تقریبا در تمام کشورهای پیشرفته و توسعه یافته، افسردگی و ابتلای به آن یکی از مهمترین معضلات اجتماعی است و در دیگر کشورهای جهان تبعیض و نابرابری، فقر مادی و اقتصادی انسان را به ستوه آورده است. فقدان معنویت، دوری از طبیعت، غرق شدن در مظاهر مادی، تلاش برای رسیدن به ناکجاآباد و دست و پازدن در میان امواج عظیم تمنا، انسان را در مخمصه‌ای هولناک انداخته است که نمی تواند به سادگی از آن بگریزد. هرچه علم پیشرفته‌تر میشود، تاثیر منفی افسردگی بر زوایای مختلف زندگی آدمی روشن‌تر و از دیگر سو ارتباط آن با حلقه‌های دیگر زندگی تنگ‌تر میشود. سالانه میلیاردها دلار برای درمان افسردگی در سراسر جهان هزینه میشود، بدون این که بتوان با هزینه‌ای به مراتب کمتر از آن پیشگیری کرد. شاید اگر افسردگی نیز مانند بیماری‌های ویروسی، با پیشرفت علم و با ساخت واکسن قابل پیشگیری بود، امكانپذير بود كه از بروز تبعات سوء آن بر روح و روان انسان جلوگیری کرد. اما چه سود که بشر با این پیشرفت، هنوز نتوانسته است روح و روان خود را به تسخیر درآورد و هرگز نیز نخواهد توانست. به این ترتیب پرواضح است که هرچه درباره این اختلال روانی گفته شود، اندک است.
اصفهان رتبه سوم افسردگي عميق در ايران
استان‌های تهران، فارس، اصفهان و چهار‌محال‌وبختیاری بیشترین درصد شیوع افسردگی عمیق را دارند. براساس مطالعه‌ای که در‌سال ٢٠١٥ در ایران انجام شد میزان شیوع افسردگی در زنان به ازای هر ١٠٠هزار نفر ٥٠٣٧ نفر برآورد شد درحالی‌که این عدد در جهان ٤٩٠١ نفر است. در مورد مردان هم این آمار در ایران به ازای هر ١٠٠هزار نفر ٣٩٤٧ نفر و در دنیا ٣٥٤٥ نفر است. در مجموع می‌توان گفت تقریبا زنان ٥٠درصد بیشتر از مردان به این اختلال دچار می‌شوند.
شیوع این بیماری در 26 سال گذشته در کشور حدود دو برابر شده است و از شیوع افسردگی شدید تهران در صدر استان‌های کشور است و گیلان و یزد بهترین وضعیت را دارند.
سید حسن هاشمی وزير بهداشت در اين‌باره گفته است: آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌دهد که شیوع افسردگی در ایران حدود 12.7 درصد است. این میزان در زنان 16.5 و در مردان حدود 10.8 درصد است و درواقع شیوع افسردگی در زنان حدود 50 درصد بیشتر از مردان است.
وی گفت: افسردگی بر روی روابط شخصی و اجتماعی افراد تاثیر می‌گذارد و باعث پرخاشگری و اثرات ناخوشایند در جامعه میشود. افسردگی در جهان رو به افزایش است و اکنون به رتبه چهارم از نظر بار بیماریها رسیده است و پیش‌بینی سازمان بهداشت جهانی این است که تا سال 2020 افسردگی به رتبه دوم از نظر بار بیماریها در دنیا می رسد.
هاشمی همچنين گفته است: افسردگی شدید و عمیق یکی از انواع افسردگی است که زندگی روزمره فرد را مختل می کند، این شاخص در دنیا حدود دو هزار و 924 نفر به ازای هر 100 هزار نفر و در ایران سه هزار و 328 نفر به ازای هر 100 هزار نفر است و از این نظر استان‌های تهران، فارس، اصفهان، چهارمحال و بختیاری، بیشترین شیوع افسردگی عمیق را در کشور دارند و گیلان و یزد از نظر افسردگی شدید کمترین میزان را دارند.
شیوع افسرده خویی در هر دو جنس مرد و زن در کشور نسبت به منطقه بهتر است، به طوری که شیوع افسرده خویی در کشورهای منطقه 1425 نفر در هر 100 هزار نفر است و این میزان در ایران 1275 نفر است.
وزیر بهداشت در مورد خودكشي ناشي از افسردگي هم مي‌گويد: خودکشی در کشور در سالهای اخیر روند کاهشی داشته است با این حال بیشترین میزان آن در استان‌های ایلام، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، آذربایجان شرقی، زنجان، کهگیلویه و بویراحمد، مازندران، همدان، لرستان و کرمانشاه گزارش شده است، شیوع خودکشی در زنان بیشتر از مردان است اما خودکشی منجر به مرگ در مردان بیشتر است.
کشورهايي با بالاترین آمار افسردگی در جهان
اولین کشور با بالاترین آمار افسردگی در جهان امریکا است. شاید این کشور یک ابرقدرت باشد و در پیشرفت‌های فناوری و اقتصادی پیشگام باشد، اما وقتی صحبت از افسردگی است، به نظر می‌رسد افراد بیش‌تری درگیر این اختلال مزمن هستند. این بیماری یکی از بیماری‌های روانی مهم است که بیش از ۳.۷ درصد آدم‌ها تحت تاثیر آن هستند، و از قرار معلوم این مشکل در امریکا جدی‌تر از تمام کشورهایی است که نرخ افسردگی در آنها بالا است.
دومين رتبه دار افسردگي در جهان كشور نپال است. به نظر می‌رسد افسردگی جنگ دیگری باشد که ساکنان نپال با آن مواجه هستند. خودکشی یکی از علت‌های اصلی مرگ در میان مردم این کشور است و نرخ اضطراب در آن گستره‌ای از ۱۸ تا ۳۷ درصد دارد. کمی آگاهی بیشتر در این حوزه می‌تواند برای این کشور یک موهبت باشد. پس از اين دو كشور به ترتيب بنگلادش، هند، پاكستان، برزيل، مالديو، بوتان، افغانستان از 10 كشور رتبه دار در افسردگي هستند.
« بیا حرف بزنیم»، شعاری است که سازمان جهانی بهداشت امسال برای روز جهانی سلامت با موضوع افسردگی برگزیده است. حتی سازمان ملل نیز بر این موضوع تاکید داشته و تا سال 2020 دغدغه اصلی را «افسردگی» تلقی می‌کند.
دکتر مهدی اسماعیل تبار، کارشناس روانشناسی و امور خانواده در مورد افسردگي مي‌گويد: هنگامی که می‌گوییم فردی به بیماری افسردگی مبتلا شده است یعنی تا حد قابل توجهی ارتباطاتش با سایر افراد قطع شده و دیگر نمی‌تواند با دیگران تعامل برقرار کند و حتی ممکن است در جمع حضور پیدا کند اما نمی‌تواند پیامی را بفرستد یا دریافت کند.
وی افزود: به همین سبب سازمان بهداشت جهانی نیز پویش «بیا حـــرف بزنیم» را گسترش داده است و همچنین سازمان ملل بر آن تاکید خاصی کرده و یکی از دغدغه‌های اصلی را تا سال 2020 افسردگی اعلام کرده است. نکته‌ای که در این خصوص حائز اهمیت و بهبود دهنده افسردگی شناسایی شد، حرف زدن است.
اسماعیل تبار با اشاره به اينكه شعار سازمان بهداشت جهانی «بیا حرف بزنیم» برگزیده شده است، گفت: شما اگر 10 سال اخیر را بعد از تولید کامپیوترها مرور کنید متوجه یکسری اتفاقات می‌شوید. در ابتدا انسان‌ها از کامپیوترهای داخل یک سازمان به صورت عمومی برای انجام کارهایشان استفاده می‌کردند اما با گذر زمان و پیشرفت فناوری و پیدایش کامپیوترهای شخصی، لپ تاپ‌ها، تبلت‌ها و موبایل‌ها دیگر افراد به صورت شخصی و کاملا فردی از این لوازم بهره می‌برد و به جرات می‌توان گفت هر چقدر دنیای تکنولوژی گسترده‌تر شد، انسان‌ها تنهاتر شدند. دنیای خود ساخته در ذهن خود و تلفن‌های همراهشان تقویت و ذهنشان در آن دنیای مجازی محصور شد و رفته رفته از دنیای واقعی و اطرافیانشان دور شدند که اینگونه افسردگی را «افسردگی موبایلی» نام گذاری کردند.
این روان شناس افزود: هر چقدر فناوری‌های ماشینی بیشتر شد انسان‌ها احساس کردند می‌توانند هرکاری در فضای مجازی انجام دهند که این موضوع به نوبه خود افسردگی را افزایش داد. انسان‌ها در محل کار، منزل، کنار دوستان و فضای مجازی دارای رفتارها و شخصیت‌های متفاوت هستند. نکته‌ای که وجود دارد این است شخصیتی که در فضای مجازی از خود بروز می‌دهیم واقعی‌ترین شخصیت‌مان است.
این کارشناس امور خانواده یادآورشد: همه افرادی که امروزه درگیر افسردگی هستند دیروز به اصطلاح «الکی خوشی» را داشته‌اند. افسردگی بعد از یک مرحله خوشی زیاد یا سوال‌های جواب نگرفته از برخی سوالات زندگی بروز می‌کند.
وی در ادامه افزود: صحبت کردن با دیگران نقش مهمی در بروز یا پیشگیری و حتی درمان افسردگی دارد. کاهش ارتباطات اجتماعی یک عامل بسیار مهم در ایجاد افسردگی به شمار می‌رود. در گذشته خانواده‌ها با داشتن کوچک‌ترین بهانه‌ای دورهم جمع می‌شدند و از اتفاقات روزمره خود با یکدیگر صحبت می‌کردند. اما اکنون با پیشرفت تکنولوژی این ارتباطات به ندرت مشاهده میشود.
عمق افسردگي در ايران بيشتر از ساير كشورهاست
دكتر اسماعیلی تبار ریشه شیوع افسردگی نوین یا به اصطلاح افسردگی هزاره سوم که از اسمش پیدا است، «افسردگی موبایلی» را پیشرفت تکنولوژی و پیدایش موبایل‌های هوشمند دانست و بیان کرد: افسردگی در کشور ما نسبت به کشورهای دیگر کم است اما تفاوتی که با کشورهای دیگر در این زمینه داریم عمق درگیری افراد به این بیماری است که به شدت قوی‌تر از کشورهای دیگر گزارش شده است.
این روانشناس افسردگی را از شایعترین اختلالات روانشناختی و روانشناسی دانست و گفت: افسردگی شیوع بالایی در تمامی دنیا و بخصوص در ایران دارد. این بیماری از طرفی ممکن است باعث مختل شدن زندگی فرد و از کارافتادگی وی شود. در واقع توجه نکردن به افسردگی و درمان آن می‌تواند باعث تشدید علائم این بیماری و حتی تمایل به خودکشی در فرد مبتلا شود.
اسماعیلی تبار اظهار داشت: اگر عمق افسردگی زیاد باشد و بیمار دیگر بهانه‌ای برای ادامه زندگی نداشته باشد به یقین دست به نابودی خود و خودکشی می‌زند. زمانی که مبانی جهان بینی فردی بالا رود و دیگر منطقی برای بودنش در دنیا پیدا نکند و علاوه بر آن اگر افسردگی آنقدر بر شخص غلبه کند که بیمار را مجاب نماید که دیگر بود و نبودش در دنیا فرقی ندارد بی‌شک فرد مبتلا دست به خودکشی می‌زند.
وی متذکر شد: افسردگی دومین دلیل خودکشی در افراد شناسایی شده است و بیشترین قربانیان در محدوده سنی 15 تا 29 سال قرار دارند. آمار افراد افسرده در کشور قابل دفاع است و در مقایسه با کشور کره بسیار تفاوت شایانی داریم چرا که میزان خودکشی در کره حدود 100هزار نفر و در ایران حدود 4000 نفر است اما نکته‌ای که وجود دارد رشد 4 برابری این آمار است به عبارتی آمار خودکشی در کشور ما از 1000 نفر به 4000 نفر افزایش پیدا کرده است.
کارشناس امور خانواده خاطرنشان کرد: متاسفانه چندی پیش اخباری از رگ زنی دانش آموزان به گوش‌ها رسید، دانش‌آموزانی که با داشتن سنی حدود 14 سال اقدام به خودزنی و رگ زنی می‌کردند، حال سوالی که در اینجا ذهن را مشغول می‌کند این است آیا فردی که در 14 سالگی اقدام به خودزنی می‌کند در 20 سالگی خودکشی نمی‌کند؟ جواب این پرسش بی‌شک و متاسفانه بله است. این افراد با گذر زمان و بهبود نیافتن سلامت روانشان، عمق مشکلات روحی و روانی درشان شدت پیدا می‌کند و لذا به خانواده‌ها بسیار توصیه میشود در سنین بلوغ فرزندانشان مراقب ویژه‌ای از آنها قائل شوند و حتما با یک مشاور در مسائل بوجود آمده مشورت نمایند. نکته دیگری که در رابطه با افراد مبتلا به افسردگی وجود دارد این است که علاوه برخود، افرادی که با او زندگی و کار می‌کنند را نیز می‌توانند به شدت تحت تاثیر قرار دهند.
وی در پایان در رابطه با نشانه‌های معمول افسردگی هم گفت: لذت نبردن از فعالیت‌های روزانه، احساس گناه، نداشتن تمرکز، خستگی دائم، بی‌خوابی، استرس مزمن، ترس از حضور در جمع، کابوس‌های مکرر، بی‌اشتهایی و کم وزنی طولانی مدت از نمونه نشانه‌های افسردگی به شمار می‌رود.
وی افزود: البته با بروز برخی از نشانه‌های اشاره شده نمی‌توان فرد را افسرده تلقی کرد، زیرا کم و بیش تمامی انسان‌ها در مقاطعی از زندگی خویش با چنین نشانه‌ها و عارضه‌هایی مواجه می‌شوند، اما ادامه‌دار و دامنه‌دار شدن این نشانه‌ها تا حدی که در زندگی شخصی، فردی، اجتماعی و خانوادگی فرد را تحت شعاع قرار دهد، معضلی است که باید با جدیت و دقت نظر پیگیری و برای درمان آن به پزشک مراجعه شود.
/01192/142/20
نظر شما