به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دنیایی که عدالت گاه در پیچ‌وخم قوانین پیچیده گم می‌شود و صدای انسان‌های بی‌پناه به سختی به گوش می‌رسد، حضور جوانانی که عزمی آهنین برای تغییر این مسیر دارند، همچون چراغی امیدبخش است. به همین بهانه با نیما خزایی، دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق خصوصی و فعال فرهنگی هم کلام شدیم که نه تنها در مسیر تحصیل، که در عرصه‌های اجتماعی نیز حضوری پررنگ دارد. او که عدالت را نه یک شعار، که «رسالتی انسانی» می‌داند، از تجربه‌های عملی در پروژه‌های تحقیقاتی تا چالش‌های همزمانی تحصیل و فعالیت فرهنگی سخن می‌گوید، در این گفت‌وگوی صمیمی، از دلایل انتخاب رشته حقوق تا نگاه او به آینده این رشته در ایران و جهان را مرور می‌کنیم، شنیدن ایده‌های نوینش برای ترویج فرهنگ مطالعه، تحلیل چالش‌های فرهنگی نسل جوان، و تلاش‌هایش برای تقویت پیوند بین علم و جامعه، شنیدنی است. با ما همراه باشید تا از زبان کسی بشنویم که معتقد است «حقوق، هنر تبدیل ایده‌آل‌ها به واقعیت است.»
ایمنا: ابتدا درباره انگیزه‌های ورود به رشته حقوق خصوصی صحبت کنید و بگویید چه تجربیات و ارزش‌هایی شما را به این مسیر سوق داده است؟
خزایی: انگیزه من برای ورود به رشته حقوق خصوصی از دوران کودکی شکل گرفت؛ از همان روزهایی که شاهد ناعدالتی‌ها و تبعیض‌هایی بودم که در خانواده و جامعه مشاهده می‌شد، آن زمان‌ها احساس می‌کردم که عدالت باید در هر گوشه‌ای از جامعه حاکم باشد و این حس مرا به سوی مطالعه و تحقیق درباره حقوق بشر و عدالت سوق داد. همچنین مطالعه آثار بزرگان حقوق، مشاهده فعالیت‌های موفق حقوق‌دانان و آشنایی با نمونه‌های بین‌المللی به من اطمینان داد که می‌توانم سهم کوچکی در بهبود وضعیت اجتماعی ایفا کنم.
ایمنا: می‌توانید بیشتر توضیح دهید که چه تجربیاتی به شما کمک کردند تا دیدگاهی عمیق نسبت به عدالت و حقوق بشر پیدا کنید؟
خزایی: تجربه‌های شخصی و اجتماعی بسیاری در این مسیر نقش داشتند. من از همان دوران نوجوانی با مشاهده نابرابری‌های اجتماعی، محرومیت‌های قانونی برخی افراد و حتی برخوردهای ناعادلانه در نهادهای رسمی مواجه شدم. این تجارب تلخ، حس مسئولیت عمیقی در من ایجاد کردند، علاوه بر این مطالعه پرونده‌های حقوقی، بررسی قوانین و مشاهده تأثیر آن‌ها بر زندگی افراد مختلف، به من این درس را داد که حقوق تنها یک نظریه در کتاب‌های درسی نیست، بلکه ابزاری برای تغییر واقعی جامعه است. این آگاهی موجب شد تا خود را در مسیر تحقیق و پژوهش درباره حقوق بشر و عدالت اجتماعی غرق کنم.
ایمنا: در مسیر تحصیلی خود با چه چالش‌هایی روبرو شدید و چه موانعی موجب شدند تا شما به فکر تقویت مهارت‌های مدیریتی و پژوهشی بیافتید؟
خزایی: بدون شک بزرگ‌ترین چالشی که من با آن مواجه شدم، تعادل برقرار کردن بین موفقیت در کلاس‌ها و امتحانات از یک سو و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی از سوی دیگر بود. گاهی اوقات حس می‌کردم زمان و انرژی کافی برای پرداختن به هر دو حوزه ندارم، زمانی که باید برای امتحانی آماده می‌شدم، در عین حال مسئولیت‌های مربوط به یک رویداد فرهنگی دانشگاه بر دوشم بود. این شرایط مرا واداشت تا مهارت‌های مدیریت زمان، برنامه‌ریزی دقیق و اولویت‌بندی کارها را فرا گیرم. با گذشت زمان یاد گرفتم چگونه با تقسیم‌بندی روزانه و استفاده از تکنیک‌های مختلف مدیریت استرس، هم به تحصیل و هم به فعالیت‌های فرهنگی توجه کنم.
ایمنا: فعالیت‌های فرهنگی در کنار تحصیل به چه صورتی به رشد شما کمک کرده‌اند؟
خزایی: فعالیت‌های فرهنگی تأثیر عمیقی بر رشد علمی و فردی من داشته‌اند. شرکت در سمینارها، کارگاه‌ها و مسابقات مناظره نه تنها مهارت‌های ارتباطی و فن بیانم را بهبود بخشید بلکه موجب شد از زوایای مختلف به مسائل نگاه کنم. وقتی در مناظره‌ها شرکت می‌کردم، مجبور می‌شدم نظراتم را به شیوه‌ای منطقی و مستدل بیان کنم؛ این تجربه به من کمک کرد تا در نگارش مقالات پژوهشی هم بهتر عمل کنم، همچنین فعالیت‌های فرهنگی فرصتی برای آشنایی با افراد از رشته‌های مختلف فراهم آورد و این تبادل نظر موجب گسترش افق‌های فکری و اجتماعی من شد.
ایمنا: در کنار فعالیت‌های فرهنگی، پروژه‌های تحقیقاتی شما نیز خبر از شور و اشتیاق شما برای یادگیری می‌دهد، درباره یکی از پروژه‌های تحقیقاتی خود که به بررسی حقوق بشر و عدالت اجتماعی پرداخته بودید، توضیح دهید؟
خزایی: پروژه‌ای که در زمینه حقوق بشر و عدالت اجتماعی انجام دادم، یکی از مهم‌ترین تجربیات من بود. در این پروژه، سعی داشتم به بررسی تفاوت‌های سیستم‌های حقوقی مختلف بپردازم و ببینم چگونه قوانین بین‌المللی و ملی در حمایت از حقوق بشر عمل می‌کنند. برای این کار، مقالات علمی، کتاب‌های تخصصی و حتی پرونده‌های قضائی را مورد مطالعه قرار دادم. همچنین با کارشناسان و حقوق‌دانان مصاحبه‌هایی داشتم که دیدگاه‌های متفاوتی از چگونگی اجرای عدالت ارائه می‌دادند. این پروژه به من کمک کرد تا درک عمیق‌تری از چالش‌های موجود و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود سیستم قضائی پیدا کنم.
ایمنا: در همین راستا، درباره پروژه‌ای که به بررسی فساد و نقش قانون‌گذاری در کاهش آن پرداخته بودید، کمی توضیح دهید؟
خزایی: پروژه تحقیقاتی دیگری که انجام دادم، بررسی فساد در نظام‌های حقوقی بود. در این پروژه سعی کردم با تحلیل پرونده‌های قضائی و مصاحبه با کارشناسان، نقش قانون‌گذاری در کاهش فساد را مورد بررسی قرار دهم. مطالعه سیاست‌های مختلف و بررسی نمونه‌های موفق از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی، به من دیدگاهی گسترده در خصوص تأثیر قوانین در کنترل فساد داد، این پروژه علاوه بر افزایش دانش تئوریک من، مهارت‌های تحلیلی و پژوهشی‌ام را نیز بهبود بخشید.
ایمنا: فعالیت در مسابقات مناظره نیز خبر از علاقه شما به بحث و تبادل نظر دارد، می‌توانید توضیح دهید که شرکت در این مسابقات چگونه به شما کمک کرده است؟
خزایی: مسابقات مناظره یکی از تجربیات بسیار ارزشمند من بودند، شرکت در این مسابقات مرا مجبور می‌کرد تا در زمان محدود، ایده‌هایم را به شیوه‌ای ساختارمند بیان کنم و از پاسخ‌های همتایانم نیز درس بگیرم. این فعالیت موجب شد تا مهارت‌های استدلالی، نقد ساختارمند و دفاع از دیدگاه‌هایم تقویت شود. همچنین این مسابقات فضایی برای ایجاد تعامل و تبادل نظر میان دانشجویان فراهم می‌کرد که در نهایت به بهبود توانمندی‌های اجتماعی و فکری من انجامید.
ایمنا: شما چه نظری درباره آینده این رشته در ایران و جهان دارید و فرصت‌های شغلی در این حوزه چگونه ارزیابی می‌شوند؟
خزایی: من آینده رشته حقوق را بسیار امیدوارکننده می‌بینم، در ایران با توجه به تحولات قانونی و نیاز به اصلاحات در نظام قضائی، حقوق‌دانان می‌توانند نقش کلیدی در بهبود عدالت اجتماعی داشته باشند. در سطح جهانی نیز با روند جهانی‌شدن و پیچیدگی‌های حقوق بین‌الملل، تقاضا برای وکلا و مشاوران حقوقی با دانش تخصصی رو به افزایش است، همچنین با پیشرفت فناوری و ایجاد حوزه‌های جدید همچون حقوق سایبری و مالکیت فکری، فرصت‌های شغلی در این زمینه‌ها بسیار متنوع و گسترده خواهد بود. این تغییرات و نوآوری‌ها زمینه‌های تازه‌ای برای ورود به حوزه‌های مختلف حقوقی ایجاد می‌کنند که می‌تواند افق‌های شغلی را برای دانشجویان این رشته روشن کند.
ایمنا: علاوه بر این، به نظر می‌رسد فعالیت‌های پژوهشی و فرهنگی شما نقشی اساسی در رشد و پیشرفت شما داشته‌اند. چه پیشنهادهایی برای تقویت پژوهش و فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه‌ها دارید؟
خزایی: به باور من، ایجاد انگیزه پژوهشی در میان دانشجویان از اهمیت بالایی برخوردار است، برای این منظور باید مشوق‌های مالی و غیرمالی همچون بورس‌های تحصیلی، جوایز پژوهشی و گواهی‌های تقدیر فراهم شود تا دانشجویان تشویق شوند به فعالیت‌های پژوهشی بپردازند. همچنین برگزاری کارگاه‌ها و سمینارهای تخصصی با حضور اساتید و پژوهشگران برجسته می‌تواند انگیزه و دانش علمی دانشجویان را افزایش دهد. دسترسی به منابع پژوهشی نظیر کتابخانه‌های مجهز و پایگاه‌های اطلاعاتی به‌روز نیز می‌تواند در این زمینه بسیار مؤثر باشد. علاوه بر این، برقراری ارتباط مستقیم میان دانشگاه و صنعت، ایجاد پروژه‌های گروهی و تشویق به همکاری‌های بین‌رشته‌ای می‌تواند فرصت‌های جدید پژوهشی ایجاد کند و در نهایت زمینه‌ی تبادل ایده‌ها و نوآوری‌های علمی را فراهم آورد.
ایمنا: در حوزه فرهنگی هم به نظر می‌رسد دغدغه‌های خاصی وجود دارد. از دیدگاه شما، مهم‌ترین چالش‌های فرهنگی دانشجویان امروز چه هستند؟
خزایی: یکی از چالش‌های اصلی، تعارض بین ارزش‌های سنتی و دیدگاه‌های مدرن است، در بسیاری از خانواده‌ها و جوامع، باورهای قدیمی همچنان نفوذ دارند و در مقابل ارزش‌های جهانی و مدرن، تداخل ایجاد می‌شود که منجر به سردرگمی و نبود قطعیت در هویت فردی می‌گردد، همچنین تأثیر زیاد رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی می‌تواند انتظارات غیرواقعی ایجاد کند و فشار روانی بر دانشجویان وارد کند. کمبود فضاهای گفت‌وگو و تبادل نظر در مورد مسائل فرهنگی نیز یکی دیگر از مشکلات محسوب می‌شود که موجب کاهش تعامل و همبستگی میان دانشجویان می‌شود. از طرفی، فشارهای اقتصادی و هزینه‌های بالا می‌تواند مانع از شرکت دانشجویان در فعالیت‌های فرهنگی گردد، بنابراین به نظرم دانشگاه‌ها باید فضاهایی برای بحث آزاد، تشکیل گروه‌های مطالعاتی و برگزاری رویدادهای فرهنگی فراهم کنند تا بتوانند این چالش‌ها را به فرصت‌های سازنده تبدیل کنند.
ایمنا: با توجه به این چالش‌ها، چه راهکارهایی برای بهبود فضای فرهنگی دانشگاه و تشویق مطالعه پیشنهاد می‌دهید؟
خزایی: راهکارهای زیادی می‌توان پیشنهاد داد. ایجاد باشگاه‌های کتابخوانی که در آن دانشجویان بتوانند کتاب‌های مورد علاقه‌شان را خوانده و در فضایی دوستانه در مورد آن‌ها بحث کنند، می‌تواند انگیزه مطالعه را افزایش دهد. برگزاری نشست‌های آزاد با حضور نویسندگان و هنرمندان، نمایشگاه‌های کتاب و رویدادهای فرهنگی نیز از دیگر ایده‌های مؤثر است، علاوه بر این تجهیز کتابخانه‌های دانشگاه به منابع به‌روز و فراهم کردن دسترسی آسان به مقالات و کتاب‌های تخصصی می‌تواند دانشجویان را به مطالعه و پژوهش ترغیب کند. استفاده از فناوری و شبکه‌های اجتماعی برای به اشتراک گذاشتن تجربیات مطالعه و ایجاد گروه‌های مطالعاتی آنلاین نیز می‌تواند نقش مهمی در ترویج فرهنگ مطالعه داشته باشد.
ایمنا: چگونه فعالیت‌های علمی و فرهنگی می‌توانند یکدیگر را تقویت کنند و چه هماهنگی‌هایی در این زمینه لازم است؟
خزایی: فعالیت‌های علمی و فرهنگی دو جنبه مکمل یکدیگر هستند. فعالیت‌های علمی موجب افزایش دانش تخصصی، مهارت‌های تحلیل و پژوهش می‌شوند و فعالیت‌های فرهنگی به تقویت مهارت‌های ارتباطی، خلاقیت و توانایی کار تیمی کمک می‌کنند. زمانی که دانشجویان در رویدادهای مشترک شرکت می‌کنند یا پروژه‌های بین‌رشته‌ای را اجرا می‌کنند، فرصت تبادل نظر و انتقال ایده‌ها به وجود می‌آید که در نهایت منجر به رشد جامع فردی می‌شود، به عنوان نمونه برگزاری سمینارهایی که به بررسی تأثیر فرهنگ بر علم می‌پردازند یا کارگاه‌هایی که در آن جنبه‌های هنری و علمی یک موضوع به صورت همزمان مورد بحث قرار می‌گیرند، می‌تواند دیدگاه‌های جدیدی را به دانشجویان ارائه دهد و زمینه‌های همکاری و نوآوری را فراهم کند.
ایمنا: پیامی برای دانشجویان رشته حقوق و سایر دانشجویان دانشگاه مطرح کنید که چگونه می‌توانند از فرصت‌های موجود بهره بیشتری ببرند و با چالش‌های تحصیلی و فرهنگی مقابله کنند؟
خزایی: توصیه من به همه این است که نباید تنها به جنبه‌های درسی محدود شوید، فعالیت‌های فرهنگی و پژوهشی می‌توانند چشم‌انداز و افق‌های جدیدی از رشد فردی و اجتماعی برای شما ایجاد کنند، هر چالشی هر مانعی فرصتی برای یادگیری و بهبود است، با پشتکار برنامه‌ریزی دقیق و استفاده از منابع موجود می‌توان به اهداف علمی و حرفه‌ای دست پیدا کرد. سعی کنید در کنار مطالعه کتاب و حضور در کلاس‌ها، در فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه نیز شرکت کنید، از تجربیات اساتید و پژوهشگران بهره ببرید و به دنبال راهکارهایی برای نوآوری و ارتقای مهارت‌های خود باشید. به یاد داشته باشید که آینده روشن و موفق برای کسانی رقم می‌خورد که جرأت رویارویی با چالش‌ها و استفاده از فرصت‌های موجود را داشته باشند.
نظر شما