به گزارش خبرگزاری ایمنا، روغن خوراکی به‌عنوان یکی از کالاهای اساسی در سبد غذایی خانوارهای ایرانی، همواره از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. در سال‌های اخیر، به‌دلیل افزایش جمعیت، تغییر الگوی مصرف و نوسانات قیمت جهانی روغن، این صنعت با چالش‌های متعددی روبه‌رو شده است. در ۹ ماه نخست سال ۱۴۰۳، وضعیت روغن خوراکی در ایران تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله نوسانات نرخ ارز، تغییرات قیمت جهانی روغن، سیاست‌های دولت و تحولات بازار داخلی قرار گرفته است.
بر اساس آمارهای رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت، در ۹ ماه اول سال ۱۴۰۳، تولید روغن خوراکی در ایران نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است. این رشد بیشتر ناشی از افزایش سرمایه‌گذاری در بخش تولید و بهبود فناوری‌های فرآوری بوده است.
- حجم تولید: در این دوره، بیش از ۱ میلیون تن روغن خوراکی در کشور تولید شده است که نسبت به سال گذشته حدود ۱۵ درصد افزایش نشان می‌دهد.
- تولیدکنندگان عمده: شرکت‌های بزرگی مانند نفت پارس، به‌پاک و قو همچنان سهم عمده تولید روغن خوراکی در کشور را در اختیار دارند.
- انواع روغن‌های تولیدی: روغن‌های نباتی (مانند آفتابگردان، کلزا و سویا) بیشترین سهم تولید را به خود اختصاص داده‌اند. روغن‌های خاص مانند روغن زیتون و کنجد نیز سهم کمتری دارند.
واردات روغن خوراکی در ۹ ماه نخست سال ۱۴۰۳
با وجود رشد تولید داخلی، واردات روغن خوراکی همچنان بخش قابل توجهی از نیاز بازار را تأمین می‌کند. در ۹ ماه نخست سال ۱۴۰۳، واردات روغن خوراکی با تغییرات قابل توجهی همراه بوده است.
-حجم واردات: بیش از ۵۰۰ هزار تن روغن خوراکی وارد کشور شده است که نسبت به سال گذشته حدود ۱۰ درصد کاهش نشان می‌دهد. این کاهش بیشتر ناشی از افزایش تولید داخلی و سیاست‌های محدودکننده دولت بوده است.
- کشورهای مبدأ: عمده روغن‌های وارداتی از کشورهایی مانند آرژانتین، برزیل، مالزی و اندونزی تأمین شده‌اند.
- انواع روغن‌های وارداتی: روغن پالم با سهم ۶۰ درصدی، بیشترین حجم واردات را به خود اختصاص داده است. روغن‌های آفتابگردان و سویا نیز سهم کمتری دارند.
عوامل مؤثر بر وضعیت روغن خوراکی در ایران
۱- نوسانات قیمت جهانی: تغییرات قیمت جهانی روغن‌های نباتی به دلیل تحولات بازارهای جهانی و شرایط آب و هوایی، تأثیر مستقیمی بر قیمت روغن خوراکی در ایران داشته است.
۲- نرخ ارز: نوسانات نرخ ارز در سال ۱۴۰۳ باعث افزایش هزینه‌های واردات روغن خوراکی شده است.
۳- سیاست‌های دولت: دولت با هدف کاهش وابستگی به واردات، سیاست‌های حمایتی از تولید داخلی را تقویت کرده است.
۴- الگوی مصرف: تغییر الگوی مصرف به سمت روغن‌های سالم‌تر مانند روغن کلزا و زیتون، بر روند تولید و واردات تأثیر گذاشته است.
تأثیر وضعیت روغن خوراکی بر بازار مصرف کنندگان
وضعیت روغن خوراکی در ۹ ماه نخست سال ۱۴۰۳ تأثیرات مثبت و منفی بر بازار مصرف کنندگان داشته است:
-تأثیرات مثبت:
افزایش تولید داخلی باعث کاهش نسبی قیمت روغن خوراکی شده است و تنوع محصولات روغن خوراکی در بازار افزایش پیدا کرده است.
- تأثیرات منفی:
نوسانات قیمت باعث بی‌ثباتی در بازار و افزایش نگرانی مصرف کنندگان شده است و برخی روغن‌های باکیفیت وارداتی به دلیل افزایش هزینه‌ها، با قیمت بالاتری عرضه می‌شوند.
سیاست‌های دولت در قبال صنعت روغن خوراکی
دولت در سال ۱۴۰۳ سیاست‌های متنوعی را برای مدیریت بازار روغن خوراکی به کار گرفته است:
۱- حمایت از تولید داخلی: ارائه تسهیلات به تولیدکنندگان داخلی برای افزایش ظرفیت تولید و بهبود کیفیت محصولات.
۲- تنظیم بازار: کنترل قیمت‌ها از طریق تنظیم تعرفه‌های وارداتی و توزیع یارانه‌ای روغن خوراکی.
۳- توسعه کشت دانه‌های روغنی: حمایت از کشاورزان برای افزایش تولید دانه‌های روغنی مانند کلزا و آفتابگردان در داخل کشور.
با توجه به روند فعلی، پیش‌بینی می‌شود صنعت روغن خوراکی در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۳ با رشد بیشتری همراه باشد. عواملی مانند افزایش تولید داخلی، ثبات نسبی قیمت جهانی روغن و سیاست‌های حمایتی دولت می‌توانند به این روند کمک کنند. با این حال، چالش‌هایی همچون نوسانات نرخ ارز و وابستگی به واردات مواد اولیه همچنان پابرجا خواهند بود.
به گزارش ایمنا، وضعیت روغن خوراکی در ۹ ماه نخست سال ۱۴۰۳ نشاندهنده تحولات مهمی در این صنعت است. با وجود چالش‌های متعدد، افزایش تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات، گام‌های مثبتی در راستای خودکفایی و بهبود بازار برداشته شده است. با این حال، برای دستیابی به ثبات بلندمدت، نیاز به سیاستگذاری‌های دقیق و حمایت‌های بیشتر از تولیدکنندگان داخلی احساس می‌شود.
نظر شما