خبرگزاری ایمنا: تخت فولاد مکانی باشکوه در دل اصفهان است که همین باشکوه بودنش شاید باعث شده باشد که گاه آن را نبینیم. از اوایل دهه ۶۰ بود که دفن اموات در این قبرستان ممنوع شد و باغ رضوان آرامگاه ابدی اصفهانیها شد. حدود ۱۰ سالی تخت پولاد رها شد تا در نهایت با تاکید مقام معظم رهبری، شهرداری به میدان آمد تا این قبرستان احیا شود و کمتر از ۸ سال است که ترمیم و مرمت این گورستان سرعت گرفته و امروز تخت فولاد فقط ساخت و ساز نیست. امور پژوهشی آن هم از بخشهایی است که بسیار مورد توجه واقع شده و ثمرهاش آثار پژوهشی بسیار این مجموعه است که شاید گل سرسبدش "دانشنامه تخت فولاد" باشد که این روزها جلد دومش هم چاپ شده اما رونمایی و عرضه آن مانده است. گلگشت چند ساعته تحریریه خبرگزاری ایمنا در تخت فولاد نهایتا به دفتر مدیر این مجموعه منتهی شد. حسین حمیدی ۸ سالی میشود که مدیر تخت فولاد است مدرک تحصیلیاش را از آلمان گرفته و یک آرشیتکت است. بعد از اتمام تحصیلش به ایران بازمیگردد به شهرداری شاهینشهر میرود و سیری را میگذراند تا به شهرداری اصفهان و در ۸ سال اخیر مجموعه فرهنگی تخت فولاد میرسد و در روزی هم که میزبان ما بود به سئوالات یک فوج خبرنگار از همه حوزهها پاسخ داد هر چند خطاب کردن ما با لفظ "بابا" احساس نزدیکی خاصی بین همه ما با او ایجاد کرده بود.
ببینید در حال حاضر ما از کلیه دبیرستانهای اصفهان و دانشگاهها مرتب بازدیدکننده داریم و در طول ماه به طور متوسط ۱۵ گروه در کل با نزدیک به یک هزار و ۵۰۰ نفر از تخت فولاد بازدید میکنند ضمنا حوزههای علمیه هم به دیدن این قبرستان میآیند ولی قبول دارم که به آن شکل گسترده هنوز کاری انجام نشده و انشاالله با کلاسهای تخت فولادشناسی و آماده کردن راهنما برای این گروهها این کار رشد بیشتری میگیرد.
به نظر میرسد میتوانید با احداث یک موزه مناسب و استاندارد هم تخت فولاد را خوب معرفی کنید هم مخاطب را از گشتن در همه تکیهها بی نیاز سازید و تعداد گردشگرتان را هم افزایش دهید.
موزههایی که ما داریم وسیع نیست اما ما کلاس اولیم و انشاالله در آینده این کلاسها را افزایش میدهیم و میرویم جلو و دیپلم را که خواستیم بگیریم به آن موزهای که شما میگویی میرسیم اما به این دقت کنید که اگر قرار باشد موزه آن گونهای داشته باشیم اصفهان باید یک موزه ۵ جریبی داشته باشد.این شهر آنقدر ظرفیت دارد که یک موزه بی نهایت بزرگ برای معرفی اش نیاز دارد و تخت فولاد که بخشی از این شهر است از این قاعده مستثنی نیست.
خب این گونه نمیتوانید توریست چندانی جذب کنید.
جذب توریست باید از جای دیگر شروع شود ما در جایگاه عقبتری هستیم.
حالا که نمیتوانید توریست جذب کنید حداقل میتوانید تخت فولاد را به جهانیان بشناسانید. برای این، چه کردهاید؟
با توجه به این که تخت فولاد یک گورستان فرا ملی است. یعنی از خارج از اصفهان هم کسانی در این قبرستان خاک شدهاند از این رو کتاب تخت فولاد را ترجمه کردیم و به همه مراکز فرهنگی همتا با تخت فولاد ارسال کردیم.اما آن کار که شما مد نظرتان است یعنی یک کار گسترده در حوزه بینالمللی هنوز انجام نشده است.
چرا؟
پیشنهادش هست و میدانیم که کار نکرده زیاد داریم. انشاالله این کار را هم در آینده انجام میدهیم. در کنار این کتاب تخت فولاد را برای کلیه سفارتهای خارجی در ایران و سفارتخانههای ایران در کشورهای خارجی فرستادهایم و تعاملاتی را هم با گورستانهای پایتختهای اروپایی و اروپای شرقی انجام دادهایم و این ارتباطات تا سال آینده با شهرهای خواهرخوانده اصفهان ارتباط رفتوآمدی است.
رمدتی شایعه راه انداخته بودند که بخش عمدهای از سنگ قبرهای تخت فولاد را دزیدهاند؟
(میخندد) ما یک مخزن بسیار، بسیار بزرگ داریم که سنگ قبرها را طبقهبندی شده آن جا گذاشتهایم. این سنگها را از محوطه قبور جمع کردهایم و به آن جا بردهایم شایعه هست که دزدیده شدهاند اما پیش ما محفوظ است. این سنگهای تاریخی از صفویه تا آخر قاجار است که نزد ما محفوظ است و نگهداری میشود همچنین سعی کردهایم در بازسازی محوطه هیچ گونه قبری را بین نبریم، کلیه قبور چند سانتیمتر این طرف آن طرفتر کار شده است.
تخت فولاد شیرسنگی هم دارد؟
در ۸ سالی که من در تخت فولاد هستم شیر سنگی فقط یکی دیدهام که آن هم در تکیه مادر شاهزاده است.
اگر امروز بخواهم یک اطلاعات جامع از قبرهای تخت فولاد داشته باشم باید به کجا مراجعه کنم؟
برنامهای دارد تهیه میشود برای این که مثل باغ رضوان کلیه قبوری که در تخت فولاد هست از نظر اطلاعاتی به طور کامل مشخص شود البته بعضی از تکایا الآن مشخص است ولی بقیه دارد تهیه میشود و به این فکر هم بودهایم تا این کار به طور کامل انجام شود.
چه قدر هزینه شد تا تخت فولاد به این شکل درآید؟
بیش از ۲۰ میلیارد تومان در این یک دهه خدمت دوره فعلی شهرداری هزینه مرمت، بازسازی و آزادسازی شده یک مقدار هم آزادسازی هست که انشاالله در آینده انجام میشود اما چیزی که شهرداری به آن همت کرده احیا مرمت و بازسازی تخت فولاد است که به خوبی انجام شده و در این سالها تخت فولاد به گونهای مرمت شد که مردم اذیت نشوند یعنی شما هیچ وقت در آن، خاک، نخاله ساختمانی و ... ندیدید ولی تخت فولاد احیا شد.
به عنوان سئوال آخر ویژگی تخت فولاد به نظر شما چیست؟
آن چه در تخت فولاد مشاهده کردم که در هیچ گورستانی نیست روحی است که در این قبرستان است و این هم خاصیت این زمین است. این روحانیت را همه میتوانند حس کنند.
گفتوگو از تحریریه خبرگزاری ایمنا
تنظیم:میثم اکبرپوری
نظر شما