شبی که کاربران وایبر و واتس‌اپ نخوابیدند!+عکس

به گزارش ایمنا در هفته‌های اخیر «انتشار وسیع مطالب موهن علیه بنیانگذارانقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) از طریق برخی شبکه‌های اجتماعی نظیر "واتس آپ، وایبر و تانگو" فیلترینگ این نرم افزارهای ارتباطی را بار دیگر کلید زد.
نامه‌ای که خبر از فیلترینگ وایبر و واتس‌آپ می‌داد
یک اولتیماتوم برای وزارت، یک خبر بد برای کاربران
معاون اول قوه قضائیه در نامه‌ای به وزیر ارتباطات اعلام کرد: «در اجرای دستور ریاست محترم قوه قضائیه حضرت آیت‌الله آملی ظرف مدت حداکثر یک ماه نسبت به فرآهم‌آوری زمینه و بستر فنی مورد نیاز مسدودسازی و کنترل اطلاعاتی موثر شبکه‌های اجتماعی نظیر واتس‌اپ، وایبر و تانگو اقدام عاجل صورت پذیرد.» این اطلاعیه شامگاه روز شنبه هفته جاری در خروجی خبرگزاری های کشوری قرار گرفت.

این نامه تنها یک اولتیماتوم به وزیر ارتباطات نبود، بلکه خبر از تنها یک ماه فرصت به کاربران ایرانی معتاد به این اپلیکیشن های ارتباطی برای استفاده از آنها ها می‌داد، خبری که مطمئنا خوشایند عاشقان این اپلیکیشن ها نبود.
همیشه پای اپلیکیشن‌های ارتباطی در میان است
وقتی خبر فیلترینگ پیام رسان‌ها در وایبر و واتس‌آپ منتشر می‌شود
در این میان بازهم این اپلیکیشن های ارتباطی بودند که علیرغم برخی از ایراداتی که بر آنها وارد است، نقش موثر خود را در اطلاع رسانی سریع نشان دادند، البته این‌بار با انشار خبر "فیلترینگ وایبر، واتس آپ و تانگو  در گروهای دوستانه، فامیلی و دانشجویی و مدیریتی در وایبر و واتس آپ!
انتشار یک پیام با این مضمون در گروه‌های به قول خودمان وایبری و واتس‌آپی فضا را برای یک بحث و تبادل نظر پیرامون درستی یا نادرستی این مسئله فراهم می سازد. حالا همه در این کار حرفه ای شده‌اند، می دانند چگونه یک کامنت جنجالی بگذارند تا بحث مثل همیشه داغ شود! عده ای از اعضای گروه هم ترجیح می دهند نظر خود را با بیان شکلک های مختلف در نرم افزار اعلام کنند! یکی با وجود استفاده از این اپلیکیشن ها موافق فیلترینگ است و دیگری فیلترینگ را راه مناسبی نمی داند.

مدیر گروه! در صدم ثانیه خبر را منتشر می کند
اعضای گروه به دنبال سوژه/ بازار پیام داغ است
مدیر گروه! در صدم ثانیه خبر را منتشر می کند، اعضای گروه دست به کار می شوند، پیام، پشت پیام ارسال می شود، بطوریکه چشم فرصت خواندن تمامی آنها را ندارد!!
"ریحانه" که عضوی از این گروه است، در بحث و تبادل نظری دوستانه در واکنش به انتشار این خبر می گوید: همانطور که به ابعاد منفی این نرم افزارها توجه می شود باید مزیت های آنها هم مد نظر باشد. این اپلیکیشن ها راه را برای اطلاع رسانی سریع موضوعات مهم در تمامی حوزه ها باز کرده است و به این راحتی نباید در مورد آنها بحث فیلترینگ را پیش کشید.
او ادامه می دهد: ارتباطات این چنینی در تلفن های هوشمند با ورود "ویچت" در بین کاربران ایرانی جا افتاد، اما با فیلترینک ویچت، اوضاع نه تنها بهتر نشد، بلکه به دنبال آن نرم افزارهایی نظیر وایبر و واتس آپ مورد استقبال کاربران قرار گرفتند، اگر حالا این اپلیکیشن های ارتباطی نیز فیلتر شوند، راه برای استفاده از سایر اپلیکیشن ها باز است.

مخالفین فیلترینگ چه می‌گویند؟
فرهنگ سازی آری، فیلترینگ نه
"مسعود" هم دیگر عضو این گروه است که در واکنش به چنین خبری می گوید: شدیدا مخالف فیلترینگ این نرم افزارها هستم، مشکلات این نرم افزارها با فیلترینگ حل نمی شود بلکه فیلترینگ باعث می شود تا کاربران به دنبال اپلیکیشن های ارتباطی دیگر بروند. او می افزاید: فیلترینگ اولین راه مقابله نیست بلکه آخرین راه است، ما باید در این خصوص روش های درست استفاده را در بین کاربران فرهنگ سازی کنیم، چون چنین نرم افزارهایی بیش از آنکه عیب داشته باشند، مزیت دارند.
"مهرداد" هم که پایه ثابت گروه است!! در این باره می گوید: متاسفانه استفاده نادرست برخی از کاربران از سر بی اطلاعی و البته شاید برای سو استفاده باعث شده تا مسئولین فیلترینگ را اولین و آخرین راه مقابله با این اپلیکیشن ها بدانند. درست است که این نرم افزارها در بسیاری از خانواده های ایرانی به یک معضل تبدیل شده است و ارتباطات عاطفی را هر روز کم رنگ تر می کند، اما کاربرانی هم هستند که در جهت استفاده درست از این ابزارها گام برداشته اند و باید به آنها نیز احترام گذاشت.
او تصریح می کند: به این ترتیتب به نظر می رسد فرهنگ سازی استفاده درست از این نرم افزارها راهی بهتر نسبت به فیلترینگ برای مقابله با جرائم به وجود آمده از این طریق باشد.

"کمند" هم می گوید: چنین اپلیکیشن هایی در امر اطلاع رسانی سریع و به موقع برخی از رویدادهای اتفاق افتاده نقش بسیار موثری را ایفا می کند. درست است که این نرم افزارها مشکلاتی با خود به همراه داشته اند اما می توان از طریق تنظیمات این نرم افزارها خسارات آنها را به حداقل رساند.
او ادامه می دهد: اینکه ما بیاییم و سریع مسئله فیلترینگ را مطرح کنیم، به هیچ عنوان قابل قبول نیست، تجربه در خصوص فیلترینگ شبکه های اجتماعی نشان می دهد که این اقدام نتیجه عکس داده است.
موافقین فیلترینگ چه می‌گویند؟
بنیان خانواده مهم تر است یا واتس آپ و وایبر؟
اما مریم دیگر عضو گروه است که با مطرح کردن شکایت خود از استفاده نادرست برخی از کاربران می گوید: تمامی مهمانی‌های ما شده است وایبر و واتس آپ، هرجا می رویم، حرف از اپلیکیشن های ارتباطی است و ارتباطات عاطفی جای خود را به ارتباطات مجازی داده است. با فیلترینگ به هیچ عنوان موافق نیستم اما به نظرم استفاده این چنینی هم درست نیست و باید یک فرهنگ سازی در این جهت انجام شود.
رضا با وجود اینکه خود جزئی از گروه است بی تمایل به فیلترینگ نیست. او می گوید: من جهت کنجکاوی وارد گروه شدم و حالا هم می خواهم خارج شوم، از اینکه می بینم مردم دیوانه وار از پیر و جوان زن و مرد در این شبکه ها مشغول اند و ارتباط های نامناسب و تصاویر و پیام های نامناسب رد و بدل می‌کنند احساس خوبی ندارم. بنیان خانواده مهم تر است یا واتس آپ؟
محمد هم نظری مشابه با رضا دارد، فیلترینگ در یک کلام. او می گوید: از زمانی که وارد گروه شده ام به بسیاری از کارهایم نرسیده ام و این نرم افزار تمام وقت را از من گرفته است، اگر فیلتر شود همه می روند به کارشان می رسند.

کارگروه فیلترینگ باید تابع سیاست‌گذاری شورای‌عالی فضای مجازی باشد
موضوع فیلترینگ اپلیکیشن ها و شبکه های اجتماعی مسئله ای جدید در کشور نیست، بعد از فیلترینگ ویچت در آذرماه سال ۹۲، گرایش کاربران به سمت اپلیکیشن هایی نظیر واتس اپ و وایبر بیشتر و موضوع فیلترینگ ویچت به دست فراموشی سپرده شد، تا اینکه تصمیم به فیلترینگ واتس‌آپ هم در آخرین روزهای سال گذشته برای اولین بار در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه اتخاذ شد. اما وزیر ارتباطات صحت رای‌گیری درباره آن را زیر سوال برد و در عین حال تاکید کرد که کارگروه فیلترینگ باید تابع سیاست‌گذاری شورای‌عالی فضای مجازی باشد و تاکید کرد که رئیس‌جمهور تصمیم‌گیری درباره شبکه‌های پیام رسان موبایلی را به این شورا سپرده است.
با پادرمیانی رئیس جمهور و اظهارات قاطع محمود واعظی موضوع فیلترینگ واتس‌آپ به اغماء رفت تا اینکه در اردیبهشت ماه سال جاری وزیر ارتباطات موضوع اجرای پروژه "فیلترینگ هوشمند" را مطرح کرد. پروژه‌‌ای که وزارت ارتباطات از ماه‌ها قبل می‌گوید آن را در سطح ملی و با تکیه بر امکانات داخلی به پیش‌می‌برد اما هنوز خروجی آن مشخص نشده است.
سوالات متداول در ذهن کاربران
راه فرار نداریم، فیلترینگ روش درستی نیست
اما سوالی که در اینجا برای بسیاری از کاربران این اپلیکیشن های ارتباطی به وجود امده است، این است که آیا فیلترینگ بهترین راه برای مقابله با مشکلات به وجود آمده توسط این نرم افزارهاست؟ آیا با فیلترینگ مسئله به طور کلی حل می شود؟ آیا در داخل کشور جایگزینی مناسب برای این نرم افزارها در نظر گرفته شده اس؟ و ...
استاد ارتباطات دانشگاه آزاد تهران در گفتگو با ایمنا پیرامون فیلترینگ شبکه هاب اجتماعی و برخی از اپلیکیشن های ارتباطی در ایران، می‌گوید: وقتی ما یک ابزار ارتباطی را به عنوان یک درد تلقی می کنیم درمانش همان فیلترینگ است مگر اینکه نگاهمان را به این مسئله عوض کنیم.
غیدی ادامه می‌دهد: در این موضوع شکی نیست که بسیاری از جمعیت های حاضر در ایران فرهنگ استفاده از اپلیکیشن های ارتباطی را ندارند و حتی در بسیاری از موارد کانون های خانواده به خاطر استفاده از این تکنولوژی های ارتباطی از هم پاشیده شده است.
وی می‌افزاید: این نرم افزارها در ایران به عنوان ابزراهای تهاجم فرهنگی محسوب می شود و از این سو باید به دولت حق داد که یک نگاه کنترلی در این زمینه داشته باشد.
استاد ارتباطات دانشگاه آزاد تهران عنوان می‌کند: سرعت رشد تکنولوژی روز به روز افزایش می یابد و هر روز تکنولوژی های جدیدی خلق می شود که حتی امکان دارد دیگر نتوان ان را فیلتر کرد. پس راه فراری نداریم و روش فیلترینگ روش درستی نیست.

باید خوراک فرهنگی تولید کنیم
غیدی با بیان اینکه ما اولین کشوری هستیم که همزمانی تولید و مصرف را با یک اختلاف فاز در زمینه تکنولوژی داریم، می‌گوید: در بسیاری از کشورها به دلیل اینکه یک سری از مجاری استاندارد زنگی نسل های جدید تامین شده است استفاده از این ابزراها فقط استفاده های دوست یابی در جهات مثبت و یا استفاده های علمی و فرهنگی شده است.
همچنین حسین کشایی مدیرعامل مخابرات استان اصفهان نیز در این ارتباط به ایمنا می‌گوید: چه قبول داشته باشیم و چه نداشته باشیم مردم از این اپلیکیشن ها استفاده می کنند و باید بپذیریم تکنولوژی به گونه ای تغییر می کند که ارتباطات را تسهیل کند.
محمدی رئیس انجمن آسیب های اجتماعی ایران نیز به ایمنا می‌گوید: در تلفن های همراه امروزی یک سری از نرم افزارهای ارتباطی شامل واتس اپ، لاین، وایبر، وی چت و ... کاربرد وسیعی در بین کاربران پیدا کرده است، بطوریکه به عنوان جزئی از واقعیت جوامع امروزی مطرح است.
وی با بیان اینکه باید این دسته از ابزارهای ارتباطی را یک فرصت تلقی کنیم، ادامه می‌دهد: تا زمانیکه نگاهمان به شبکه های اجتماعی و اپلیکیشن های ارتباطی نگاه تهدید امیز است و به عنوان تهدید به ارتباطات مجازی نگاه می کنیم هیچ برنامه برای آن نخواهیم داشت.
این کارشناس آسیب های اجتماعی می‌افزاید: در کنار این ابزارهای فرهنگی که در کشور ما از آنها به عنوان ابزراهای ضد فرهنگی یاد می شود، باید خوراک فرهنگی تولید کنیم و تنها در این صورت موفق می شویم.
واکنش وزیر ارتباطات به نامه محسنی اژه‌ای
حذف محتوای مجرمانه با فیلترینگ حرف دیگری است!
پس از گذشت سه روز از نامه محسنی اژه ای به وزیر ارتباطات، محمود واعظی در آخرین روز از شهریورماه در برابر این نامه واکنش نشان داد. او در این این باره می گوید: ما در این رابطه قطعا کار کرده‌ایم و هم‌اکنون نیز کار می‌کنیم.
وی می‌افزاید: درباره محتوای مجرمانه به طور جدی اعتقاد داریم که حذف شود و این حرف درستی است.
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه می‌دهد: اما این که با مسدود کردن بخواهیم این کار را درست کنیم، حرف دیگری است.
عضو ناظر مجلس شورای اسلامی در کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه هم در این باره می‌گوید: از گذشته صحبت‌هایی در مورد جایگزینی شبکه‌های اجتماعی ملی به جای شبکه‌های خارجی در کارگروه مطرح بوده است و در حال حاضر نیز وزارت فناوری اطلاعات و ارتباطات با کمک دستگاه‌های دیگر در تلاش است تا به زودی چند شبکه اجتماعی را با سرویس و خدمات بهتر و با کارکرد بومی در اختیار مردم بگذارد تا بتواند به جای استفاده از شبکه‌هایی نظیر واتس‌آپ از آن استفاده کند.
رمضانعلی سبحانی‌فر با بیان اینکه فیلترینگ واتس‌آپ به تصویب اعضای کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه رسیده است، ادامه می‌دهد: فیلترینگ این نرم‌افزار از گذشته مطرح بوده و به تصویب اعضای کارگروه رسیده است اما دو شبکه تانگو و وایبر هیچگاه مطرح نشده بودند.
حرف آخر
آیا وایبر و واتس‌آپ فیلتر می شوند؟
پروژه فیلترینگ هوشمند با تکیه بر دانش و امکانات فنی داخلی و نهضت تولید محتوا دو راهکار وزارت ارتباطات برای مواجهه با اینترنت پرسرعت و برنامه‌های پیام‌ رسان همراه است اما انتشار گسترده محتوای نامطلوب و بعضا مجرمانه از این طریق و عملی نشدن این راهکارها و از طرفی ناکارآمدی نرم افزارهای داخلی مشابه کار را برای این وزارت خانه دشوار کرده است. یک ماه فرصت وزارت ارتباطات برای فیلترینگ وایبر و واتس آپ با سرعت در حال سپری شدن است، باید دید آیا این بار این وزارت خانه فیلترینگ کامل این اپلیکیشن ها را می پذیرد، یا اینکه بر مواضع خود مبنی بر اجرای پروژه فیلترینگ هوشمند پافشاری می‌کند.
گزارش/ سید مهرداد ناجی