به گزارش خبرگزاری ایمنا، منوچهر شاهسواری پیش از ظهر امروز _چهارشنبه دهم بهمن_ در نشست خبری چهلوسومین جشنواره فیلم فجر با بیان اینکه از افرادی که در این مدت با نقد و تشویق ما را همراهی کردند سپاسگزارم، اظهار کرد: از زمان شروع به کار ستاد جشنواره نتوانستیم در جمع اصحاب رسانه باشیم اما امید است در ایام جشنواره همراه و همدل کار را پیش ببریم.
وی با بیان اینکه در سال جاری از ۳ هنرمند برجسته در افتتاحیه جشنواره تجلیل میکنیم، افزود: منوچهر والیزاده، سیروس الوند و رضا بابک سه هنرمندی هستند که از آنها تجلیل خواهیم کرد.
دبیر چهلوسومین جشنواره فیلم فجر در پاسخ به سوالی پیرامون چرایی پذیرش سمت دبیری جشنواره عنوان کرد: اینکه چرا من پذیرفتم به احترام سینما، احتمالاً برای همه ما ماجرا از این قرار است و به علت آن درکی است که از حوزه هنر داریم و بر این عقیدهایم که هنرمندان بزرگترین میانجیان دنیا هستند و در کشور ما هم علیرغم تمام مشکلاتی که وجود داشته همینطور بوده و امروز هم به دلیل مسائلی که در جهان هست اهمیت سینما برایمان پررنگتر است. باید تن به دنیا زد و مسئولیت را پذیرفت.
شاهسواری همچنین پیرامون صیانت از آرا مردمی در بخش فیلم برگزیده بخش مردمی جشنواره بینالمللی فجر عنوان کرد: اگر بخواهم روند این صیانت را توضیح دهم یک حرف کافی است و آن این است که پیش از این اطلاع از فیلم برگزیده مردمی به خانه سینما انحصار داشت و تا زمان اعطای سیمرغ هیچکس از نام فیلم آگاه نبود؛ مشکل شاید از زمانی آغاز شد که سیمرغ مردمی برای تهیه کنندگان، ارگانهای سازنده، کارگردانان و افراد ذینفع مهم شد.
وی تاکید کرد: دیدگاه ما این است که در تمام دورهها نظام صیانت از رأی موجود بوده و تنها به دلایل حاشیهای موضوع نبود صیانت مطرح شده است؛ حفاظت از رأی مردم شرافت ذاتی ستاد برگزار کننده است و تمام شیوههای علمی و تکنیکی محافظت از آرا انجام شده و رأیی که داده میشود در یک روند علمی با در نظر گرفتن ساعت اکران، سانس، جغرافیا و مبتنی بر فرمولهای آماری است و از جهات نظری و دانش در دسترس علوم رایانه و ریاضیات پیش بینیهای ممکن در حوزه صیانت صورت گرفته است.
دبیر چهلوسومین جشنواره فیلم فجر در پاسخ به سوالی پیرامون پاسخ به سوالی پیرامون تعاملات ایجاد شده با بخشهای مختلف گفت: سن و سال من از فشار گذشته و در این مسیر جشنواره محل گفتوگو، رفت آمد و تقاضاها است و نمیتوان جدل کرد؛ اینکه فیلمی با فشاری به جشنواره آمده باشد را بهطور مطلق تکذیب میکنم و هیچ سندی در تأیید این موضوع وجود ندارد و هر فیلمی که آمده امضای هیئت داوران را دارد.
شاهسواری خاطرنشان کرد: زمانی که به ستاد آمدیم، یکی از نگرانیها این بود که مورد استقبال قرار میگیریم یا نه و بر این اساس مجموع شرایط، نحوه گفتوگو و میل هنرمندان برای کنار هم قرار گرفتن را به این میزان پیشبینی نمیکردیم؛ در این مسیر نباید تن با جدلها بدهیم و باید به امروز و فردای سرزمین فکر کنیم.
وی با اشاره به بیمهریهای ایجاد شده در دورههای مختلف جشنواره گفت: پاسخ به این سوال هم آسان است و هم سخت؛ اگر حتی فرض بر بیمهری کنیم آیا پاسخ بیمهری، بیمهری است؟ من فکر میکنم ما حق نداریم به هرکسی که در این سرزمین زندگی میکند و شهروند این کشور و تابع قوانین این کشور است بیمهری کنیم. ممکن است در بعضی از امور اختلاف سلیقه یا تضاد منافع یا حتی تعارض منافع داشته باشیم، آیا باید اینها را با قاعده حد اکمل تنبیه یکدیگر جلو ببریم یا فرصتها را بار دیگر برای کنار هم بودن ایجاد کنیم. به نظرم شیوه دوم با توجه به خصلتهای فرهنگی، اعتقادی تاریخی ما همگونتر است.
دبیر چهلوسومین جشنواره فیلم فجر افزود: همه ما از اینکه در موقعیتی قرار بگیریم که با هم مهربانی کنیم خوشحال میشویم و کسی را ندیدم که به این دلیل غصه خورده باشد. باید شرایط را در نظر گرفت گاهی امکان تشخیص درست برای طرفین وجود ندارد، ضمن اینکه جشنواره ذاتاً محل تشویق است. جشنواره برگزار میشود تا مشوق هنرمندان باشد و محل تنبیه کسی نباید قرار گیرد. همه باید متوجه باشیم که کجا زندگی میکنیم و چه تعهداتی داریم.
جشنواره نمیتواند منتقد سال گذشته خود باشد
شاهسواری درباره تغییرات جشنواره چهلوسوم و تفاوت آن با دورههای قبلی گفت: با احترام به همه کسانی که نظر خود را اعلام میکنند الزاماً هر نظری در هرجایی مطرح شود توافق جمعی وجود ندارد و دیدگاهها شخصی هستند. من جزو طیفی هستم که معتقدم هر امر خیری در طول هزاران سال تاریخ سرزمین صورت گرفته و همه ما در آن سهیم هستیم. معتقدم اگر عیب و اشکالی هم ایجاد شده باشد همه مقصر هستند. من به این تقسیمبندیها باور ندارم. اجرای جشنواره فیلم فجر امسال مسئولیت دولت جدید است و فعالیتهای خودش را دارد و میزانسن مورد نظر خود را چیدمان کرده است. با آداب و سلایق کسانی که مسئولیت میپذیرند تطابق حداقلی دارد و فکر میکنم امسال به سلیقه دیگری به جشنواره نگاه شده است. جشنواره محل جدلهای سابق نیست، بلکه محل افق گشاییهای آینده است و هرچقدر درباره گذشته جدل کنیم و آسیب شناسی نکنیم، بی فایده است، اما اگر برای امروز و فردا ایدهای نداشته باشیم این جدلها کمک نمیکند مگر اینکه با باور فردا برای کاری که کردهایم صحبت کنیم. جشنواره فجر امسال نمیتواند خودش منتقد سال گذشته خود باشد.
دبیر جشنواره توضیح داد: تغییر و تحولاتی انجام شده است و نمیتوان فرافکنی کرد و ایرادات را به دیگران و حسنها را به خود نسبت داد؛ من این عادت را ندارم و نقدها و ایرادات خودم را میپذیرم اما به اینکه محصولات متعلق به دولت قبل است فکر نمیکنم چرا که نسل جدید فراتر از این قواعد کار میکند و به نظرم امتیاز بزرگ جشنواره امسال همین خصلت است.
شاهد ویترین سینمای ایران در جشنواره هستید
شاهسواری تصریح کرد: بخش ویژه همانطور که در مراسم اعلام اسامی در بخش سینمای ایران بیان کردیم فیلمهایی هستند که به دلایل گوناگون در قالب جشنواره نمیگنجند مانند سال تولید اثر، حضور در جشنوارههای دیگر، ممیزی و … ما فکر میکنیم نمایش این دست از آثار که هم تنوع موضوعی و هم ساختاری دارند، مانند فیلم مستند، داستانی، تجربی و … همه آئینه تمام نمای سینمای ایران هستند که در محضر شما اهل رسانه قرار میگیرند تا یک تحلیل وسیع روی آنها داشته باشید. وقتی این آثار را میبینید در واقع نمونهای از تمام موجودیهای ما را در ویترین جشنواره مشاهده میکنید. فرصت بررسی، نقد، نظر و تحلیل نسبت به مجموعه سینمای ایران با کمک شما فراهم میشود و از روز جمعه که نمایش آثار آغاز میشود نمایش آثار در سانس ویژه نیز شروع خواهد شد. فکر میکنم بخش قابل توجهی است که فارغ از اینکه چه فیلمی است و چه کیفیتی دارد میتوانید آنها را قضاوت کنید.
وی همچنین در خصوص اکران ویژه دانشآموزی چهل و سومین جشنواره فیلم فجر، اظهار کرد: با هماهنگی که داشتیم نمایشهای ویژه برای دانشآموزان در سانس صبح سینمای تهران خواهیم داشت. برای توانخواهان نیز در سینماهای مختلف پیشبینی نمایش آثار داشتیم که گلاره عباسی زحمت بسیاری در این زمینه کشید و مصطفی کیایی نیز همراهی خیلی خوبی در این حوزه داشت. یک بخش دیگری که از دو شب پیش شروع شده است نمایش فیلم در جزیره بوموسی و در فضای باز است. سالن سینمای بوموسی به کمک مؤسسه سینماشهر و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از ۲۷ بهمن ماه وارد چرخه اکران عمومی میشود.
شاهسواری اظهار کرد: اصحاب رسانه در این حوزه نقش مهمی دارند و نباید بگذارید که این اتفاق رخ دهد. با تن دادن به حاشیهای که من ایجاد میکنم و شما به آن پروبال میدهید این حاشیه گسترش پیدا میکند و گاهی اوقات متأسفانه به این سمت میرود که با حاشیه میتوان کار را پیش برد. تمنای من از شما این است که مراقب باشید خودمان بانی گسترش حواشی که هیچ ربطی به هنر و هنرمندی، اظهار نظر و نقد ندارد، نباشید.
جایزه نقدی جشنواره نسبت به دورههای قبل متفاوت است
وی درباره جوایز نقدی جشنواره بیان کرد: جشنواره با جایزه نقدی بخشی از اعتبارات تاریخی خود را به چالش کشید، ما وارد جریانی شدیم که باید اهدای سیمرغ را با یک جایزه نقدی همراه کنیم در حالی که ارزش سیمرغ که نقش اساطیری دارد نباید با جایزه نقدی قیاس میشد و وقتی این کار را کردیم با اعداد و ارقام متنوع پیش رفتیم که این هم از یک ساختار و منش درست خارج شد؛ جایزه نقدی امسال بین فیلمهای بلند داستانی، کوتاه، مستند، بخش تبلیغات از یک تناسب کافی برخوردار است و فکر میکنم اعداد و ارقام به نسبت مجموعه امکانات مالی جشنواره نسبت به دورههای قبلی تغییر جدی خواهد داشت.
دبیر چهلوسومین جشنواره فیلم فجر درباره نشستهای نقد و بررسی جشنواره و همچنین شعار وفاق اظهار داشت: جشنواره فیلم فجر و نشستهای پرسش و پاسخ پیش از اینکه محل نقد و تحلیل زیباییشناسی و تکنیک باشد بیشتر جهت آشنایی و معرفی است. به نوعی ایجاد فضا برای اثر و کسانی است که به تازگی فیلم ساختهاند و تازه وارد جرگه شدهاند و باید تجربه مواجهه با اهل رسانه را پیدا کنند. نقد فیلم با یک بار فیلم دیدن در سالن غیراستاندارد سینمایی چون برج میلاد کافی نیست و به نظرم به دلیل تجربهای که پیدا میکنند باید از اینجا خوشحال خارج شوند نه اینکه خسته و دلشکسته باشند.
سالن اختصاصی برای هیچ نهادی در نظر نگرفتیم
در ادامه نیز خبرنگاری درباره گلایه برخی از عوامل فیلمها و جابهجایی سانسها و دلیل این تغییرات که تا شب گذشته ادامه داشته است، پرسید و شاهسواری در پاسخ این سوال بیان کرد: برخی از دوستان از نظم و ترتیب در این ایام صحبت کردند ولی فکر میکنم در برخی از جاها همچنان گرفتار هستیم. به دلیل حضور پرتعداد علاقهمندان سایتهای فروش بلیت با مشکل و کندی مواجه شده است. در عین حال که خبر جذاب و دلنشینی است اما خب این خوب نیست. ما امسال سالنهای اختصاصی را به صفر رساندیم و غیر از اصحاب رسانه، اعضای خانه سینما، مجموعه شهرداری تهران و بانک ملی که حامی جشنواره هستند به هیچ کجا سالن اختصاصی ندادیم و فقط خرید بلیت را ایجاد کردیم. برای دانشجویان نیز خرید بلیت نیمبهاست که تاکنون در دورههای پیشین جشنواره این اتفاق رخ نداده است و با همکاری وزارت علوم و سایت دانشگاهها در حال انجام است. حال و احوال خوبی که از حس و حال اجتماعی وجود دارد به علاقمندان جشنواره منتقل شده است و این اشکالات متعلق به اشتیاق حضور است و میدانم که گاهی درگیر اخلال میشویم و فرصت تبلیغات برای صاحبان آثار اندک است اما امیدوارم در حداقل ممکن باشد.
خبرنگاری دیگر نیز درباره فیلمهای رزرو و خارج از مسابقه و همچنین تکراری بودن مجریان مراسم افتتاحیه و اختتامیه پرسید که وی در پاسخ گفت: طبق قاعدهای که اعلام کردیم دو شب پیش متوجه شدیم فیلم «زمانی در ابدیت» امکان حضور ندارد چرا که امکان دسترسی به نسخه را نداریم و نظام کنترل بر نسخه وجود نداشت. برخی از آثار در حال رسیدن هستند اما میدانستیم که در کدام بخش مانده است و خط سیر آثار در دبیرخانه مشخص است و میدانستیم که چه زمانی بدست ما میرسد اما درباره این فیلم امکانش فراهم نشد ضمن اینکه متوجه مسائل حقوقی این فیلم شدیم که درنهایت به کنارگذاری آن منجر شد.
دبیر چهلوسومین جشنواره فیلم فجر درباره آثار رزرو جشنواره نیز بیان کرد: دشواری سنگینی بود که از میان این آثار انتخاب کنیم چرا که به نظرم ظلم در حق باقی آثار است؛ در این مورد من به تنهایی تصمیم گرفتم و احساس کردم قدرت انتخاب بین چند فیلمی که مانند هم هستند و میتوانند جایگزین شوند نداشتم و به نظرم عادلانه این بود که هیچ فیلمی را به بخش مسابقه اضافه نکنم و از صاحبان خواهش کردم اثرشان در بخش خارج از مسابقه به نمایش درآیند. چون در بخش رأیگیری مردمی و داوری حضور ندارند میتوانند سر فرصت اقدام کنند و بعد ما خودمان را از منظر شما میبینیم.
شاهسواری همچنین درخصوص مجریان نشستهای پرسش و پاسخ جشنواره افزود: در راستای حمایت و تشویق از دوستان، آقای نجفی مسئولیت این بخش را برعهده دارند و قواعدی وجود دارد. واقعیت این است که مجری خوب کم داریم.
حضور خواننده سرشناس لبنانی در مراسم افتتاحیه
خبرنگار دیگر نیز درباره جزئیات مراسم افتتاحیه و اختتامیه و همچنین اکران فیلمی که در جشنواره داخلی حضور داشته است پرسید و دبیر جشنواره بیان کرد: مراسم افتتاحیه فردا ساعت ۱۸ در تالار وحدت برگزار خواهد شد که اصلیترین بخش آن اهدای جوایز بخش تبلیغات و همچنین تکریم سه هنرمندی است که از آنها یاد کردیم. همچنین معین شریف خواننده لبنانی به یاد همه زنان و دخترانی که در این مدت مورد ظلم قرار گرفتند ما را همراهی خواهد کرد؛ همچنین سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در مراسم حضور خواهند داشت. در روز اختتامیه نیز هیچ سخنرانی نخواهیم داشت و صرفاً جوایز اهدا خواهد شد که این نیز ایده وزیر فرهنگ و ارشاد است.
شاهسواری درباره بخش دوم سوال نیز گفت: تناقضاتی در آئیننامه جشنواره وجود دارد که باید برطرف شوند. با تفکیک بخش ملی از بینالملل هنوز آئیننامه تغییراتی نداشته است و در فاصله دوماه نمیتوانستیم در این زمینه کاری انجام دهیم. چرا که قبل از اعلام حکم من ثبت نام آثار شروع شده بود که امیدوارم ما را ببخشید. این مساله ناشی از یک امر پیشین است و امیدواریم در سالهای آینده براساس یک اساسنامه مستحکم این ماجرا را پیش ببرند، تا این اشکالات بجا و درست برطرف شوند.
تنها جوایز رسمی اعطا خواهند شد
خبرنگار دیگری هم درباره توزیع جوایز پرسید که شاهسواری گفت: هرآنچه در فراخوان اعلام شد انجام خواهد شد. البته با تشخیص شورای سیاستگذاری و دبیر، بخشی را میتوانیم جدا کنیم ولی تمرکز ما بر کیفیت و وجه تکنیکال و هنری آثار است. جایزه تماشاگران کارکرد خود را دارد و جایزه سیمرغ زرین از نگاه ملی نیز سالهاست که وجود دارد اما جایزه ویژه دیگری نخواهیم داشت.
دیگری هم درباره محافظه کارانه رفتار کردن دبیران دورههای گذشته جشنواره در معرفی و یا انتخاب آثار پرسید و شاهسواری گفت: هر شجاعتی الزاماً معنای سربه دیوار کوبیدن نیست. گاهی اوقات به نحوی به شرایط اجتماعی ما بر میگردد. دختران و پسران ما از ما سوالاتی دارند که نتوانستیم به آنها پاسخ دهیم که این به دلیل نادانی ماست و ربطی به شجاعت و ترس ما ندارد. اینکه هنرمندی از رئیس جمهور خود تقاضا میکند از نظر من اشکالی ندارد چرا که شهروند است و میتواند از حق خود دفاع کند، اما اینکه چرا از او تقاضا میکند بحث دیگری است. به نظر شما اگر رئیس جمهور دستور دهند از نظر افکار عمومی ظلم است یا محبت؟
وی گفت: قواعد و مقررات نیازمند بازنگری جدی است و هرکدام از شما میتوانید درباره بهتر شدن جشنواره صحبت کنید. آیا معیار جشنواره ما برلین و کن و … است؟ درحالیکه اینگونه نیست. اگر جشنوارهای شبیه به جشنواره فیلم فجر در جهان یافتید جایزه دارد. ما تنها جشنواره در جهان هستیم که محصولات تولیدی سینمای آن کشور را که به نمایش عمومی در نیامده است در همه اجزا مورد قضاوت و داوری قرار میدهیم. این تک بودن جشنواره اقتضائات خودش را دارد. از نظر من جشنواره را یا باید تبدیل به یک جشن ملی کنیم و یا با قواعد و استانداردهای جهانی مواجه شویم.
دبیر چهلوسومین جشنواره فیلم فجر ادامه داد: از شهرستانهای دور و نزدیک متقاضی این هستند که جشنواره در شهرهایشان نمایش داده شود و یا بلیت بگیرند. این تفاوتها را باید درک کرد که ویژگی جشنواره فیلم فجر است و عیب نیست. اگر توجه به این ویژگیها محافظه کاری و عدم جسارت است من ندارم، اما اگر نقد، شجاعت میطلبد به فاکتور دانایی نیازمند است که به من بگویید در این زمینه چطور و چگونه باید رفتار کنیم.
سینمای ایران صاحب منزلتی جهانی است
شاهسواری درباره جداشدن بخش بینالملل وضیح داد: من جزو موافقین این جداسازی هستم چرا که سینمای ایران صاحب منزلتی است که باید جشنوارهای با استانداردهای بالای جهانی داشته باشد اما درباره اجرای این ایده نمیدانم سازمان سینمایی در چه شرایطی است و میدانم که در حال مذاکره با فیاپف هستند برای تعیین تاریخ که جزو جشنوارههای درجه الف باقی مانده است و برسر تاریخ آن در حال مذاکره هستند.
وی درباره اعلام اسامی آثار بخش ویژه و تعداد آنها گفت: ما هرشب یک فیلم متفاوت خواهیم داشت و سر هیچ فیلمی بحثی وجود ندارد.
شاهسواری در بخش دیگر با اشاره به آمار فیلمها در این دوره جشنواره گفت: این آمار اشتباهی است و ممکن است برخی از شما از آثار خوشتان بیاید و برخی دیگر خوششان نیاید. صورت جلسه هیأت انتخاب نزد من محفوظ و اسناد آن موجود است. من مدعی این نیستم که همه آثار به نمایش درآمده درخشان هستند. ۲۲ فیلم بخش مسابقه قبلاً هم در جشنواره حضور داشتند و ما صرفاً به دلیل ظلمی که در حق عوامل فیلم اولی ایجاد میشد این بخش را تجمیع کردیم و در نهایت ۳۳ فیلم انتخاب شد اما سیمرغ کارگردانی بهترین فیلم اول همچنان سرجای خودش است.
دبیر چهلوسومین جشنواره فیلم فجر عنوان کرد: ۲۲ فیلم در بخش مسابقه و ۱۱ فیلم در بخش نگاه نو بود و براساس مقررات جشنواره ۴ پویانمایی نیز مورد داوری قرار خواهند گرفت. جشنواره فیلم فجر یک جشنواره با ویژگیهای خاص خودش است که تقاضا دارم به این ویژگیها به لحاظ تاریخی، هویت بخشی به بخشی از تاریخ سینمای ایران، ایجاد مشاغل و … خدمات وسیعی کرده است توجه کنیم، ویژگیهایی که قابل احترام است و از جایی باید تغییراتی داشته باشد که تاکنون رخ نداده و امیدوارم در آینده رخ دهد.
خبرنگاری هم به جایزه فیلمنامه اقتباسی اشاره کرد و گفت با توجه به اینکه ۱۰ فیلم در جشنواره امسال اقتباسی هستند رویکرد جشنواره به بازگشت سیمرغ اقتباسی چیست؟ که منوچهر شاهسواری تاکید کرد: اگر تعداد آثار جشنواره از حدی بالا برود حتی اگر این جایزه حذف شده باشد میتواند بازگردد.
روزگار گذشته امروز فقط خاطره است
خبرنگار دیگری هم به لزوم بازگشت کیفیت به جشنواره اشاره کرد که شاهسواری نیز گفت: بخشی از این اتفاقات به روزنامهها در گذشته باز میگشت. روزگاری که جلوی دکه روزنامه فروشیها صف میکشیدیم و امروز دیگر این اتفاقات رخ نمیدهد. روزگاری یک ستون نویس در روزنامههای جهان میتوانست اتفاقات هیجانانگیزی را رقم بزند که امروز دیگر در آن سوی آبها نیز اینگونه نیست. امروز جشنواره یک تعداد فیلم خوب داشته، یک تعداد متوسط و یک تعداد هم ضعیف. این اجتناب ناپذیر است و باید گفتگو کرد و پیشنهاد داد و شرایط را سنجید. امروز در توسعه فضای مجازی و هوش مصنوعی به سر میبریم. تکنولوژیهای جدید که فقط فنی و تکنیکال نیستند بلکه روح و روان و شیوه اندیشه و رفتار ما را تحت تأثیر خود قرار میدهد و در جهان دیگری هستیم.
وی ادامه داد: روزگار گذشته امروز فقط خاطره است و امروز باید خود را متناسب با شرایط روز وفق دهیم که اگر اینگونه نباشد دچار مشکلات جدی خواهیم شد و سینما تنها یک بخش از آن است. نسبت نقد فیلم به اکران بله تأثیر داشت اما امروز دیگر اینگونه نیست و مدل زیستیمان نیز تغییر کرده است. نقد و بررسی که در گذشته در سینما شهر قصه رخ میداد کاملاً متفاوت بود اما امروز در همین سالن هزار و ۲۰۰ نفر مینشینند و فیلم میبینند و این شدنی نیست که کیفیت و کمیت آثار را به جلسات نقد و بررسی خلاصه کنیم.
نظر شما