به گزارش خبرگزاری ایمنا، ایران با داشتن تنوع اقلیمی فراوان، در هر فصل سال جاذبه‌های خاص خود را برای گردشگران دارد. در فصل زمستان، برخی مناطق کشور به دلیل ویژگی‌های جغرافیایی و اقلیمی خود، تبدیل به مقاصدی جذاب برای علاقه‌مندان به ورزش‌های برفی یا آرامش در هوای ملایم می‌شوند.
از پیست‌های اسکی در کوهستان‌های البرز و زاگرس گرفته تا سواحل گرم جنوب، هر نقطه از ایران در فصل سرد سال، ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که می‌تواند گردشگران را به خود جذب کند. اما با وجود این ظرفیت‌ها، هنوز زیرساخت‌های گردشگری زمستانی کشور نیاز به بهبود و توسعه دارند تا ایران بتواند به یکی از مقاصد برتر گردشگری زمستانی در جهان تبدیل شود.
بر این اساس سید فرخ میرشاهزاده کارشناس گردشگری و دکترای مدیریت گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: در ایران، برای گردشگری زمستانی، مناطق طبیعی زیادی وجود دارد که با توجه به ویژگی‌های خاص اقلیمی و جغرافیایی هر منطقه، جذابیت‌های ویژه‌ای دارند؛ ایران کشوری چهار فصل است و با توجه به ویژگی‌های اقلیمی متنوع خود، مناطق مختلفی را برای گردشگری در فصل زمستان فراهم می‌آورد. در حالی که در جنوب کشور، اقلیمی ملایم و آرام‌تر وجود دارد، مناطق دیگر نیز به دلیل شرایط مناسب برای ورزش‌های زمستانی، مقصدی جذاب برای گردشگران هستند.
تعریف گردشگری زمستانی و ویژگی‌های آن
وی می‌افزاید: منظور از گردشگری زمستانی، گردشگری مبتنی بر سرما و ورزش‌های زمستانی است. به رغم تغییرات اقلیمی که باعث شده وضعیت آب و هوایی در برخی مناطق تحت تأثیر قرار گیرد، ایران همچنان مناطقی دارد که برای گردشگری زمستانی بسیار مناسب هستند. بسیاری از این مناطق در استان تهران و اطراف آن واقع شده‌اند و پیست‌های اسکی معروفی همچون پیست توچال و پیست آب‌بیست و شش در این منطقه قرار دارند.
کارشناس و دکترای مدیریت گردشگری تصریح می‌کند: علاوه بر این، در استان‌های دیگر ایران نیز پیست‌های اسکی جذابی مانند پیست اسکی افوس در اصفهان، پیست اسکی کوهرنگ و پیست اسکی فریدون‌شهر وجود دارند که پتانسیل بالایی برای جذب گردشگران زمستانی دارند.
چالش‌های زیرساختی گردشگری زمستانی در ایران
میرشاهزاده خاطرنشان می‌کند: اما یکی از بزرگترین چالش‌ها در توسعه گردشگری زمستانی در ایران، نبود زیرساخت‌های مناسب است. برای مثال، با وجود اینکه بسیاری از پیست‌های اسکی به طور مستمر فعال هستند، اما این پیست‌ها در برخی مواقع به دلیل عدم توسعه زیرساخت‌ها از جمله امکانات اقامتی، پذیرایی و سیستم حمل و نقل مناسب، نمی‌توانند به طور بهینه از ظرفیت خود استفاده کنند. برای مثال، پیست اسکی دیزین با وجود قدمت طولانی و امکانات موجود، هنوز با مشکلات زیرساختی زیادی روبه‌رو است. هتل‌های این منطقه مربوط به قبل از انقلاب هستند و توسعه کافی نداشته‌اند.
وی همچنین می‌افزاید: بسیاری از پیست‌های اسکی همچون شمشک، دیزین و آبعلی نیز با مشکلات مشابه مواجه‌اند که نیاز به توجه بیشتر به این زیرساخت‌ها دارد.
کارشناس و دکترای مدیریت گردشگری بیان می‌کند: در کنار مشکلات زیرساختی در پیست‌های اسکی، یکی از مهم‌ترین مسائل، نبود راه‌های دسترسی مناسب و امکانات بین‌راهی است. جاده‌های منتهی به این مناطق در بسیاری از مواقع قابل استفاده نیستند و در فصول سرد سال، ممکن است سفر به این مناطق خطرناک و غیرممکن شود. همچنین، برای تأمین نیازهای گردشگران زمستانی، همچنان بیشتر تجهیزات ورزشی مانند اسکی و لوازم جانبی از خارج وارد می‌شوند که این امر هزینه‌ها را برای گردشگران افزایش می‌دهد و فشار اقتصادی زیادی به آنها وارد می‌کند.
میرشاهزاده تصریح می‌کند: در راستای توسعه گردشگری زمستانی در ایران، باید زیرساخت‌ها به ویژه در حوزه‌های اقامتی، حمل و نقل، و امکانات جانبی بهبود یابد. علاوه بر این، لازم است بسترهای فرهنگی نیز برای جذب گردشگران داخلی و خارجی فراهم شود. گردشگرانی که وارد پیست‌های اسکی می‌شوند نیاز دارند تا با شرایط خاص این مناطق آشنا شوند. فرهنگ و پوشش مخصوص به خود را داشته باشند و بتوانند با محیط جدید آشنا شوند. این امر نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و توسعه زیرساخت‌های فرهنگی است تا بتوان پذیرای گردشگرانی از تمام اقشار جامعه باشیم.
راهکارهای جذب گردشگران خارجی و توسعه پایدار
وی خاطرنشان می‌کند: اگر گردشگری زمستانی تنها به گردشگری داخلی محدود شود، برای ایران توجیه اقتصادی زیادی نخواهد داشت. برای جلب گردشگران خارجی، باید زیرساخت‌ها و خدمات به سطح جهانی ارتقا یابند. در این صورت، علاوه بر رونق اقتصادی در سطح ملی، جامعه‌های محلی نیز از مزایای این صنعت بهره‌مند خواهند شد. گردشگری زمستانی می‌تواند عامل مهمی برای ایجاد مشاغل جدید و رونق اقتصادی در مناطق مختلف کشور باشد.
کارشناس گردشگری و دکترای مدیریت گردشگری همچنین می‌گوید: البته این امر تنها در صورتی محقق می‌شود که توسعه گردشگری به صورت پایدار انجام شود و منافع آن به طور عادلانه به ساکنان محلی برسد.
میرشاهزاده تصریح می‌کند: برای بهره‌برداری بهینه از پتانسیل‌های گردشگری زمستانی در ایران، باید محصولاتی طراحی شوند که علاوه بر فعالیت‌های ورزشی، به نیازهای فرهنگی و تفریحی گردشگران نیز توجه داشته باشند. این محصولات می‌توانند شامل رویدادهای خاص، خدمات بومی و آشنایی با فرهنگ‌های محلی باشند. در نتیجه، تجربه‌ای منحصر به فرد و جذاب برای گردشگران فراهم خواهد شد که علاوه بر ورزش‌های زمستانی، بتوانند با فرهنگ و آداب و رسوم مناطق مختلف ایران نیز آشنا شوند.
وی در پایان کلام خود افزود: باید گفت که ایران به‌عنوان سرزمینی چهار فصل با قابلیت‌های بی‌نظیر خود در حوزه گردشگری زمستانی، همچنان ظرفیت‌های بسیاری برای رشد دارد. امیدواریم در آینده‌ای نزدیک، شاهد توسعه پایدار این بخش از گردشگری در کشور باشیم که بتواند علاوه بر جذب گردشگران داخلی، گردشگران خارجی را نیز به خود جلب کند و زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی مناسبی را برای مناطق مختلف کشور فراهم آورد.
گردشگری زمستانی و مناطق طبیعی ایران: فرصت‌ها و چالش‌ها
مصطفی شفیعی شکیب کارشناس گردشگری و رئیس هیئت مدیره جامعه تورگردانان ایران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: ایران کشوری با چهار فصل متفاوت است و این ویژگی باعث شده که جاذبه‌های طبیعی ویژه‌ای برای گردشگری در هر فصلی داشته باشیم. از بهار و تابستان تا پاییز و زمستان، ایران با امکانات فراوان می‌تواند مقصد گردشگری باشد. در فصل زمستان، مناطق مختلف کشور به دلیل شرایط آب‌وهوایی خاص، جاذبه‌های منحصر به فردی برای گردشگران به ارمغان می‌آورد.
وی می‌افزاید: از جمله مناطقی که برای گردشگری زمستانی مناسب است، می‌توان به پیست‌های اسکی مانند دیزین، شمشک، دربند و فشم اشاره کرد که برای علاقه‌مندان به اسکی و ورزش‌های کوهستانی ایده‌آل هستند. برای کسانی که به اسکی کانتری و اسکی پرشی علاقه دارند، ایران مناطقی دارد که می‌توانند در ارتفاعات کوه‌ها با اسکی صعود کنند و در حالت پروازی به پایین بازگردند. علاوه بر این، ایران دارای کویرهای زیبا مانند کویر مرنجاب و لوت است که در فصل زمستان، زیبایی‌های خاص خود را به نمایش می‌گذارند.
کارشناس گردشگری و رئیس هیئت مدیره جامعه تورگردانان ایران بیان می‌کند: در جنوب کشور هم، دریاچه‌های خلیج فارس و دریای عمان شرایط مناسبی برای ورزش‌های آبی در فصل زمستان فراهم می‌کنند. این تنوع جغرافیایی باعث شده که ایران بتواند در هر فصلی جاذبه‌های طبیعی متفاوتی را به گردشگران ارائه دهد؛ با وجود امکانات طبیعی فراوان، در زمینه زیرساخت‌ها هنوز جای کار زیادی وجود دارد. به‌ویژه در مقایسه با کشورهای توسعه‌یافته‌ای مانند ترکیه و فرانسه، ایران هنوز به سطح استانداردهای جهانی نرسیده است. یکی از مشکلات اصلی در این زمینه، کمبود هتل‌ها و امکانات رفاهی است؛ ایران با وجود جاذبه‌های فراوان، در زمینه هتل‌های پنج‌ستاره و زیرساخت‌های حمل‌ونقل، به‌ویژه در مناطق کوهستانی و دورافتاده، به شدت نیاز به بهبود دارد.
شفیعی شکیب خاطرنشان می‌کند: فرودگاه‌ها و سیستم‌های حمل‌ونقل هوایی و زمینی به‌طور کلی در ایران محدود هستند و ظرفیت کافی برای استقبال از تعداد زیاد گردشگر را ندارند. برای مثال، در صورت افزایش ورود گردشگران، ایران به فرودگاه‌های جدید و همچنین هواپیماهای بیشتری نیاز خواهد داشت. علاوه بر این، سیستم حمل‌ونقل زمینی در برخی مناطق بسیار ناکافی است و نیاز به توسعه دارد.
چالش‌های تبلیغات و بازاریابی
وی می‌افزاید: یکی از بزرگترین چالش‌ها در توسعه گردشگری زمستانی، کمبود بودجه برای تبلیغات است. در حالی که کشورهای همسایه مانند امارات و ترکیه میلیاردها دلار برای بازاریابی گردشگری خود هزینه می‌کنند، بودجه تبلیغات گردشگری در ایران بسیار کم است. برای مثال، بودجه‌ای که برای تبلیغات در سطح جهانی در اختیار بازاریاب‌های گردشگری ایران قرار می‌گیرد، در مقایسه با سایر کشورها بسیار ناچیز است.
کارشناس گردشگری و رئیس هیئت مدیره جامعه تورگردانان ایران بیان می‌کند: عدم توجه کافی به بازاریابی گردشگری باعث شده که جاذبه‌های طبیعی ایران به درستی معرفی نشوند. برای حل این مشکل، باید بخش‌های دولتی و خصوصی با هم همکاری کنند و سرمایه‌گذاری در تبلیغات و معرفی ایران به عنوان مقصد گردشگری، به‌ویژه در فصول سرد، افزایش یابد.
گنجاندن فرهنگ و سنت‌های محلی در گردشگری زمستانی
شفیعی شکیب تصریح می‌کند: یکی دیگر از راهکارهای جذاب برای توسعه گردشگری زمستانی در ایران، توجه به فرهنگ و سنت‌های محلی است. ایران با تنوع فرهنگی و تاریخی فراوانی که دارد، می‌تواند تجربه‌ای منحصر به فرد برای گردشگران فراهم کند. برای معرفی بهتر این میراث، می‌توان با تولید محتوا و فیلم‌سازی، رویدادهای فرهنگی و سنتی را در گردشگری زمستانی گنجاند؛ برای مثال، می‌توان به معرفی صنایع دستی، مراسم‌های محلی و فرهنگ‌های خاص هر منطقه پرداخته و آنها را به گردشگران خارجی معرفی کرد. استفاده از سلبریتی‌ها و افراد مشهور برای تبلیغات و حضور در رویدادهای گردشگری می‌تواند به شناسایی بیشتر ایران کمک کند. مشابه با آنچه در کشورهای عربی مانند عربستان سعودی دیده می‌شود، ایران نیز می‌تواند از این رویکرد بهره‌برداری کند.
وی همچنین می‌افزاید: توسعه گردشگری زمستانی می‌تواند تأثیرات چشمگیری بر اقتصاد محلی و ملی داشته باشد. ورود گردشگران خارجی می‌تواند باعث ایجاد شغل‌های جدید در زمینه‌های مختلف شود. به‌عنوان مثال، هتل‌ها، رستوران‌ها، آژانس‌های گردشگری، و فروشگاه‌های صنایع دستی از این طریق رونق خواهند گرفت. همچنین، گردشگران داخلی می‌توانند به‌طور مستقیم با فروش محصولات محلی و صنایع دستی مناطق مختلف کشور، باعث افزایش درآمد مردم و کسب‌وکارهای محلی شوند.
کارشناس گردشگری و رئیس هیئت مدیره جامعه تورگردانان ایران می‌گوید: در واقع، گردشگری می‌تواند دوازده یا بیشتر شغل مستقیم و غیرمستقیم ایجاد کند. این شغل‌ها می‌توانند در زمینه‌هایی همچون حمل‌ونقل، راهنمای گردشگری، هتل‌داری، رستوران‌ها و حتی فروش صنایع دستی و محصولات کشاورزی باشند. از این رو، توسعه گردشگری زمستانی می‌تواند علاوه بر ایجاد شغل، به بهبود وضعیت اقتصادی در سطح ملی و محلی کمک کند.
شفیعی شکیب در پایان بیان می‌کند: برای بهره‌برداری کامل از پتانسیل گردشگری زمستانی، نیاز است که ایران در زمینه زیرساخت‌ها، تبلیغات و توجه به فرهنگ‌های محلی سرمایه‌گذاری کند. با ایجاد این زیرساخت‌ها و معرفی صحیح ایران به‌عنوان مقصد گردشگری زمستانی، می‌توان این صنعت را به یکی از منابع اصلی درآمدزایی کشور تبدیل کرد.
مناطق طبیعی ایران برای گردشگری زمستانی و چالش‌های زیرساختی آن
حلیمه نیک سیرتی کارشناس گردشگری نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: گردشگری زمستانی در ایران با توجه به تنوع اقلیمی و جغرافیایی کشور، فرصتی بی‌نظیر برای گردشگران فراهم می‌آورد. برخی از مناطق کشور که برای سفر در زمستان مناسب هستند، ویژگی‌های خاصی دارند که آنها را برای گردشگران جذاب می‌کند. مناطقی که در فصل زمستان دارای هوای سرد و برفی هستند، مانند پیست‌های اسکی یا مناطقی که هوای معتدل‌تری دارند و می‌توانند به عنوان مقصدهای گردشگری زمستانی شناخته شوند، از جمله این گزینه‌ها هستند.
وی همچنین بیان می‌کند: مناطق گرم‌سیر مانند کیش، قشم، بندرعباس و بوشهر در فصل زمستان جذابیت بیشتری پیدا می‌کنند. این مناطق به دلیل هوای ملایم‌تر و مطلوب‌تر، به مقاصد محبوب گردشگران تبدیل می‌شوند. به عنوان مثال، بندرعباس با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی زیادی از جمله ساحل قرمز و معبد هندوراس، مقصدی محبوب برای سفر در فصل زمستان است.
کارشناس گردشگری تصریح می‌کند: در کنار این مناطق، استان‌های سردسیر کشور نیز جاذبه‌های طبیعی خاص خود را دارند. استان‌های چهارمحال و بختیاری و تهران با پیست‌های اسکی مانند دیزین، توچال، شمشک، و آبعلی در فصل زمستان به مکانی برای علاقه‌مندان به ورزش‌های برفی تبدیل می‌شوند. در استان‌هایی مانند کردستان، فارس، اردبیل و آذربایجان شرقی نیز پیست‌های اسکی و دیگر جاذبه‌های زمستانی وجود دارد که به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی خود، میزبان گردشگران زمستانی هستند.
نیک سیرتی خاطرنشان می‌کند: با وجود ظرفیت‌های بالای گردشگری زمستانی در ایران، مشکلات زیرساختی زیادی در این بخش وجود دارد. زیرساخت‌های گردشگری زمستانی کشور همچنان نیاز به توسعه و بهبود دارند. در بسیاری از پیست‌های اسکی، امکانات اولیه و خدمات جانبی مانند هتل‌ها، تجهیزات اسکی، و حتی خدمات بهداشتی از کیفیت مطلوب برخوردار نیستند. پیست‌هایی مانند دیزین و شمشک که از قبل از انقلاب در حال فعالیت هستند، هنوز با مشکلاتی مانند فرسودگی و عدم توسعه روبرو هستند و علاوه بر این، زیرساخت‌های جاده‌ای، امکانات بین‌راهی و دسترسی به این مناطق نیازمند بهبود است. جاده‌ها و مسیرهای منتهی به پیست‌های اسکی باید از نظر ایمنی و راحتی مسافران به‌روز شوند.
راهکارها برای جذب گردشگران داخلی و خارجی
وی می‌افزاید: برای جذب گردشگران داخلی، افزایش آگاهی عمومی در مورد مقاصد گردشگری زمستانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بسیاری از افراد هنوز از پتانسیل‌های گردشگری زمستانی ایران بی‌خبر هستند و این مسئله نیاز به برنامه‌ریزی و تبلیغات مؤثر دارد. علاوه بر این، بهبود وضعیت اقتصادی و توسعه زیرساخت‌ها می‌تواند تأثیر مثبتی بر جذب گردشگران داخلی داشته باشد.
کارشناس گردشگری تصریح می‌کند: برای جذب گردشگران خارجی نیز، معرفی صحیح و جذاب از مقاصد گردشگری زمستانی، همراه با ایجاد امکانات مناسب از جمله هتل‌های استاندارد و سرویس‌های بهداشتی، ضروری است. به‌ویژه باید توجه ویژه‌ای به رعایت فرهنگ و نیازهای خاص گردشگران خارجی، نظیر نحوه برخورد با مسائل فرهنگی و دینی، داشت.
گنجاندن فرهنگ و سنت‌های محلی در گردشگری زمستانی
نیک سیرتی همچنین خاطرنشان می‌کند: برای ایجاد تجربه‌ای منحصر به فرد برای گردشگران، می‌توان فرهنگ و سنت‌های محلی هر منطقه را در گردشگری زمستانی گنجاند. آشنایی با غذاهای خاص زمستانی، آداب و رسوم شب‌نشینی‌های سنتی، موسیقی محلی و صنایع دستی هر منطقه می‌تواند باعث افزایش جذابیت و تمایز گردشگری زمستانی در ایران شود. با طراحی مناسب رویدادها و برنامه‌های فرهنگی، می‌توان تجربه‌ای غنی و متنوع برای گردشگران ایجاد کرد که علاوه بر لذت از طبیعت و ورزش‌های زمستانی، با فرهنگ و تاریخ محلی هر منطقه آشنا شوند.
وی در نهایت می‌افزاید: ایران با داشتن ظرفیت‌های طبیعی و تاریخی فراوان، می‌تواند به یکی از مقاصد برتر گردشگری زمستانی تبدیل شود. اما این امر نیازمند سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، بهبود امکانات و ارتقا آگاهی عمومی است. اگر این اقدامات به درستی صورت گیرد، ایران می‌تواند جایگاه خود را در صنعت گردشگری زمستانی جهانی تثبیت کند.
به گزارش ایمنا، ایران با تنوع اقلیمی و جغرافیایی بی‌نظیر خود، فرصت‌های گسترده‌ای برای گردشگری زمستانی فراهم می‌کند. از پیست‌های اسکی و مناطق برفی گرفته تا سواحل گرم و شهرهای تاریخی، این کشور برای هر نوع سلیقه‌ای جذابیت دارد. با این حال، بهبود زیرساخت‌ها و آگاهی‌رسانی درباره مقاصد گردشگری زمستانی می‌تواند موجب جذب بیشتر گردشگران داخلی و خارجی شود و در نهایت به رونق اقتصادی و فرهنگی مناطق مختلف ایران کمک کند. برای بهره‌برداری هرچه بهتر از این ظرفیت‌ها، توجه به فرهنگ بومی و ترکیب آن با تجربه‌های نوین گردشگری می‌تواند به خلق تجربه‌های منحصر به فرد برای گردشگران منجر شود.
گزارش از: آیه مزروعی، خبرنگار ایمنا
نظر شما