به گزارش خبرگزاری ایمنا، بودجه شهرداریها بهعنوان نقشه مالی برای تحقق اهداف مدیریت شهری، نقش بسیار مهمی در پیشبرد برنامههای توسعهای، عمرانی، اجتماعی و خدماتی ایفا میکند و با توجه به محدودیت منابع و افزایش روزافزون نیازها، اصلاح ساختار بودجه و مقابله با کسری آن، یکی از ضرورتهای مدیریتی در شهرداریها بهشمار میآید؛ شهرداری اصفهان نیز بهعنوان شهرداری یکی از کلانشهرهای مهم ایران، با چالشهایی در این زمینه روبهرو بوده که نیازمند تدابیر جدی و کارشناسی است.
شفافیت در تخصیص منابع و هزینهها، اعتماد شهروندان به مدیریت شهری را افزایش میدهد و نبود شفافیت میتواند منجر به سوءاستفاده از منابع مالی و ناکارآمدی شود؛ بسیاری از شهرداریها بهویژه در کلانشهرها، وابسته به درآمدهای ناپایداری همچون فروش تراکم و عوارض ساختوساز هستند که این منابع محدود و وابسته به شرایط بازار مسکن است و در صورت رکود، شهرداریها را با مشکلات جدی روبهرو میکند.
شرایط تورمی و رکود اقتصادی موجب کاهش قدرت خرید مردم و در نتیجه کاهش درآمدهای شهرداری میشود که اصلاح ساختار بودجه میتواند برای تطبیق با این شرایط ضروری باشد، همچنین رشد شهرها و افزایش جمعیت شهری نیازمند خدمات بیشتری است.
هزینههای نگهداری زیرساختهای شهری و توسعه پروژههای جدید نیز به شدت افزایش یافته است، با توجه به این شرایط کسری بودجه زمانی رخ میدهد که منابع درآمدی نتواند هزینههای شهری را پوشش دهد و دلایل اصلی کسری بودجه در شهرداریها شامل کاهش درآمدهای پایدار، اتکا به منابع غیرپایدار و مدیریت ناکارآمد منابع میشود.
درآمدهای پایدار همچون عوارض شهری یا مالیاتهای محلی در بعضی شهرها ناکافی است یا بهدرستی وصول نمیشود، اتکای بیش از حد به فروش املاک و تراکمفروشی، شهرداریها را در برابر تغییرات اقتصادی آسیبپذیر میکند و نبود برنامهریزی دقیق و نظارت کارآمد بر هزینهها میتواند منجر به اتلاف منابع شود.
شهرداری اصفهان با درک اهمیت اصلاح ساختار بودجه و مقابله با کسری آن، اقدامات بسیاری از جمله تعریف و اجرای پروژههای مشارکتی با بخش خصوصی، توسعه زیرساختهای گردشگری و جذب گردشگران داخلی و خارجی، دریافت عوارض جدید بر پایه مصرف خدمات شهری همچون هزینه ترافیک یا پارکینگهای عمومی، ارائه گزارشهای مالی دقیق به شهروندان، استفاده از سامانههای هوشمند برای مدیریت درآمدها و هزینهها، اولویتبندی پروژهها و حذف طرحهای کماثر، بهینهسازی سیستمهای حملونقل و انرژی برای کاهش هزینههای عملیاتی، بهرهگیری از فناوریهای دیجیتال برای بهبود فرایندهای اداری، توسعه زیرساختهای هوشمند برای افزایش بهرهوری شهری، برگزاری جلسات عمومی و نظرسنجیها برای دریافت نظرهای شهروندان و تقویت مشارکت آنها در تصمیمگیریها و تأمین مالی پروژهها را انجام داده است.
اصلاح ساختار بودجه و مقابله با کسری مالی، دستاوردهای متعددی از جمله افزایش اعتماد عمومی، پایداری مالی، توسعه پایدار شهری و افزایش رضایتمندی شهروندان برای شهرداری اصفهان بههمراه دارد؛ علاوهبر این شفافیت و پاسخگویی کاهش وابستگی به درآمدهای ناپایدار و توسعه منابع جدید، پایداری مالی شهرداری را بهبود بخشیده، تخصیص منابع به پروژههای بلندمدت و زیربنایی، رشد و توسعه پایدار شهر را تسهیل کرده و بهبود خدمات شهری و زیرساختها منجر به افزایش رضایت مردم شده است.
حرکت مدیریت شهری اصفهان به سمت درآمد پایدار
عباس حاجرسولیها، رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایهگذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان به خبرنگار ایمنا اظهار میکند: یکی از چالشهای مهم ابتدای دوره ششم مدیریت شهری آشفتگی و بینظمی در منابع درآمدی شهر بود؛ آن زمان بهدلیل تصمیمهای مالی دولت و مجلس در حوزه مالیاتی، شوراهای اسلامی شهر با مشکلاتی روبهرو شدند که موجب تضعیف منابع مالی آنها شد.
وی ادامه میدهد: تغییرات اقتصادی و تصمیمهای مالی جدید بهویژه در حوزه مالیات و درآمدهای حاصل از تراکم موجب شد تا مدل درآمدی شهر بهطور کامل بازبینی شود و تغییر کند.
رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایهگذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید میکند: بهعنوان مثال در صورتی که دولت هزینههای مترو را تأمین کند، نیازی به دریافت پول از مردم نخواهد بود و این مسئله میتواند فشار مالی بر شهرداری را کاهش دهد.
حاجرسولیها با اشاره به بودجه شهرداری اصفهان میگوید: در این دوره ۷۰ درصد از بودجه به بخش عمرانی اختصاص دارد و ۳۰ درصد دیگر برای امور جاری شهر هزینه میشود؛ این در حالی است که طبق قوانین جاری نسبت بودجه عمرانی به بودجه جاری باید ۶۰ به ۴۰ باشد.
وی اضافه میکند: اعضای شورای اسلامی شهر اصفهان تصمیم گرفتند فرمولهای مالی شورای نخست را مجدد بهکار گیرند تا بتوانند نظم و ساختار درآمدی شهر را به حالت مطلوب برگردانند و این تصمیمگیریها توانست تأثیرات مثبتی بر بازسازی ساختار مالی شهر بگذارد.
رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایهگذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه یکی از مهمترین وظایف شهرداری ارائه خدمات شهری، حفظ فضای سبز و توسعه حملونقل عمومی است، خاطرنشان میکند: در این دوره از شورای اسلامی شهر، برنامهریزیهایی در راستای کاهش ترافیک و آلودگی هوا انجام شده و اقدامات مهمی در این زمینه صورت گرفته است؛ این اقدامات جزو اولویتهای اصلی شورای اسلامی شهر بوده و همواره در دستور کار قرار داشته است.
حاجرسولیها میگوید: ابتدا درآمدهای شهری به شیوهای سنتی و بر اساس مدلهای ثابت درآمدی مدیریت میشد، اما پس از بررسیهای دقیق، مقرر شد که قیمتگذاری بر اساس مناطق مختلف شهر انجام تا منابع درآمدی متنوعتری برای شهرداری ایجاد شود.
وی با اشاره به مهمترین اقدامات و چالشهای شورای ششم شهر اصفهان ادامه میدهد: در این دوره تحولاتی در ساختار اقتصادی و بودجهای شهر رخ داده است.
رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایهگذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید میکند: طی سالهای گذشته بهدلیل دریافت منابع مالی از محل تراکمهای ساختمانی، نسبت بودجه در عمل به ۷۰ به ۳۰ تغییر کرده است و دلیل این تغییر، کمبود منابع مالی از سوی دولت و نبود کمک به پروژههای عمرانی شهر است.
وی با اشاره به تلاشهای شورای اسلامی شهر در راستای ایجاد ساختار اقتصادی پایدار برای شهرداری و رفع چالشهای بودجهای شهر ابراز امیدواری میکند: با ادامه این روند، مشکلات اقتصادی و مدیریتی شهری کاهش پیدا میکند و شهر به سمت توسعه پایدار حرکت میکند.
رئیس کمیسیون اقتصادی، سرمایهگذاری و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح میکند: حضور دلالان و واسطهها در فرایند تصمیمگیریها نیز یکی از مسائلی بود که شورای اسلامی شهر بهطور جدی پیگیری کرد تا با شفافیت بیشتری روندهای مالی و اقتصادی شهر مدیریت شود.
اصلاح بودجه یکی از اصول بودجه است
سیدمصطفی اعتصامی، مدیرکل برنامهریزی و بودجه شهرداری اصفهان با اشاره به فرایند تدوین، اجرا و اصلاح بودجه شهرداری به خبرنگار ایمنا میگوید: بودجه یک برنامه مالی جامع است که از ابتدای سال مالی آغاز میشود و تا پایان همان سال قابلیت اجرا دارد، اما نکته مهم این است که پیش از آغاز سال مالی، تدوین و تنظیم بودجه باید بهصورت کامل انجام شود.
وی ادامه میدهد: بهعنوان مثال سال جاری فرایند بودجهنویسی برای سال ۱۴۰۴ از مرداد آغاز و بر اساس برنامه عملیاتی و راهبردی ۱۴۱۰ پروژههای سال آینده مشخص شده است.
مدیرکل برنامهریزی و بودجه شهرداری اصفهان با بیان اینکه فرایند تدوین بودجه از مرداد آغاز شده و تا پایان دی ادامه داشته است، تاکید میکند: در این مدت برآورد درآمدها، تعیین پروژهها، دقیقسازی هزینهها و بررسی ظرفیتها انجام میشود.
اعتصامی میگوید: این اقدامات بخشی از مقدمه بودجه محسوب میشود که پس از تدوین لایحه بودجه، این لایحه به شورای اسلامی شهر ارسال میشود و شورای اسلامی شهر نیز تا پایان بهمن سال جاری فرصت دارد بودجه را بررسی و تصویب کند.
وی اضافه میکند: اسفند سال جاری، شهرداری بر اساس بودجه مصوب شورای اسلامی شهر، بودجه را به زیرمجموعههای خود ابلاغ میکند و آغاز رسمی اجرای بودجه از یکم فروردین سال ۱۴۰۴ خواهد بود.
مدیرکل برنامهریزی و بودجه شهرداری اصفهان خاطرنشان میکند: اگرچه بودجه از ابتدای فروردین تا پایان اسفند قابل اجرا است، اما پس از پایان سال مالی، مرحله تفریغ بودجه انجام میشود؛ بهعنوان مثال تفریغ بودجه سال ۱۴۰۴ در سال ۱۴۰۵ صورت میگیرد و این فرایند به بررسی دقیق عملکرد مالی سال گذشته اختصاص دارد که امکان اصلاح و بهینهسازی بودجههای آینده را فراهم میکند.
اعتصامی میگوید: با توجه به اینکه نیازهای شهرها نامحدود و منابع شهرداریها محدود است، باید برنامهریزی مالی دقیقی انجام شود تا این منابع به بهترین نحو ممکن به نیازهای اولویتدار تخصیص پیدا کند.
وی ادامه میدهد: دقت در تدوین بودجه بسیار حائز اهمیت است، زیرا بودجه پیشبینی مالی برای یک سال آینده است، اما ممکن است حین اجرا با تغییراتی روبهرو شود که این تغییرات میتواند ناشی از دقیقنبودن برآوردها، تغییر مقیاس پروژهها یا بروز موانع غیرمنتظره باشد.
اصلاح بودجه یکی از اصول مهم در فرایند مدیریت مالی شهرداری است
مدیرکل برنامهریزی و بودجه شهرداری اصفهان با اشاره به چالشهای پیشروی اجرای بودجه تاکید میکند: گاهی در اجرای پروژهها موانعی همچون تأسیسات شهری زیرساختی یا تغییر در مقیاس طرحها پیش میآید که منجر به نیاز به اصلاح بودجه میشود.
اعتصامی گفت: اصلاح بودجه یکی از اصول مهم در فرایند مدیریت مالی شهرداری است و بهطور معمول چند بار در سال انجام میشود؛ با این حال، افزایش تعداد اصلاحیههای بودجه میتواند نشاندهنده ضعف در برنامهریزی اولیه باشد.
وی اضافه میکند: بر اساس قانون، شهرداریها میتوانند تا ۱۰ درصد ردیفهای بودجه را کاهش یا افزایش دهند، اما تغییرات بیش از این مقدار نیازمند تصویب شورای اسلامی شهر است و این ظرفیت قانونی برای تطبیق بودجه با شرایط متغیر و مقتضیات شهری در نظر گرفته شده است.
مدیرکل برنامهریزی و بودجه شهرداری اصفهان خاطرنشان میکند: تغییراتی همچون افزایش قیمتها، تغییر مقیاس یا اصلاح طرحها، تأثیر مستقیم بر بودجه دارد و شهرداری تلاش میکند این تغییرات را در فرایند برنامهریزی لحاظ کند، اما بروز بعضی موارد حین اجرا اجتنابناپذیر است، به همین دلیل اصلاح بودجه برای تضمین پیشبرد پروژهها و بهینهسازی منابع ضرورت پیدا میکند.
اعتصامی میگوید: بودجهریزی دقیق و علمی، همراه با اصلاحات بر پایه نیازها و مقتضیات شهری، از الزامات مدیریت شهری کارآمد است و ما تلاش میکنیم که با اجرای دقیق این فرایند، خدمات بهتری را به شهروندان ارائه دهیم و نیازهای اولویتدار شهر را برآورده کنیم.
به گزارش ایمنا، اصلاح ساختار بودجه و مقابله با کسری آن، نهتنها برای شهرداری اصفهان، بلکه برای تمام شهرداریهای کشور، ضرورتی اجتنابناپذیر است؛ شهرداری اصفهان میتواند با تداوم سیاستهای اصلاحی، الگویی برای سایر کلانشهرهای کشور باشد و گامی مؤثر در راستای توسعه پایدار شهری بردارد.
با توجه به اهمیت پایداری مالی و توسعه شهری، اقداماتی همچون تدوین برنامههای جامع مالی برای کاهش وابستگی به درآمدهای ناپایدار، افزایش تعامل با بخش خصوصی برای تأمین منابع مالی پروژههای عمرانی، تقویت فرهنگ مشارکت شهروندان در مدیریت شهری و توسعه فناوریهای نوین برای کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری پیشنهاد میشود.
شهرداری اصفهان با تکیه بر شفافیت، بهرهگیری از فناوریهای نوین و جذب مشارکت شهروندان و بخش خصوصی، در تلاش است نهتنها از کسری بودجه عبور کند، بلکه پایههای مالی خود را برای توسعه پایدار تقویت کند.
نظر شما