به گزارش خبرگزاری ایمنا، چاقی و اضافه وزن یکی از چالش‌های عمده سلامتی به شمار می‌رود که در بسیاری از موارد به بیماری‌های جدی مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی-عروقی و حتی بعضی از انواع سرطان منجر می‌شود و این شرایط به طور معمول ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی، تغذیه‌ای، روانی و محیطی است و عواملی مانند سبک زندگی بی‌تحرک، رژیم غذایی ناسالم، خواب ناکافی و استرس می‌تواند نقشی اساسی در افزایش وزن داشته باشد.
سبک زندگی سالم به عنوان یک عنصر کلیدی در مدیریت و پیشگیری از چاقی شناخته می‌شود که سبک زندگی سالم شامل فعالیت بدنی منظم، مدیریت استرس و عادت‌های خواب سالم می‌شود، سبک زندگی سالم نه تنها برای کاهش وزن ضروری است، بلکه تأثیر قابل توجهی بر بهبود کیفیت کلی زندگی دارد و فعالیت‌های بدنی منظم مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا حتی انجام امور منزل، به تنظیم سوخت و ساز بدن کمک می‌کند و برقرار بودن تعادل بین کار و زندگی و اولویت‌دادن به خودمراقبتی، نقش مهمی ایفا می‌کند.
تغذیه سالم نقشی محوری در سلامت افراد دارد و مصرف غذاهایی که دارای قند زیاد، چربی اشباع و مواد افزودنی است، خطر چاقی را افزایش می‌دهد، اما در مقابل، مواد غذایی سرشار از فیبر مانند غلات کامل، سبزیجات و میوه‌ها، پروتئین‌های کم‌چرب مانند ماهی، مرغ و لبنیات کم‌چرب، به حفظ وزن ایده‌آل کمک می‌کند و علاوه بر این، الگوی مصرف غذا نیز اهمیت دارد؛ به عنوان مثال، صرف غذا در محیطی آرام و دور از حواس‌پرتی، انتخاب وعده‌های غذایی کوچک‌تر و متعادل‌تر در طول روز و اجتناب از خوردن غذا در اواخر شب، می‌تواند در تنظیم اشتها مؤثر باشد.
مواد غذایی خاصی مانند آجیل و دانه‌ها که سرشار از چربی‌های سالم و اسیدهای چرب امگا ۳ است، علاوه بر تنظیم وزن، به سلامت قلب و مغز کمک می‌کند و مصرف مایعات کافی به ویژه آب، برای بهبود سوخت و ساز بدن و کاهش اشتها ضروری است و کاهش تدریجی مصرف نوشیدنی‌های قندی و جایگزینی آنها با گزینه‌های سالم‌تر، مانند چای سبز یا دمنوش‌های گیاهی، می‌تواند تغییر مثبتی به همراه داشته باشد.
افزایش ابتلاء به چاقی و اضافه وزن در جوامع با تغییر شیوه زندگی
پروانه صانعی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه چاقی مشکلی است که تمام گروه‌های سنی را درگیر می‌کند، اظهار کرد: در واقع مشکل چاقی در بزرگسالان، کودکان و نوجوانان چاقی و اضافه وزن دیده می‌شود و این در صورتی است که طی دهه‌های اخیر مشکل چاقی و اضافه وزن به ندرت در کودکان و نوجوانان دیده می‌شد.
وی با بیان اینکه یکی از علل مهم افزایش اضافه وزن و چاقی در جامعه، تغییر روش زندگی است، افزود: زندگی انسان به زندگی ماشینی تغییر ماهیت داده است و افراد برای جابه‌جایی از خودرو استفاده می‌کنند و ماشین‌هایی انجام امور روزمره و منزل را برعهده دارد که از جمله این ماشین‌ها می‌توان به ماشین لباسشویی اشاره کرد.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی تصریح کرد: از جمله دیگر علل افزایش اضافه وزن و چاقی در جامعه تغییر مواد غذایی مصرفی است، نوع غذاهای مصرفی در ایام قدیم بسیار مختصر بوده است و بیشتر این غذاها، غذاهایی طبیعی بودند که فرایند کمتری بر آنها اتفاق می‌افتاد و به همین دلایل، مشکل چاقی و اضافه وزن، در گذشته در فردا کمتری دیده می‌شد.
چرا برخی افراد با وجود مصرف غذای کم درگیر چاقی هستند؟
صانعی با بیان اینکه بسیاری اوقات افراد درگیر با چاقی و اضافه وزن، میزان غذای مصرفی خود را با سایر افراد مقایسه می‌کنند، ادامه داد: در صورتی که افراد درگیر چاقی و اضافه وزن میزان غذای کمتری نسبت به سایر افراد مصرف می‌کنند، اما وزن بیشتری نسبت به آنها دارند، ممکن است در دوره‌ای از زندگی خود، میزان مواد غذایی بسیاری دریافت کرده باشند که همین میزان اضافه دریافت مواد غذایی، اضافه وزن و چاقی را برای آنها به همراه داشته است.
وی با بیان اینکه در چنین شرایطی، وزن افراد اضافه‌تر نمی‌شود، اما باید تلاش بیشتری برای کاهش وزن صورت گیرد تا به وزن ایده‌آل برسد، گفت: گاهی اوقات افراد مواد غذایی مصرفی خود را تنها در یک وعده یا مقطع زمانی در نظر می‌گیرند و این در صورتی است که در اوقات دیگری ممکن است مواد غذایی بیشتری دریافت کرده باشند و همین موضوع می‌تواند برای آنها اضافه وزن و چاقی را به همراه داشته باشد.
متخصص تغذیه و رژیم درمانی با بیان اینکه انتخاب‌های غذایی افراد به شدت روی وزن آنها تأثیرگذار است، اضافه کرد: در صورتی که وعده غذایی به میزان کافی و به شیوه صحیح دریافت نشود، احساس گرسنگی پس از گذشت مدت زمانی کوتاه بازمی‌گردد، افراد طلب غذا می‌کنند تا مواد مغذی مورد نیاز سلول‌های بدن آنها تأمین شود و احساس ضعیف و ناتوانی را از آنها دور کند.
تأثیر روانی و اجتماعی چاقی نیز نباید نادیده گرفته شود، چراکه بسیاری از افراد به دلیل اضافه وزن با مشکلاتی مانند کاهش اعتمادبه‌نفس یا نگرش منفی دیگران مواجه می‌شوند و پرداختن به ابعاد روحی و عاطفی این موضوع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و داشتن عادت‌هایی مانند مدیتیشن، یوگا یا مشاوره روان‌شناسی می‌تواند به بهبود سلامت روانی و کنترل وزن کمک کند.
پیشگیری از چاقی باید با مشورت متخصصان همراه باشد و افراد می‌توانند با دریافت برنامه‌های تغذیه و ورزش مناسب از متخصصان، روندی مؤثر و پایدار را در مدیریت وزن طی کنند، به طور کلی، تغییرات کوچک اما مداوم مانند داشتن پیاده‌روی روزانه، مصرف میوه‌ها به جای میان‌وعده‌های ناسالم و کاهش تدریجی کالری مصرفی، می‌تواند تأثیر چشمگیری بر کاهش وزن داشته باشد.
کاهش وزن به‌عنوان یک هدف کوتاه‌مدت مطرح نیست، بلکه باید به‌عنوان فرایندی پیوسته برای بهبود سبک زندگی در نظر گرفته شود و ایجاد این تغییرات نیاز به تعهد، صبر و برنامه‌ریزی دارد که در بلندمدت نه تنها سلامت جسمی، بلکه رضایت روانی و اجتماعی را نیز بهبود می‌بخشد.
نظر شما