل جز تلی از خاک و بقایای سنگ تراشیده ها به جا نمانده ولی افکار و عقایدشان از دست حوادث روزگار به وسیله قلم حفظ و نگهداری گردیده است و آثار و حوادث ثبت شده با سلطان قلم همواره پایدار مانده است.
وی ادامه داد : بدین جهت خداوند پس از بیان قدرت آفرینش، عظمت و قدرت قلم را یادآور شده و گذشته از آیات نخستین وحی سوره ای را به قلم ویژه نموده و در آغاز آن به قلم سوگند یاد کرده که نشانگر اهمیت خاص قلم در پیشگاه پروردگار است. پیامبر(ص) که نخستین درس آموز وحی بود کسب علم و دانش را برترین عبادت شمرد و تحصیل آن را بر هر زن و مرد مسلمان فریضه دانست و همگان را در هر زمان و نزد هر کس و در هر مکان بدون حد و مرز به فراگیری علم و دانش سفارش کرد و خود عملاً برتری کسب دانش را بر عبادت مستحبی نشان داد.
وی با بیان این مطالب به داستانی از پیامبر اکرم (ص) اشاره کرد و گفت : روزی پیامبر(ص) وارد مسجد شد گروهی را به عبادت مشغول دید و عده ای را در حلقه تعلیم و آموزش، حضرت حلقه دانش آموزان را برگزید و در جمع آنان حضور یافت و در نهایت جمله ای که پیام و روح بعثت او را معرفی می کرد در جمع دانش آموزان بیان کرد.
این کارشناس مذهبی افزود: بدون تردید جهان کهن نهضت و انگیزش های مهم و بزرگی به خود دیده ولی هیچ یک از آنها به اندازه بعثت پیامبر(ص) بر شکوفایی عقل و استعدادهای فطری، دانش، بینش، درایت و بصیرت پیروان خود تأکید نداشته اند و باید به این نکته رسید که عظمت بعثت به آن است که روشنگر جهان به نور علم است و روح بعثت را در حقیقت به انگیزش عقل و فطرت و درخشش نور علم باید شناخت.
وی افزود: نوری که از افق حرا، طلوع کرد برای همیشه جهان تاریک را روشن و برنامه حیات طیبه و زندگانی پاک برای بشر به همراه آورد و لذا بعثت روز بیداری از خواب غفلت و شکوفایی ارزش های مدفون در خاک تیره جهل، روز برانگیختن خردهای خردشده زیر چرخ هوا و هوس، خرافات و تعصبات است.
داستان بعثت در کلام امام هادی (علیه السلام
در ادامه گفت و گو حجت الاسلام قاسمیان به تاریخ وقوع بعثت اشاره کرد و افزود : درباره تاریخ بعثت رسول خدا (ص) در روایات و احادیث شیعه و اهل سنت اختلاف است و مشهور میان علماء ودانشمندان شیعه آن است که بعثت آن حضرت در بیست وهفتم رجب سال چهلم عام الفیل بوده است.
وی درخصوص نحوه وقوع بعثت گفت: ماجرای بعثت حضرت پیامبر، با نقل های متفاوتی روایت شده است اما چه سخنی رساتر و شیرین تر از بیان امام هادی (ع) که می فرماید: «هنگامی که محمد (ص) ترک تجارت شام گفت و آنچه خدا از آن راه به وی بخشیده بودبه مستمندان بخشید، هر روز به کوه حراء می رفت و از فراز آن به آثار رحمت پروردگار می نگریست، و شگفتی های رحمت و بدایع حکمت الهی را مورد مطالعه قرار می داد.
وی افزود: به اطراف آسمان ها نظر می دوخت، و کرانه های زمین و دریاها و دره ها و دشت ها و بیابان ها را از نظر می گذرانید، و از مشاهده آن همه آثار قدرت و رحمت الهی، درس عبرت می آموخت ازآنچه می دید، به یاد عظمت خدای آفریننده می افتاد. آن گاه با روشن بینی خاصی به عبادت خداوند اشتغال می ورزید، چون به سن چهل سالگی رسید خداوند نظر به قلب وی نمود، دل او را بهترین و روشنترین و نرمترین دلها یافت و در آن لحظه خداوند فرمان داد درهای آسمان ها گشوده گردد، محمد (ص) از آنجا به آسمان ها می نگریست، سپس خدا به فرشتگان امر کرد فرود آیند، و آنها نیز فرود آمدند، و محمد (ص) آنها را می دید، خداوند رحمت و توجه مخصوص خود را از اعماق آسمان ها به سر محمد (ص) و چهره او معطوف داشت.
وی ادامه داد: در آن لحظه محمد (ص) به جبرئیل که در هاله ای از نور قرار داشت نظر دوخت. جبرئیل به سوی او آمد و بازوی او را گرفت و سخت تکان داد و گفت: ای محمد! بخوان. گفت چه بخوانم؟ جبرئیل گفت: «نام خدایت را بخوان که جهان و جهانیان را آفرید. خدائی که انسان را از ماده پست (نطفه) آفرید. بخوان که خدایت بزرگ است. خدائی که با قلم دانش آموخت و به انسان چیزهائی یاد داد که نمی دانست»
نقش پررنگ حضرت علی (ع) در روز بعثت
حجت الاسلام قاسمیان در ادامه به نقش تاثیر گزار امیرالمومنین (ع) در روز بعثت اشاره کرد و افزود : شاید مناسب ترین یادآوری در زمان مبعث، این باشد که حضرت امام صادق(ع) شیعیان را به زیارت مخصوص امیرالمومنین (ع) در روز بعثت سفارش می کند که این مسئله، یادآور نقش امیرالمومنین(ع) در کنار پیامبر اکرم(ص) است.
این کارشناس مذهبی خطبه های ۲۶ و ۱۵۷ امام علی(ع) در نهج البلاغه شیخ رضی(ره) را نمادی از روشنگری ایشان برای درک صحیح بعثت رسول الله خواند و تصریح کرد: در خطبه ۲۶ نهج البلاغه امیرمومنان علی (ع) فلسفه بعثت پیامبر اکرم(ص) را تفسیر روش و زندگانی جهانیان به اذن خداوند متعال ذکر می کند، در اینجا این پرسش پیش می آید که دلیل تأکید امام علی (ع) در یادآوری وضعیت مردم، قبل و بعد از بعثت، رسول الله چیست؟ و حضرت به روشنی پاسخ می گوید که چگونه، بعثت پیامبر (ص) مردم آن زمان را از سیاه روزی به سپید روزی رساند، امام علی(ع) در خطبه ۱۵۷ نیز به تفسیر سرنوشت و زندگانی بشر با مبعث پیامبر اشاره می کند.
حجت الاسلام قاسمیان فرمایشات امیرالمومنین علی (ع) درباره مبعث را برگرفته از قرآن دانست و خاطرنشان کرد: در قرآن کریم نیز اشاراتی به تفسیر وضعیت اعراب آن روز شده است، البته این اشارات تنها به مردم آن بلاد و در آن نقطه خاص اختصاص ندارد، بلکه پس از روی آوردن گروه زیادی از مردم جهان در طول زمان به اسلام، شاهد تغییر زندگی و سرنوشت آنان بوده ایم. در قرآن کریم نیز آیاتی در این باره وجود دارد که بارها تکرار شده است، همچنین به مسلمانان توصیه شده است که آن آیات را به طور مداوم تکرار کنند. این آیات بیشتر بر نجات مردم به وسیله ایمان آوردن به رسالت الهی رسول گرامی اسلام و اتحاد بین مسلمانان تأکید دارد که نمونه ای از این آیات را می توانیم در آیات سوره جمعه بیابیم.
فلسفه بعثت هدایت انسان ها و تکامل بشریت است
حجت الاسلام قاسمیان در پاسخ به این سوال که واقعه بعثت یک نوع واقعه اجتماعی بوده یا فرهنگی افزود: بعثت پیامبر اکرم(ص) را باید در حقیقت در تداوم نهضت انبیا بررسی کرد و فراتر است از اینکه بخواهیم آن را یک واقعه خاص اجتماعی یا نهضت فرهنگی یا سیاسی، اقتصادی ببینیم بلکه در حقیقت باید فلسفه نبوت را در درون آن جست وجو کنیم که همان هدایت انسان ها، تکامل بشریت، و راه نمودن انسان ها برای رسیدن به نقطة کمال است که در حقیقت فلسفة خلقت و آفرینش انسان هم همین است.
وی افزود: پیامبر اکرم(ص) با توجه به آنکه بیش از شش قرن از ظهور پیامبر صاحب شریعت قبلی ـ حضرت عیسی(ع) ـ گذشته بود و جهان چشم انتظار یک منجی بود تا از آن وضعی که داشت رهایی پیدا کند، یک نهضت همه جانبه ای را با بعثت خود فراهم آوردند، بنابراین شاید محدود کردن آن در یک واقعه، محدود کردن فلسفه نبوت و پیامبری باشد. و درست آن است که وقتی عقیده داریم، رسالت پیغمبر(ص) و شریعت اسلام آخرین و کامل ترین نسخه الهی برای سامان دادن زندگی دنیای بشری به منظور کسب سعادت اخروی است، باید بعثت آن گرامی را اوج تحول همه جانبه نهضت پیامبران بدانیم و از بخشی نگری و محدودسازی آن به حوزه یا حوزه های خاص به شدت دوری کنیم.
وی خاطر نشان کرد : بعثت رسول اکرم(ص) در حقیقت نقطه آغاز و سنگ نخست بنای تمدن عظیم دین اسلام برای کمال بخشیدن به بشریت در جست وجوی معنویت است؛ بشریتی که از مبادی کمال فاصله گرفته بود و در عمق جان تشنة خود، در پی نجات و رهایی از منجلاب انحرافات و دنیازدگی ها بود.
قاسمیان افزود: با بعثت پیامبر اکرم(ص) یک تمدن متکاملی بنا نهاده شد که آثارش را الآن هم می بینیم و مطابق اعتقادات ما این تمدن تا قیامت تداوم خواهد داشت؛ از این رو این تمدن همة زمینه ها را پوشش می دهد یعنی تجلیات فرهنگی عقیدتی، اقتصادی، سیاسی و حتی نظامی، دفاعی و امنیتی دارد و به طور خلاصه یعنی همة آنچه را که جامعه و بشریت برای رسیدن به کمال نهایی و لقای مبدأ متعال بدان نیاز داشته پیامبر(ص) آورده است و این موضوع همة عرصه های زندگی بشری را پوشش می دهد.
وی افزود: هر آنچه برای رسیدن به هدف و فلسفه آفرینش مورد نیاز است و در فلسفه وحی و نبوت و ارسال رسل و انزال کتب آسمانی جای می گیرد، در برنامه رسالت قرار داشت چنان که در آیات قرآن هم بدان اشاره شده است:
وی افزود: باید در نظر داشت که رسول اکرم(ص) خاتم پیامبران است و شریعت اسلامی، پایان بخش ادیان الهی و نسخة نهایی و کاملی که براساس آن، بشریت راه کامل را خواهد پیمود و به مبدأ هستی و سعادت جاودانی نایل خواهد آمد لذا می بایست همة عرصه های زندگی بشر را پوشش دهد و او را از حیرت و سرگردانی به جادة هدایت رهنمون شود. از این رو تجلیات بعثت رسول اکرم(ص) فراگیر است.
رابطه بعثت با ظهور حضرت مهدی (عج)
وی در پایان گفت و گو به رابطه بعثت خاتم الانبیاء حضرت محمد(ص) با ظهور حضرت مهدی(عج) نیز اشاره کرده و گفت: بعثت پیامبر به عنوان خاتم پیامبران موجب احیاء تاریخ بشریت گشت و آثار و برکاتش نیز کماکان پابرجاست.
وی افزود: تمام ادیان الهی با گذشت زمان نیاز به تجدید رسالت پیدا می کردند، درست است که در رسالت پیامبر اکرم نیازی به تجدید رسالت نیست، لیکن این مسئله بدان معنا نیست که آخرین دین الهی نیازمند تجدید حیات نباشد.
وی در ادامه نیز افزود: در روایات آمده وقتی امام زمان(ع) ظهور می کنند بسیاری از مشرکان باورشان نمی شود که ایشان حضرت مهدی(ع) هستند و می گویند که ایشان شریعت جدیدی آورده اند. این طور نیست، بلکه ایشان همان شریعت پیغمبر را احیا می کند اما آن قدر انسان ها از شریعت الهی فاصله گرفته اند که حتی متشرعان هم فکر می کنند شریعت جدیدی است.
وی ادامه داد : مردمانی که در روزگار قبل از ظهور هستند آنقدر از شریعت آسمانی فاصله گرفته اند و در عین حالی که از لحاظ عقلی رشد کرده اند اما کارهایشان خلاف عقل است و از علمشان علیه بشریت استفاده می کنند؛ مانند امروزکه انسان به وضعیتی رسیده که عین جاهلیت است و سیرش هم به سوی تباهی است و از همین رو کاروان بشری نیاز دارد فردی بیاید و آن را از این منجلاب نجات دهد و به راه بیاورد. بنابراین وقتی ما نهضت خاتم الاوصیا(ع) را با خاتم الانبیا(ص) مقایسه می کنیم می بینیم که از چند جهت با هم شباهت دارند: ویژگی شخصیتی حضرت مهدی(ع) که می تواند جاهلیت مدرن را اصلاح نماید، عدالت گستری است و این که فرزند پیامبر است و در مکتب انبیا، بزرگ شده.
وی افزود: حضرت مهدی(ع) همان ویژگی های پیامبر را در برابر جاهلیت دارد؛ برخورد ایشان متناسب با شرایط اجتماعی روز است، وقتی پیامبر(ص) می آید با یک انسان بدوی سروکار دارد در حالی که حضرت مهدی(ع) با یک انسان فوق العاده متمدن و مترقی با ابزار علم سرکار دارد و برای هدایت این انسان به راه راست باید با زبان خود و اندوختة ذهنی خود برخورد کند اما برنامه همان برنامه است، هدف و تعالیم همان هدف و تعالیم است اما این انسان انسان ۱۴۰۰ سال پیش نیست، طبیعی است که برای برخورد با این روش ها و ابزارهای زمان پیامبر کافی نباشد.
وی خاطر نشان کرد: با ظهور حضرت بقیة الله الاعظم (عج) تجدید حیات اسلام صورت می گیرد، ادیان الهی در طول زمان دستخوش تحریفات شدند ولی این مسئله در مورد اسلام صادق نیست و با ظهور خاتم الاوصیا حضرت ولی عصر(عج) آخرین دین الهی به تجدید حیات می رسد.
این کارشناس مذهبی در پایان مهمترین وظیفه منتظران حضرت ولی عصر(عج) را آمادگی جهت ظهور ایشان ذکر کرد و بیان داشت: تمام شیعیان و کسانی که به نحوی خود را منتظر امام زمان (عج) می دانند می بایست از هر لحاظ آمادگی خود را حفظ کنند و در زمان انتظار، جهان را آماده ظهور مهدی موعود نمایند.
نظر شما