به گزارش خبرگزاری ایمنا، بر اساس گزارش سازمان خدمات مالی اسلامی (IFSB)، دارایی‌های مالی اسلامی در سال ۲۰۲۳ به ۳.۳۸ تریلیون دلار رسیده است که نشان‌دهنده رشد ۴ درصدی نسبت به سال گذشته است. این رشد ناشی از افزایش دارایی‌های بانک‌های اسلامی، توسعه بازار صکوک و رشد صنعت تأمین مالی اسلامی است. منطقه خلیج فارس (GCC) با سهم ۵۲.۵ درصدی، بیشترین سهم را در این رشد داشته است.
بانکداری اسلامی در سال‌های اخیر با توسعه ابزارهای نوین مالی مانند صکوک، اوراق مشارکت اسلامی و ابزارهای تأمین مالی جمعی (Crowdfunding) همراه بوده است. به عنوان مثال، حجم صکوک منتشر شده در سال ۲۰۲۳ به ۸۵۰ میلیارد دلار رسیده است که نشان‌دهنده رشد ۲.۴۵ درصدی نسبت به سال گذشته است. همچنین، صکوک‌های سبز و مرتبط با توسعه پایدار نیز با رشد قابل توجهی همراه بوده‌اند.
در ایران، بانک مرکزی با تشکیل شورای فقهی و تدوین چارچوب‌های نظارتی دقیق، گام‌های مؤثری در جهت اجرای بانکداری اسلامی برداشته است. این اقدامات شامل اصلاح رابطه بین بانک مرکزی و بانک‌ها، جلوگیری از اضافه برداشت بدون ضابطه و ایجاد توازن بین بخش پولی و بخش واقعی اقتصاد است.
چالش‌های بانکداری اسلامی: از کمبود نقد شوندگی تا نیاز به فناوری‌های پیشرفته
-کمبود ابزارهای نقد شوندگی: یکی از چالش‌های اصلی بانکداری اسلامی، کمبود ابزارهای نقد شوندگی است. بانک‌های اسلامی برای تأمین نقدینگی خود به دارایی‌های نقدی متکی هستند که این موضوع می‌تواند کارایی آن‌ها را کاهش دهد. برای رفع این مشکل، بانک‌های اسلامی می‌توانند از ابزارهایی مانند صکوک نقد شونده و اوراق مشارکت اسلامی استفاده کنند.
-نیاز به توسعه بیشتر فناوری‌های مالی: با وجود پیشرفت‌های اخیر، بانکداری اسلامی هنوز در زمینه بهره‌گیری از فناوری‌های مالی مانند هوش مصنوعی و بلاک‌چین با چالش‌هایی مواجه است. توسعه این فناوری‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری بیشتر و همکاری بین‌المللی است.
-چالش‌های نظارتی و قانونی: در برخی کشورها، چارچوب‌های نظارتی و قانونی برای بانکداری اسلامی به اندازه کافی توسعه نیافته است. این موضوع می‌تواند مانع از رشد بیشتر این نظام مالی شود. برای رفع این چالش، بانک‌های اسلامی باید با همکاری نهادهای نظارتی و قانونی، چارچوب‌های دقیق‌تری را برای اجرای بانکداری اسلامی تدوین کنند.
راهکارهای توسعه بانکداری اسلامی: از تقویت زیرساخت‌ها تا همکاری بین‌المللی
-توسعه ابزارهای نقد شوندگی: برای رفع مشکل کمبود ابزارهای نقد شوندگی، بانک‌های اسلامی می‌توانند از ابزارهایی مانند صکوک نقد شونده و اوراق مشارکت اسلامی استفاده کنند. همچنین، توسعه بازارهای ثانویه برای این ابزارها نیز می‌تواند به افزایش نقد شوندگی کمک کند.
-توسعه فناوری‌های مالی:بانک‌های اسلامی باید با سرمایه‌گذاری بیشتر در زمینه فناوری‌های مالی مانند هوش مصنوعی و بلاک‌چین، به بهبود خدمات مالی و افزایش کارایی خود بپردازند. همچنین، همکاری با شرکت‌های فناوری مالی (FinTech) نیز می‌تواند به توسعه این فناوری‌ها کمک کند .
-تقویت چارچوب‌های نظارتی: برای رفع چالش‌های نظارتی و قانونی، بانک‌های اسلامی باید با همکاری نهادهای نظارتی و قانونی، چارچوب‌های دقیق‌تری را برای اجرای بانکداری اسلامی تدوین کنند. این موضوع می‌تواند به افزایش اعتماد عمومی و رشد بیشتر این نظام مالی کمک کند.
به گزارش ایمنا، بانکداری اسلامی با دستاوردهای چشمگیری در سطح جهانی و ایران همراه بوده است. از رشد دارایی‌های مالی اسلامی تا توسعه ابزارهای نوین مالی و تقویت زیرساخت‌های نظارتی، این نظام مالی گام‌های بلندی در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی برداشته است. با این حال، چالش‌هایی مانند کمبود ابزارهای نقد شوندگی و نیاز به توسعه بیشتر فناوری‌های مالی همچنان پابرجاست. با اتخاذ راهکارهای مناسب، بانکداری اسلامی می‌تواند به یکی از ارکان اصلی نظام مالی جهانی تبدیل شود.
نظر شما