"سفید رود"، در حمایت از محیط زیست "روسفید" می‌شود

به گزارش ایمنا، آریا جعفری و دانیال توحیدی ملی پوشان آب های خروشان ایران که ایده‌ای نو در سر دارند در حمایت از محیط زیست سفری آبی را تجربه خواهند کرد. سفری يك ماهه و پارو زدن از كردستان تا درياي خزر.
آریا جعفری که فعالیت حرفه ای در رشته قایقرانی را از سال ۷۸ آغاز کرده است با عنوان نايب قهرماني آسيا در رشته اسلالوم، و كسب عناوين قهرماني كشوري در رشته‌هاي آب های خروشان، رفتینگ و کانوپولو به دنبال ثبت یک رکورد ویژه است.
او در گفتگو با ایمنا از ضرورت انجام این سفر آبی و اهداف آن صحبت می‌کند: منظور از «آب نوردی در سفید رود» در این طرح، سفر برای بررسی میزان تخریب محیط زیست، تعیین انواع زباله ها، بررسی کدورت آب، بررسی دلایل آلودگی آب های زیر زمینی، حفر چاه های غیرمجاز، تخریب های ایجاد شده توسط سدهای منطقه و دسته بندی انواع آلاینده های زیست محیطی، بررسی بیماری های ایجاد شده توسط آلودگی ها به خصوص بیماری سرطان، ایجاد راهکارهایی برای جبران این تخریب ها و جلوگیری از وارد آمدن آسیب های بیشتر بر زیست بوم سفید رود و قزل اوزن است.
مبدأ و مقصد سفر کجاست؟ او مسیر را این گونه ترسیم می‌کند: این سفر از محل سرچشمه سفید رود یعنی رودخانه قزل اوزن در نزدیکی دیوان دره کردستان شروع خواهد شد و استان‌های مجاور این رود یعنی کردستان، زنجان، آذربایجان شرقی، اردبیل و گیلان را طی کرده و سرانجام به دریای خزر می‌ریزد. مدت زمان احتمالی برای اجرای این سفر یک ماه پیش بینی می‌شود و اهداف و نتایج آن، در اختیار سازمان محیط زیست ایران قرار می‌گیرد.

«با توجه به آمارهای رسیده از مناطق مسکونی حوزه سفید رود مبنی بر تولید انواع زباله‌ها و پسماندهای آلاینده و نبود سیستم دفع مناسب برای آن‌ها، ضروری است تا ارگان یا سازمان مرتبط با این امر، مسؤولیت بررسی این موضوع را برعهده گیرد و نیروهای اجرایی، هرچه سریع‌تر اطلاعات میدانی اولیه را از محیط جمع آوری و در اختیار متخصصان قرار دهند تا بررسی داده‌ها و اقدامات آموزشی و اصلاحی زیست محیطی هرچه سریع‌تر آغاز شود. یکی از جنبه‌های ضروری این سفر، جمع آوری سریع این اطلاعات میدانی و از دست ندادن زمان است. چرا که در آسیب‌های زیست محیطی، میزان تخریب و زمان تخریب بسیار مهم است و گاهی یک اقدام کوچک در زمان مناسب، بسیار مؤثرتر و کم هزینه تر از بسیاری اقدامات بزرگ اما دیرهنگام است. از آنجاکه سلامتی بافت انسانی، اکوسیستم و حتی اقتصاد بومی این رودخانه، در معرض خطر و حتی نابودی است، لازم است تا شرایط استاندارد زندگی در این محیط زیست آلوده، به دقت بررسی شود. »

سفر در سفید رود، اولین بار با اهداف ورزشی و زیست محیطی 
ملي پوش اسلالوم ايران در پاسخ به این سوال که آیا سفید رود پیش از این میزبان انجام چنین طرحی بوده یا نه، می‌گوید: خیر، سفر در سفید رود با اهداف ورزشی و زیست محیطی، تا کنون سابقه نداشته است و به نظر می‌رسد سفر برای بررسی اوضاع محیط زیست در سفید رود، برای اولین بار با این طرح، پی ریزی شده باشد. بر این اساس، تجربیات این سفر، بکر، بی سابقه و البته همراه با ریسک و خطاپذیری خواهد بود، اما نیاز به جمع آوری اطلاعات، ضرورت آغاز این سفر و برداشتن اولین گام را، توجیه می‌کند.
دانیال توحیدی ملي پوش قايقراني ايران ايده پرداز اين طرح است و پيش از اين نيز فعاليت‌هايي از اين دست در جهت حمايت از محيط زيست انجام داده است، "عبور از شرق تا غرب درياي خزر  با قایق پارویی با هدف جلب توجه جهانی به گونه‌های جانوری در حال انقراض دریای خزر" از جمله اين اقدامات بوده است. توحيدي كه فعاليت قايقراني را از سال 85 آغاز كرده است از 5 سال پيش تاكنون قايقراني را در زمينه حمايت از محيط زيست ادامه داده است. او در گفتگو با ایمنا علاوه بر اهداف کلی، اهداف جزئی این سفر ورزشی را در ۸ مورد عنوان می‌کند. او می‌گوید: برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای پیشگیری از سرطان و ارتقاء اطلاعات عمومی جوامع محلی در مورد بیماری سرطان و عوامل ایجاد کننده این بیماری با حمایت سازمان ملی سرطان، مؤسسه محک و ارمغان، ایجاد کمپ‌های قایقرانی به منظور آموزش همگانی برای ارتقاء سلامت عمومی جامعه، ترویج رشته قایقرانی (بادبانی و کایاک) به عنوان رشته‌ای سازگار با محیط زیست و بدون آلایندگی در میان بومیان، جایگزین کردن قایق‌های بادبانی به جای قایق‌های موتوری برای کاستن از آلودگی‌های محیط زیست، تأکید بر خانوادگی بودن رشته قایقرانی و آزاد بودن آن برای بانوان، احیاء خرده فرهنگ‌های فراموش شده بومی از جمله بازی‌ها و سازها و موسیقی‌ها و ترانه‌ها و رقص‌های محلی، آموزش جوامع محلی برای جلوگیری از تولید زباله‌های غیر قابل بازیافت و روش‌های دفع صحیح زباله و آموزش کودکان برای محافظت از محیط زیست و روش صحیح زندگی بدون وارد کردن آسیب یا تخریب محیط زیست از دیگر اهداف این طرح است.
قايق كاياك آب‌هاي خروشان همسفر دو قايقران جوان
توحیدی در شرح روش سفر می‌گوید: این سفر با قایق کایاک آب‌های خروشان، در طول روز و در مسیرهای از پیش تعیین شده و خطوط مشخص شده توسط GPS انجام می‌شود. روش جمع آوری اطلاعات میدانی، از طریق مشاهده، تهیه عکس و فیلم، گفتگو با اهالی منطقه و ثبت و ضبط مستند سفر است. آموزش مفاهیم مختلف ورزشی و بهداشتی و زیست محیطی به کودکان و خانواده های ساکن در حاشیه سفیدرود، با تهیه و تدوین متن، بروشور، بسته های آموزشی، نمایش فیلم و عکس و برگزاری کارگاه های آموزشی انجام خواهد شد.
نقشه پیمایش مسیر با قایق را می‌توانید در زیر مشاهده کنید.



سفید رود، رود خاموش
رودخانه سفید رود، با طول تقریبی ۷۶۵ کیلومتر پرآب ترین و طولانی‌ترین رود استان گیلان و دومین رود بلند ایران محسوب می‌شود. این رود از ترکیب دو رود شاهرود و قزل اوزن که در شهر منجیل به هم می‌پیوندند شکل می‌گیرد و تا ریختن به دریای خزر عرض استان گیلان را می‌پیماید. آب جمع شده پشت سد منجیل را این دو رود تشکیل می‌دهند. قزل اوزن که اصلی‌ترین رود تشکیل دهنده سفید رود است بزرگ‌ترین و پرآب ترین رودخانه استان زنجان محسوب می‌شود و بیشتر از ۹۵ درصد از آن در استان زنجان جاری است.
قزل اوزن از چهل چشمه کردستان سرچشمه می‌گیرد و به‌طرف مشرق رفته و از سمت شهر گرماب وارد استان زنجان می‌شود و به‌طرف شمال استان زنجان و شهر شهر میانه حرکت می‌کند. در بین راه و در نزدیکی روستای رجعین رود خانه زنجان رود به آن می‌پیوندد و پس از عبور از رشته‌کوه قافلانتی، در نزدیکی شهر میانه رودهای شهر چای و گرمه‌چای نیز به آن ملحق می‌شوند.
قابل ذکر است که شهرچای از اتصال رودهای پر آب و مهمی چون قوروچای، قارلانقو و آیدوغموش تشکیل شده اند. پس از عبور از قطر شهرستان میانه حرکت به سمت شمال ادامه میابد تا در حوالی روستای کبلان و محل سد شهریار به کلی تغییر جهت داده و ادامه مسیر را به جهت جنوب شرقی طی کند.
این تغییر مسیر باعث می‌شود تا قزل اوزن از این نقطه تا ورود مجددش به استان زنجان مرز طبیعی بین دو بخش خورش رستم خلخال و کاغذکنان میانه باشد به نوعی کاغذکنان را از دو طرف محصور سازد. بعد از ورود مجدد این رود به استان زنجان این بار وارد شهرستان طارم زنجان می‌شود و طول این شهرستان را به طور کامل از شمال به جنوب می‌پیماید. در طی مسیر شعبات کوچک دیگر از کوههای طارم به آن ملحق شده وارد تنگه منجیل می‌شود و قبل از منجیل شاهرود که از الموت و طالقان سرچشمه می‌گیرد و طارم پائین طارم سفلی را مشروب می‌کند و به شاهرود پیوسته از این محل به بعد در همه جا سپیدرود نامیده می‌شود و از منجیل تا ساحل دریا همه جا سپیدرود به سمت شمال شرقی جاری و جریانش سریع و مقدار آب آن زیاد است. از منجیل تا گندلان بستر آن بین دو کوه و بسیار باریک و از این نقطه به بعد دلتای وسیعی با شعبات زیاد تشکیل داده شعبه اصلی آن در حسن کیاده به دریای خزر می‌ریزد.
نقشه های هوایی مسیر رودخانه نوردی را در زیر مشاهده می‌کنید.



این سفر با دو قایق کایاک آب های خروشان انجام می‌شود، تجیهزات امداد و نجات رودخانه نوردی و قایقرانی، جلیقه نجات، دستگاه GPS از جمله تجهیزات این سفر آبی است که برای مستندسازی این سفر نیز دو عدد دوربین فیلم برداری تخصصی ورزشی ضد آب و تجهیزات نصب دوربین بر روی کلاه ایمنی و قایق نیاز است.
جعفری در خصوص تهیه این تجهیزات و اسپانسرینگ این سفر می‌گوید: طي مذاكرات صورت گرفته با باشگاه ذوب آهن، اين باشگاه اصفهاني حامي مالي اين طرح شد و قرار بر اين شده است تا بخش اعظمي از هزينه‌هاي اين سفر آبي را فراهم كند. 
گفتني است سفرآبي دو قايقران حامي محيط زيست تحت نظارت و هماهنگي سازمان محيط زيست، وزارت ورزش و جوانان، سازمان ملل متحد، كنوانسيون درياي خزر و مركز ملي سرطان ايران از دهم خرداد آغاز مي‌شود. 
/مريم قمريان/