به گزارش خبرگزاری ایمنا، عفونت‌های تنفسی از شایع‌ترین بیماری‌ها است که دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی را درگیر می‌کند و شامل طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها همچون سرماخوردگی، آنفلوانزا، ذات‌الریه و کرونا می‌شود، این بیماری‌ها بیشتر با علائمی همچون تب، گلودرد، سرفه، ضعف و تنگی نفس همراه است و می‌تواند در شرایط خاص، به ویژه برای گروه‌های پرخطر همچون سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، خطرناک باشد و رعایت بهداشت فردی، واکسیناسیون و تقویت سیستم ایمنی بدن از راه‌های پیشگیری مؤثر در برابر عفونت‌های تنفسی است.
افزایش موارد ابتلاء به عفونت‌های تنفسی، به ویژه در دوران پساکرونا، تحت‌تأثیر چندین عامل رخ داده است که یکی از عوامل کلیدی در این امر، کاهش تماس بدن با ویروس‌ها در دوران همه‌گیری ویروس کرونا، قرنطینه و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی سختگیرانه بود و این شرایط موجب شد ایمنی نسبی بدن که طی رویارویی مکرر با ویروس‌های تنفسی ایجاد می‌شود، کاهش پیدا کند، این موضوع به ویژه در کودکان مشهود است، چراکه در این مدت، بدن آن‌ها فرصتی برای رویارویی با ویروس‌ها و تقویت ایمنی نداشته است.
گروه‌های پرخطر همچون سالمندان، کودکان زیر پنج سال، بیماران دیابتی و قلبی و افراد با سیستم ایمنی ضعیف، همچنان در برابر ویروس‌های تنفسی آسیب‌پذیرترین افراد هستند و این افراد در صورت ابتلاء به بیماری‌هایی همچون آنفلوانزا یا کرونا، علائم شدیدتری را تجربه می‌کنند و به مراقبت بیشتری نیاز دارند.
تأثیر تغییرات اقلیمی بر بروز بیماری‌های عفونی از جمله موضوعاتی است که اهمیت بالایی دارد و گرم‌تر شدن هوا و تغییرات زیست‌محیطی موجب افزایش زیستگاه ناقلان بیماری همچون پشه‌ها و کنه‌ها می‌شود، این شرایط منجر به گسترش بیماری‌های منتقله از طریق این ناقلان می‌شود و تهدیدی جدید برای سلامت جهانیان به شمار می‌رود، تغییرات زیست‌محیطی همچون جنگل‌زدایی نیز خطر رویارویی انسان با زیستگاه‌های حیوانات ناقل بیماری را افزایش می‌دهد.
در این بین، ویروس کرونا که یکی از بیماری‌های طیف عفونت تنفسی به شمار می‌رود، همچنان به عنوان یک تهدید در سراسر جهان مطرح است، اما شدت علائم آن در مقایسه با دوران اوج پاندمی کاهش یافته است؛ چرخه شیوع این ویروس شکلی سینوسی دارد و جهش‌های جدید، پیک‌های تازه‌ای از بیماری ظاهر می‌شود و افزایش ایمنی جمعی در جامعه به کاهش شدت این پیک‌ها کمک می‌کند.
فعالیت‌های انسان از جمله سفرهای بین‌المللی و افزایش تعاملات جهانی نیز به گسترش بیماری‌های عفونی دامن میزند و این تعاملات موجب می‌شود مرزهای جغرافیایی برای انتشار ویروس‌ها از بین برود و بیماری‌ها به سرعت از یک منطقه به منطقه دیگر منتقل شود و همین موضوع نشان‌دهنده اهمیت همکاری‌های جهانی در کنترل و پیشگیری از بیماری‌های عفونی است.
در همین راستا، در خصوص آخرین وضعیت عفونت‌های تنفسی در کشور، الگوی شیوع ویروس کرونا و نگرانی‌های آن، افزایش موارد ابتلاء به عفونت‌های تنفسی در دوران پساکرونا و تأثیرات تغییرات اقلیمی بر عفونت‌های تنفسی، با آمیتیس رمضانی، استاد بیماری‌های عفونی، دبیر انجمن متخصصان عفونی کشور، مدیرگروه تحقیقات بالینی انستیتو پاستور ایران و رئیس شبکه بیماری‌های بازپدید و نوپدید کشور گفت‌وگویی داشتیم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید:
ایمنا: آخرین وضعیت عفونت‌های تنفسی در کشور چگونه تشریح می‌شود و بیشترین بیماری تشخیص داده شده در افراد مبتلا کدام بیماری است؟
رمضانی: از اواخر سال گذشته، شاهد افزایش شناسایی موارد ابتلاء به عفونت‌های تنفسی در کشور بودیم و به دلیل افزایش رفت‌وآمدها در ایام عید نوروز و تجمعات افراد و در نهایت تماس بیشتر افراد با یکدیگر، احتمال انتقال عفونت‌های تنفسی بیشتر شد.
آنچه که در پی این اتفاقات با آن روبه‌رو شدیم، افزایش موارد عفونت‌های تنفسی به ویژه در ایام تعطیلات عید نوروز و پس از آن است؛ همواره انتظار می‌رفت که شیوع بیماری آنفلوانزا در اسفند افزایش پیدا کند که البته نوع این آنفلوانزا با آنفلوانزایی که در آذر و دی تجربه و شناسایی می‌شود، متفاوت است.
آنفلوانزایی که از اواخر اسفند با شیوع آن روبه‌رو بودیم، آنفلوانزای نوع B است که از نظر شدت و علائم ، بیماری‌زایی خفیف‌تری دارد ؛ طی این مدت، بیشترین عفونت‌های تنفسی شناسایی شده مربوط به بیماری آنفلوانزا بوده است و افرادی که علائم خفیف‌تری را تجربه کرده بودند، به سرماخوردگی مبتلا شده بودند.
افرادی که شکل شدیدتری از علائم بیماری همچون گلودردهای شدید که توانایی بلع غذا را افراد می‌گیرد، تب و لرز، درد بدن، بی‌حالی و ضعف را تجربه کرده بودند، به بیماری آنفلوانزا مبتلا شده بودند و آزمایش‌های انجام شده نشان می‌دهد موارد شدیدی که طی دو تا سه هفته اخیر با آن روبه‌رو هستیم، مربوط به بیماری آنفلوانزا است.
مواردی از ابتلاء به بیماری کرونا در کشور نیز شناسایی شد و باید توجه داشت که سویه در حال گردش کنونی ویروس کرونا، شدت علائم کمتری نسبت به آنفلوانزا دارد، اما خفیف و در حد سرماخوردگی چهار روزه نیست و شدت بیماری کرونا در افراد مبتلا شدیدتر از سرماخوردگی و ضعیف‌تر از آنفلوانزا است.
ایمنا: ابتلاء به ویروس کرونا در زمان خاصی از سال افزایش پیدا می‌کند؟
رمضانی: ویروس کرونا، تابع شیوع فصلی نیست و برخلاف سایر ویروس‌ها همچون سرماخوردگی، ویروس‌های تنفسی و آنفلوانزا که انتظار می‌رود با گرم شدن هوا کاهش شدیدی داشته باشد، کرونا شکلی سینوسی دارد.
از اردیبهشت تا شهریور، پیک آنفلوانزا را تجربه نخواهیم کرد و از اواخر شهریور مجدد شاهد روند افزایشی ابتلاء به آنفلوانزا خواهیم بود، اما موارد ابتلاء به بیماری کرونا طی یک بازه زمانی افزایشی خواهد بود و پس از گذشت مدتی، با ایجاد ایمنی در جامعه، مجدد شیوع بیماری کرونا کاهش پیدا می‌کند و با جهش‌های جدید، شاهد پیک‌های جدیدی از بیماری در طول سال خواهیم بود.
ایمنا: نگرانی از بابت بیماری کرونا در کشور وجود دارد؟
ویروس کرونا در سراسر جهان همچنان مشکلی حل نشده، تنها از وضعیت اضطراری بیماری خارج و شدت علائم آن کمتر شده است و حالت حاد بیماری تجربه نمی‌شود، بیماری کرونا به صورت سینوسی در تمام کشورهای جهان، در طول سال بروز می‌کند.
نگرانی از بابت ویروس کرونا وجود ندارد و به طور کلی، در حال حاضر نگران تهاجم ویروس کرونا در افراد نیستیم و تنها مسئله اصلی، عفونت‌های مجدد با ویروس کرونا است، در واقع تغییرات ایجاد شده در ویروس کرونا و جهش‌های آن موجب می‌شود سیستم ایمنی بدن، ویروس را به عنوان ویروسی جدید شناسایی کند و مجدد فرد به این ویروس مبتلا می‌شود.
ایمنا: افزایش موارد ابتلاء به عفونت‌های تنفسی چه دلایلی دارد و وضعیت عفونت‌های تنفسی در دوران پساکرونا چگونه است؟
رمضانی: به طور کلی، عفونت‌های تنفسی بیماری‌هایی فصلی است که در فصل پاییز و زمستان نیز با افزایش موارد ابتلاء به این بیماری‌ها روبه‌رو می‌شویم و ویروس‌های تنفسی با سرد شدن هوا و نبود تهویه و شرایط جوی فصول سرد، فعال می‌شوند و فعالیت و گردش آن‌ها در جامعه زیاد می‌شود.
رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در زمان پاندمی کرونا و شرایط اضطراری آن موجب شده بود که بدن افراد و به ویژه کودکان، در رویارویی با ویروس قرار نگیرد و این در صورتی است که هنگام قرارگیری افراد در معرض ویروس‌های تنفسی، ایمنی نسبی در بدن ایجاد می‌شد و می‌توانست تا حدی از سلامت افراد محافظت کند تا دچار عفونت‌های مکرر نشوند.
با توجه به شرایط همه‌گیری بیماری کرونا، افراد در حالت قرنطینه بودند و بدن آن‌ها در تماس با ویروس‌های تنفسی قرار نمی‌گرفت و پس از پایان شرایط اضطراری بیماری کرونا و کنار رفتن دستورالعمل‌های بهداشتی، افزایش شیوع بیماری‌های تنفسی در سراسر جهان چشم‌گیر بود.
نمی‌توان تصور کرد که نسبت به سال‌های گذشته موارد ابتلاء به عفونت‌های تنفسی بیشتر شده است و باید در نظر داشت که پس از همه‌گیری بیماری کرونا تست‌های تشخیصی عفونت‌های تنفسی بیشتر شد و پایش بیماری‌های عفونی افزایش پیدا کرد.
ایمنا: عفونت‌های تنفسی برای چه افرادی خطر بیشتری دارد و نگرانی از این گروه بیماری‌ها تا چه زمانی ادامه دارد؟
رمضانی: با وجود اینکه بیماری سرماخوردگی برای افراد مشکل خاصی ایجاد نمی‌کند، سرماخوردگی و آنفلوانزا برای گروه‌های پرخطر خطرناک است و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای، بیماران دیابتی و قلبی، افراد درگیر با سرطان و افراد مصرف کننده داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن، جزو گروه‌های پرخطر به شمار می‌روند.
همچنین هر نوع بیماری‌های مزمن کبد و کلیه نیز می‌تواند افراد را در برابر عفونت‌های تنفسی آسیب‌پذیر کند و افراد دارای سن بیشتر از ۶۵ سال، مادران باردار و کودکان زیر پنج سال نیز ممکن است در صورت رویارویی با ویروس، علائم شدیدتری از بیماری تجربه کنند.
از اردیبهشت‌ماه، نگرانی بابت ویروس‌های تنفسی وجود نخواهد داشت و ویروس‌های جدیدی که در فصل تابستان و در هوای گرم فعالیت می‌کنند، بروز خواهند داشت و اهمیت ویروس‌های تنفسی در فصول گرم سال کمتر خواهد شد.
ایمنا: تغییرات اقلیمی و گرم شدن زودهنگام هوا چه تأثیری بر بروز بیماری‌های عفونی دارد؟
رمضانی: به طور کلی، عواملی همچون گرم شدن کره زمین، کاهش بارندگی‌ها و جنگل‌زدایی از جمله عواملی است که می‌تواند بر بروز بیماری‌ها تأثیرگذار باشد؛ جنگل‌زدایی موجب می‌شود انسان به زیستگاه حیوانات و جانوران و وارد شود و تمام این عوامل بر شیوع بیماری‌های عفونی تأثیرگذار است.
گرمای هوا، گرم‌تر شدن کره زمین و افزایش بازندگی در بعضی مناطق موجب می‌شود زیستگاه بعضی حشرات همچون پشه و کنه، وسیع‌تر شود و شرایط بهتری برای رشد این حشرات فراهم می‌شود، در نتیجه این موضوع، شرایط برای انتقال بسیاری از بیماری‌های عفونی که به آن‌ها منتقله از راه ناقلان گفته می‌شود، فراهم شود.
بسیاری از بیماری‌های عفونی از طریق یک ناقل منتقل می‌شوند و زمانی که شرایط مهیا، آب‌وهوا گرم و بارندگی مناسب باشد، رشد ناقلان بیشتر می‌شود و موارد ابتلاء به بیماری‌های عفونی و خطر انتقال آن‌ها افزایش پیدا می‌کند، اکنون با شرایطی روبه‌رو هستیم که بیماری‌های عفونی مسئله مهمی برای سلامت انسان است.
پیشرفت‌های علمی و پزشکی در سال‌های اخیر امید به زندگی را افزایش داده است، اما بیماری‌های عفونی همچنان یکی از بزرگترین تهدیدات برای سلامت جهانیان محسوب می‌شود و افزایش سفرها به ویژه سفرهای بین‌المللی نیز به این موضوع دامن میزند و مرزهای جغرافیایی انتقال ویروس‌ها از بین رفته است.
نظر شما