به گزارش خبرگزاری ایمنا از گیلان، روز دوازدهم دی‌ماه به عنوان روز رشت نام گذاری شده است. در سال ۱۳۹۳ به پیشنهاد روبرت واهانیان که یکی از تاریخ‌شناسان بزرگ و ارشد رشت است، روز دوازدهم دی‌ماه به مناسبت مرکز استان شدن این شهر در زمان حکومت سلسله‌ی صفویان، به عنوان روز تولد این شهر و به نام روز نکوداشت شهر رشت پیشنهاد شد. این روز در سال ۱۳۹۴ به افتخار نکوداشت شهر رشت به این عنوان نام‌گذاری شده است و در این روز جوانان گیلک، با لباس‌هایی بسیار زیبا و رنگارنگ و محلی این روز جشن می‌گیرند.
زمان صفویان در دوازدهم دی ۹۳۶ هجری شمسی سلطان محمود که از طرف شاه طهماسب صفوی به عنوان نماینده او انتخاب شده بود به رشت وارد شد و با ورود او به این شهر، رشت به عنوان مرکز استان گیلان انتخاب شد.
نام قدیمی رشت
نام قدیمی رشت دارالمرز یا دارالامان بوده است که قبل از این دو به آن بیه می‌گفتند. بیه در لغت‌نامه‌ها، رود یا محل تلاقی بین دو رود خانه معنی شده است و چنین به نظر می‌رسد که دلیل این نام گذاری قرار گرفتن آن در میان دو رودخانه گوهررود و سیاه‌رود است که در نقش حفاظ و دیوار شهر محسوب می‌شده است.
جمعیت رشت
رشت مرکز استان گیلان، بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر شمال ایران در میان سه استان حاشیه دریای خزر، بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر گیلک‌نشین جهان، بزرگترین سکونت‌گاه سواحل جنوبی دریای کاسپین و سومین شهر گردشگرپذیر ایران است.
مردم شهر رشت عموماً گیلک هستند و علاوه بر زبان گیلکی به فارسی نیز تکلم می‌کنند. بر اساس سرشماری رسمی سال ۱۳۹۵، جمعیت شهر رشت ۶۷۹ هزار و ۹۹۵ نفر است که در طول روز به یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر می‌رسد.
آب و هوای رشت
آب و هوای این شهر آب و هوای معتدل کاسپین و شبه‌مدیترانه‌ای است که دارای تابستان‌های گرم و شرجی و زمستان‌های سرد و مرطوب و رتبه نخست میزان بارش مراکز استان‌های ایران را نیز دارا است و به شهر باران‌های نقره‌ای نیز مشهور است.
اولین شعبه بانکی ایران یا بانک سپه، اولین کتابخانه ملی در ایران، اولین راه‌آهن کشور، اولین تئاتر و اولین داروخانه شبانه‌روزی در ایران در شهر رشت به وجود آمده‌اند. نخستین شعبه بانکی کشور که متعلق به بانک سپه بود در شهر رشت در سال ۱۳۰۴ افتتاح شد.
اولین کتابخانه ملی ایران در سال ۱۳۱۳ هجری شمسی در رشت افتتاح شد و بنای شاخص آن با معماری‌ای به سبک اروپای شرقی، هم‌اکنون در مجاورت میدان شهرداری رشت قابل بازدید است.
در کتابخانه ملی رشت ۱۵۰ هزار جلد کتاب چاپی و ۱۷۵۰ جلد کتاب خطی نگهداری می‌شود و ۲۰ هزار نفر به عضویت آن درآمده‌اند و روزانه به صورت میانگین، ۱۵۰۰ نفر از فضای آن استفاده می‌کنند.
اولین اتوبوس در ایران توسط یک بازرگان بلژیکی در رشت به کار گرفته شد و سپس فردی به نام معین التجار (از بازرگانان سرشناس آن زمان) آن را خریداری کرد و به تهران آورد. تاریخ راه‌اندازی موفق اولین راه‌آهن در ایران به شهر رشت می‌رسد که در سال ۱۸۴۸ میلادی مسیرش از این شهر به بندر پیربازار و بندرانزلی می‌رسید که ۱۲ کیلومتر از این مسیر تا اواسط دوره رضاشاه همچنان مورد استفاده بوده است.
شاید برایتان جالب باشد بدانید که بقایای این مسیر هنوز در مسیر رشت به پیربازار وجود دارد و یک لوکوموتیو بخار در محوطه اداره کل بنادر استان گیلان نیز نگهداری می‌شود، همچنین نخستین خانه سالمندان و نخستین داروخانه شبانه‌روزی نیز در رشت افتتاح شده است.
موزه پست و ساختمان قدیمی هتل ایران از دیگر آثار تاریخی رشت است. بازار بزرگ رشت از نقاط جذاب برای گردشگران غیر بومی است. همچنین مسجد سفید از قدیمی‌ترین مساجد شهر رشت محسوب می‌شود.
خانه ابریشمچی، خانه قدیری و خانه میرزا کوچک‌خان از جمله خانه‌های تاریخی رشت است. پارک جنگلی سراوان، دریاچه سقالکسار و تالاب عینک نیز از جمله جاذبه‌های طبیعی و دیدنی شهر رشت است؛ گلدوجی، گلیم، سفالگری، بامبوبافی، رشتی‌دوزی و حصیربافی از صنایع دستی این شهر غنی است.
میدان شهرداری از جمله مهم‌ترین آثار تاریخی رشت است است که شامل ساختمان شهرداری و برج ساعت است و به نماد شهر رشت نامیده می‌شود.
رشت؛ شهر خلاق خوراک
میرزا قاسمی، باقلاقاتق، ترشی‌تره، اناربیج، مرغ ترش، کال کباب و زیتون پرورده برخی از غذاهای محلی این شهر است. از شیرینی‌های سنتی رشت می‌توان به کاکا، رشته خوشکار و عسلی حلوا اشاره کرد. دلار نیز از چاشنی‌های شور و سنتی شهر رشت است.
رشت در سال ۲۰۱۵ به شبکه پیوسته شهرهای خلاق جهان به عنوان شهری خلاق غذا تحت نظر لیست یونسکو قرار گرفت. شهر خلاق، شهری است که از نوآوری و توانمندی‌های شهروندان در توسعه‌ی پایدار شهری استفاده می‌کند. رشت تنها شهر ایران به همراه ۱۸ شهر دیگر در جهان است که در زمینه خوراک شناسی در یونسکو ثبت شده است. این امر به این خاطر است که رشت بیش از ۱۷۰ نوع غذا و خوراکی دارد و به همین دلیل از جانب سازمان یونسکو به عنوان شهر خلاق غذا معرفی شد.
معرفی رشت به عنوان شهر خلاق غذا به گسترش فرهنگ گیلان و شناخته شدن هنرمندان کمک می‌کند و باعث رشد کارآفرینی در کشور می‌شود. رونق گردشگری خوراک نیز در این شهر موجب شده است تا رستوران‌های رشت بیش از پیش خدماتی عالی ارائه دهند و رستوران‌های بومی با غذاهای محلی، در بین گردشگران و مسافران، طرفداران زیادی پیدا کند.
رشت شهر همیشه بیدار
خیلی‌ها رشت را به شب‌زنده‌دار بودن اهالی‌اش می‌شناسند. برخلاف بسیاری از شهرهای ایران که با فرارسیدن شب مغازه‌ها تعطیل می‌شوند، در این شهر مغازه‌ها اغلب تا پاسی از شب باز و پذیرای مردم هستند.
مراکز خرید و بازارهای رشت
بازار سنتی و بزرگ رشت در بافت قدیمی این کلان‌شهر، مرکز فعالیت‌های بازرگانی و یکی از جاذبه‌های گردشگری استان گیلان محسوب می‌شود که روزانه بسیاری از شهروندان رشت و مردم مناطق مختلف گیلان برای خرید و تأمین مایحتاج خود به بازار سنتی و بزرگ رشت، مراجعه می‌کنند، این بازار شامل میدان بزرگ و کوچک، چهارسوق‌ها و کاروانسراهایی است و طاق‌ها و معماری کاروانسراها، گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند. در بافت ۲۴ هکتاری بازار، ۱۴ کاروانسرا وجود دارد که به وسیله راسته‌های مختلف به هم مرتبط هستند.
این کاروانسراها در دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی برای کانون‌های بازرگانی ساخته شده است. مجتمع تجاری امیر، پاساژ بزرگمهر، مرکز خرید گلسار و بازار الگویی ماهی‌فروشان رشت از دیگر مراکز خرید رشت محسوب می‌شود.
نظر شما