به گزارش خبرگزاری ایمنا، سفر محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق، به تهران در یکی از حساس‌ترین برهه‌های زمانی منطقه‌ای و بین‌المللی انجام شده است؛ سفری که ابعاد و پیامدهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی گسترده‌ای را به همراه دارد. اهمیت این دیدار نه‌تنها در روابط دوجانبه بغداد و تهران، بلکه در پویایی تحولات منطقه‌ای غرب آسیا و معادلات فرامنطقه‌ای نهفته است.
ایران و عراق به‌عنوان دو کشور همسایه با اشتراکات تاریخی، فرهنگی و مذهبی گسترده، روابطی فراتر از مرزهای جغرافیایی دارند. این روابط که در سال‌های اخیر با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی همراه بوده، از اهمیت استراتژیکی برخوردار است. حضور گسترده نیروهای خارجی به‌ویژه نظامیان آمریکایی در عراق و تهدیدات ناشی از این حضور، از جمله مواردی است که همواره در دستور کار دیپلماسی دو کشور قرار داشته است. سفر السودانی به تهران، فرصتی برای تحکیم هماهنگی‌ها در این زمینه به‌شمار می‌رود.
یکی از مهم‌ترین محورهای این دیدار، امنیت منطقه‌ای و تبادل نظر درباره وضعیت سوریه است. عراق به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خود، همواره تحت تأثیر بحران‌های سوریه بوده است. مرزهای مشترک سوریه و عراق که همچنان با چالش‌های امنیتی روبه‌روست، اهمیت گفت‌وگوهای ایران و عراق را در خصوص راهکارهای مقابله با تهدیدات افزایش می‌دهد، در همین راستا، ایران به‌عنوان بازیگری کلیدی در معادلات منطقه‌ای، می‌تواند نقش مهمی در تقویت ثبات در عراق و سوریه ایفا کند.
یکی دیگر از ابعاد حساس این سفر، موضوع گروه‌های مقاومت و نیروهای حشد الشعبی در عراق است. این گروه‌ها که نقش مهمی در شکست داعش و مقابله با تهدیدات تروریستی داشتند، همواره هدف فشارهای خارجی بوده‌اند. ایالات متحده به‌طور مداوم بر انحلال یا تضعیف این نیروها اصرار داشته و حتی تهدید به اقدامات نظامی علیه عراق کرده است، این در حالی است که السودانی با موضعی قاطع از ادامه فعالیت این گروه‌ها حمایت کرده و این مسئله یکی از نقاط مشترک دیدگاه ایران و عراق در شرایط کنونی است.
از سوی دیگر، مسائل اقتصادی و تجاری نیز بخش مهمی از گفت‌وگوهای تهران و بغداد را تشکیل می‌دهد. ایران یکی از بزرگ‌ترین شرکای تجاری عراق است و دو کشور در حوزه‌های مختلفی همچون انرژی، کشاورزی و زیرساخت‌ها روابط عمیقی دارند. با این حال، تحریم‌های اقتصادی و فشارهای بین‌المللی بر ایران، همکاری‌های اقتصادی دو کشور را پیچیده کرده است. در چنین فضایی، سفر السودانی می‌تواند به تقویت همکاری‌ها و ارائه راهکارهای جدید برای مقابله با این موانع منجر شود.
این دیدار در شرایطی انجام می‌شود که رسانه‌های غربی گمانه‌زنی‌هایی را درباره نقش عراق به‌عنوان میانجی میان ایران و آمریکا مطرح کرده‌اند. اگرچه این فرضیه‌ها تاکنون تأیید نشده، اما بغداد همواره تلاش کرده است، نقشی متوازن در میان بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی ایفا کند. از سوی دیگر، عمان به‌عنوان میانجی اصلی در مذاکرات ایران و آمریکا باقی مانده و روابط ویژه‌اش با تهران، جایگاه مستقلی را در این زمینه ایجاد کرده است.
سفر السودانی به تهران در پی گسترش روابط تهران- بغداد
جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل غرب آسیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا درباره سفر نخست‌وزیر عراق به تهران اظهار کرد: «این سفر اهداف متعددی را در پی دارد، دو کشور همسایه با تبادل‌نظرها و دیدارهای مستمر، همواره در پی گسترش روابط و همکاری‌های دوجانبه هستند و زمینه‌های هم‌افزایی جدیدی را ایجاد می‌کنند.»
وی در ادامه با اشاره به یکی از اهداف مهم سفر محمد شیاع السودانی به تهران افزود: «یکی از مسائل اصلی، رایزنی درباره وضعیت سوریه است. سوریه و عراق مرز مشترک دارند و تحولات این کشور به‌ویژه در شرایط کنونی، تهدیدات جدی برای امنیت عراق به همراه دارد.»
قنادباشی با اشاره به فشارهای خارجی گفت: ممکن است در غرب سناریوهایی در حال طراحی باشد که از خاک عراق برای تحقق اهداف خود بهره‌برداری کنند.
وی با اشاره ذبه افزایش حضور نیروهای آمریکایی در عراق تصریح کرد: مسئله اخراج نیروهای آمریکایی از عراق، هم‌اکنون به یکی از درخواست‌های جدی مردم و دولت عراق تبدیل شده است.
کارشناس مسائل غرب آسیا درباره توافق ایران و عراق برای پایان دادن به حضور نیروهای کرد در مرزهای ایران توضیح داد: توافقی در این زمینه امضا شده است، اما اجرای کامل آن هنوز محقق نشده است.
قنادباشی در واکنش به ادعاهای رسانه‌های غربی درباره اینکه السودانی حامل پیامی از آمریکا برای ایران است، گفت: این یک فرضیه است. عمان به‌عنوان میانجی، همواره پیام‌ها بین ایران و آمریکا را منتقل کرده است و در حال حاضر هم شاهد سفرهای مقامات ایرانی و عمانی به کشورهای یکدیگر هستیم.
وی در ادامه با تاکید بر تهدیدات آمریکا علیه عراق گفت: آمریکا به عراق هشدار داده است که در صورت خلع سلاح نشدن و منحل نشدن گروه‌های بسیج مردمی و حشدالشعبی، این کشور با پیامدهای سنگین و حملات نظامی روبه‌رو خواهد شد.
قنادباشی درباره نقش احتمالی السودانی به‌عنوان میانجی میان تهران و دمشق افزود: این تنها یک فرضیه است، چرا که دمشق هنوز سیاست مشخصی در برابر همسایگان خود به‌کار گرفته است و روابط عراق با سوریه نیز در وضعیت مشخص و پایداری قرار ندارد.
به گزارش ایمنا، سفر محمد شیاع السودانی به تهران، نه‌تنها یک دیدار دیپلماتیک، بلکه گامی استراتژیک در مسیر تحکیم همکاری‌های دوجانبه و تقویت نقش منطقه‌ای ایران و عراق به‌شمار می‌رود. این دیدار، علاوه‌بر تأکید بر اشتراکات تاریخی و فرهنگی دو ملت، نشان‌دهنده همگرایی بیشتر در رویارویی با تهدیدات امنیتی و فشارهای فرامنطقه‌ای است. در فضایی که منطقه غرب آسیا با بحران‌هایی چون دخالت‌های خارجی، تحولات سوریه و چالش‌های اقتصادی روبه‌رو است، سفر نخست‌وزیر عراق به ایران، می‌تواند به‌عنوان الگویی برای همکاری‌های مشترک در راستای حفظ امنیت، ثبات و منافع ملی دو کشور عمل کند. این دیدار، پیام روشنی به قدرت‌های فرامنطقه‌ای است که هرگونه دخالت در امور داخلی این منطقه، با مقاومت و همبستگی بازیگران اصلی آن روبه‌رو خواهد شد.
در نهایت، پرواز بغداد-تهران تنها یک مسیر دیپلماتیک نیست، بلکه مسیری است که هر بار با گام‌های محکم‌تری از سوی رهبران دو کشور طی می‌شود تا آینده‌ای روشن‌تر و مستقل‌تر برای غرب آسیا ترسیم شود.
نظر شما