به گزارش خبرگزاری ایمنا، در دنیای امروز آموزش و پرورش به‌عنوان یکی از ارکان اصلی پیشرفت و توسعه جوامع، نقش بی‌بدیلی در شکل‌گیری آینده یک ملت ایفا می‌کند، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی به‌عنوان قلب تپنده این نظام وظیفه تربیت نیروهای متخصص، خلاق و مسئولیت‌پذیر را برعهده دارند، اما گاهی شاهد آن هستیم که برخی از استادان و نظام‌های آموزشی، به جای پرورش انسان‌هایی آگاه و توانمند، به دام روزمرگی و بی‌هدفی افتاده‌اند، این مسئله نه‌تنها آینده دانشجویان را به خطر می‌اندازد، بلکه جامعه را نیز با چالش‌های عمیق فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی روبه‌رو می‌کند.
در این میان، نقش استادان به‌عنوان الگوهای فکری و رفتاری دانشجویان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، استادی که تنها به فکر کسب امتیاز و نوشتن مقاله‌های بی‌حاصل است، نه‌تنها به خود خیانت می‌کند، بلکه آینده دانشجویان و جامعه را نیز به تباهی می‌کشاند، اینجاست که ضرورت بازنگری در نظام آموزشی و فرهنگی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. ما نیازمند آن هستیم که با نگاهی عمیق و همه‌جانبه، به بررسی چالش‌های موجود بپردازیم و راهکارهایی برای اصلاح این نظام ارائه دهیم.
تأثیر فرهنگ بر اقتصاد و لزوم بومی‌سازی علم و فناوری
حسن بنیانیان، مشاور و دستیار امور فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد به خبرنگار ایمنا گفت: ما وقتی به بحران می‌رسیم، چاره‌ای جز استفاده از راه‌حل‌های فوری نداریم، فرهنگ نیاز به درمان ریشه‌ها دارد، ما باید تهدیدات موجود را به فرصتی برای درمان ریشه‌ای و مقاوم‌سازی جامعه در مقابل توطئه‌های فرهنگی دشمن تبدیل کنیم؛ محور اصلی بحث من درمان ریشه‌ای و مقاوم‌سازی جامعه است، البته رفت و برگشت بین تزریق مسکن و مواظبت از ریشه‌ها و انجام کار ریشه‌ای بدون آسیب‌رسانی به وضعیت کنونی، کار دشواری است، ما در حال انجام کار بلندمدت هستیم و باید داد و ستد بین این دو را مدیریت کنیم.
وی افزود: چرا مقام معظم رهبری مدیریت تحولات و تغییرات فرهنگی جامعه را برای نظام جمهوری اسلامی این‌قدر مهم می‌دانند که طی ۴۰ سال آن را رها نکرده‌اند؟ حتی زمانی که مخاطبان متوجه نشدند یا در محافل خصوصی آن را تمسخر کردند، باز هم بر این موضوع تأکید کرده‌اند.
مشاور و دستیار امور فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد بیان کرد: مقام معظم رهبری ابتدا از الگوی پیشرفت صحبت کردند، سپس تمدن‌سازی را مطرح کردند و بعد در گام دوم انقلاب، خودشان نوشتند و دوباره درباره فرهنگ سخن گفتند، هر بار نام آن را تغییر دادند، اما روح آن یکی است. من فقط این موضوع را به شما یادآوری می‌کنم و عبور می‌کنم که شما باید بدانید که به هشت دلیل، چاره‌ای جز مدیریت تحولات فرهنگی نداریم.
بنیانیان ادامه داد: هدف این انقلاب، فرهنگ است، ما به مادران شهدا گفتیم که جوانانی همچون حضرت علی‌اکبر (ع) فدای اسلام شدند، یعنی ما بیدار هستیم و انتقام جوانان شما را با احیای اسلام خواهیم گرفت، همه ما از مشکلات اقتصادی رنج می‌بریم، اما بیش از ۵۰ تا ۶۰ درصد ریشه‌های مشکلات اقتصادی ما در فرهنگ جامعه است. اگر فرصت داشتید، مرا به استان‌ها دعوت کنید تا درباره این ۵۰ تا ۶۰ درصد صحبت کنم.
وی توضیح داد: حتی مقام معظم رهبری طی سال‌های گذشته در حرم امام رضا درباره فرهنگ و اقتصاد صحبت کردند و می‌خواستند فرهنگ مردم را نسبت به اقتصاد تغییر دهند، ایشان می‌خواستند به مردم بفهمانند که کشور به تولید نیاز دارد. تولید در این کشور زمانی رونق می‌گیرد که واسطه‌ها دست از سر مردم بردارند، طبیعی است که وقتی جوانان ما می‌گویند شغل نیست، به سراغ شغل‌های کاذب می‌روند، ما نتوانسته‌ایم به آن‌ها بگوییم که این شغل سازنده نیست. در دانشگاه باید ببینیم چگونه می‌توانیم در خلق ارزش افزوده در اقتصاد نقش ایفا کنیم.
مشاور و دستیار امور فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد بیان کرد: اگر امروز موشک داریم به این دلیل است که یک جوان حزب‌اللهی که قیامت را باور دارد و عاشق وطن است، دست به کار شد و به شعار ما می‌توانیم عمل کرد، اگر این باور نبود، این موشک‌ها ساخته نمی‌شد.
بنیانیان توضیح داد: در ذات جهانی‌شدن، هم فرصت‌ها و هم آسیب‌ها وجود دارد، ما باید از فرصت‌ها استفاده کنیم، باید از علم غرب استفاده کنیم، از فناوری‌های آن بهره ببریم، اما استاد ما باید این هنر را داشته باشد که علم را بومی و متناسب با جامعه بازسازی کند، جنگ نرمی که علیه ما طراحی شده، به اندازه کافی پیچیده است و این وظیفه ما است که بر آن مسلط و پیروز شویم.
وی خاطرنشان کرد: فرهنگ صادرکننده ارتباطات اجتماعی است، فرهنگ عامل هویت‌بخشی به جامعه است، اگر هویت ایرانی-اسلامی دانش‌آموزانمان را تقویت نکنیم، به‌راحتی پزشکان از کشور می‌روند، اگر فرهنگ را مدیریت نکنیم، دشمن برای همه عرصه‌های ما برنامه دارد، دشمن در سه نقطه تلاش می‌کند؛ جهانی‌شدن، جهانی‌سازی و استفاده از نقاط ضعف داخلی ما که این نقاط ضعف داخلی، خوراک موفقیت دشمن را فراهم می‌کند.
مشاور و دستیار امور فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد بیان کرد: استادی که در دانشگاه می‌نشیند و تنها به فکر نوشتن مقاله برای کسب امتیاز است، در واقع به بی‌سوادی خود و دیگران دامن می‌زند، این استاد با این کار، نه‌تنها خود را به نادانی می‌کشاند، بلکه دانشجویانی را تربیت می‌کند که از علم و دانش بی‌بهره هستند. علاوه بر اینکه این کار حرام است، خیانت بزرگی به جامعه محسوب می‌شود. این نوع حرام‌خواری، حتی از دزدی‌های معمول نیز بدتر است، زیرا تأثیرات مخرب آن در بلندمدت، جامعه را به‌سوی نابودی می‌کشاند.
بنیانیان ادامه داد: شما که در رشته‌های هنری فعالیت می‌کنید، چرا به این پدیده‌های تلخ که در کشور ما عادی شده است، توجه نمی‌کنید؟ استادی که به‌جای آموزش و تربیت دانشجویان، تنها به فکر نوشتن مقاله و کسب امتیاز است، در واقع حرام‌خوری می‌کند، این حرام‌خوری شاخ و دم ندارد، اما تأثیرات آن بسیار عمیق است. وقتی استادی برای دانشجو پایان‌نامه می‌نویسد و دانشجوی بی‌سواد را به مقامات بالا می‌رساند، خیانت به جامعه است و ما باید پاسخگوی این رفتارها باشیم.
وی اضافه کرد: ما نتوانسته‌ایم از ظرفیت‌های دین برای اصلاح رفتارهای مردم استفاده کنیم. نسل جوان ما شیرینی دین را درک نکرده است. امروز در اصفهان، مردم به مکانیکی‌های متدین مراجعه می‌کنند، زیرا می‌دانند که می‌توانند با خیال راحت ماشین خود را به آن‌ها بسپارند و مطمئن باشند که کارشان را درست انجام می‌دهند، اگر ماشین شما خراب شود، نمی‌دانید به چه کسی اعتماد کنید. همین موضوع در مورد پزشکان نیز صادق است.
مشاور و دستیار امور فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد بیان کرد: اگر پزشکی به شما بگوید که نیاز به عمل دارید، باید به چند پزشک دیگر مراجعه کنید تا مطمئن شوید که این عمل لازم است یا خیر، این‌ها همه نتیجه بی‌توجهی به تربیت و فرهنگ در مدارس و دانشگاه‌های ماست، سبک زندگی اسلامی-ایرانی باید در تمام ابعاد زندگی ما جاری شود.
بنیانیان بیان کرد: اگر فرهنگ به‌درستی ترویج شود، می‌توانیم به تمدنی بزرگ دست پیدا کنیم، اما این فرهنگ باید از سوی مردم مطالبه شود. مردم باید به دنبال انتخاب نمایندگانی باشند که متدین و دلسوز جامعه باشند، ما با تمدن رقیب روبه‌رو هستیم که محور آن توسعه شهوت و کسب درآمد به هر قیمتی است، اگر اسرائیل در این منطقه نبود، پول نفت می‌توانست این منطقه را در عرض ۱۵ سال از آمریکا جلو بیندازد.
وی گفت: قوه قضائیه ما باید کارکردهای فرهنگی خود را درک کند، اگر پرونده‌ای تشکیل می‌شود، باید بررسی شود که این پرونده چه تأثیری بر نظام سیاسی دارد. اگر تأثیر آن منفی باشد، قوه قضائیه همچون دارویی است که بیمار را بدتر می‌کند. همین موضوع در مورد شهرداری نیز صادق است. اگر کسی در شهرداری گیر کند و پرونده‌اش به درازا بکشد، از خود و کشورش بیزار می‌شود. این‌ها همه نشان‌دهنده این است که ما نیاز به اصلاحات اساسی در نظام‌های اجرایی و فرهنگی داریم.
مشاور و دستیار امور فرهنگی رئیس دانشگاه آزاد بیان کرد: دانشگاه آزاد گام‌های بلندی در ارتباط با صنعت برداشته است، اما این کافی نیست، استادان علوم انسانی باید از لاک خود بیرون بیایند و به دنبال حل معضلات جامعه باشند، آن‌ها باید به شهرداران شهرها مراجعه کنند و بگویند که می‌توانند به افزایش رضایت مردم کمک کنند و ابتدا باید بگویند که پولی نمی‌خواهند، بلکه می‌خواهند خدمت کنند.
به گزارش ایمنا، مدیریت تحولات فرهنگی و پرداختن به ریشه‌های مشکلات جامعه، گامی اساسی برای ایجاد مقاومت در برابر تهدیدات داخلی و خارجی است، بسیاری از چالش‌های کنونی، از جمله مشکلات اقتصادی، ریشه در مسائل فرهنگی دارند و تنها با تقویت هویت فرهنگی و ارزش‌های اصیل می‌تواند به راه‌حل‌های پایدار دست پیدا کند. بومی‌سازی علم و فناوری، همراه با استفاده هوشمندانه از دستاوردهای جهانی، می‌تواند به رشد و پیشرفت جامعه کمک کند، به شرطی که این دانش با نیازها و شرایط داخلی تطبیق داده شود.
اصلاح نظام‌های اجرایی، آموزشی و فرهنگی ضروری است. استادان و متخصصان باید از لاک فردگرایی خارج شوند و به دنبال حل معضلات جامعه باشند، تقویت روحیه خدمت‌رسانی و مسئولیت‌پذیری در میان گروه‌ای مختلف، به‌ویژه نهادهای آموزشی و اجرایی، می‌تواند اعتماد عمومی را افزایش دهد و زمینه‌ساز پیشرفت شود.
نظر شما