به گزارش خبرگزاری ایمنا، امروزه با گسترش فناوری دیجیتال، پرداخت‌های الکترونیکی جایگزین روش‌های سنتی می‌شوند، بانک‌های جهانی با ارائه کیف پول‌های الکترونیکی تلاش می‌کنند تا فرایند پرداخت را امن‌تر و آسان‌تر کنند و با ظهور رمزارزها و افزایش تمایل به تراکنش‌های دیجیتال، بانک‌های مرکزی نیز به‌دنبال راه‌هایی برای معرفی ارزهای دیجیتال خود به نام CBDC (ارز دیجیتال بانک مرکزی) هستند.
ایران نیز از این قافله عقب نمانده و بانک مرکزی، ریال دیجیتال را به‌عنوان ارز دیجیتال ملی خود معرفی کرده است که نسخه‌ای دیجیتالی از واحد پول ملی ایران است که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران صادر و پشتیبانی می‌شود، برخلاف پول الکترونیکی مرسوم که از طریق حساب‌های بانکی و کارت‌های پرداخت متداول استفاده می‌شود، ریال دیجیتال نیاز به تسویه بین بانکی ندارد و در لحظه خرید، مبلغ به فروشنده منتقل و قابل استفاده است.
در یک تعریف ساده و کلی، ریال دیجیتال ریال دیجیتال که به «رمزریال» نیز معروف است، مشابه با اسکناس، تعهد بانک مرکزی به شکل الکترونیکی است که می‌تواند برای انجام پرداخت‌های عمومی مورد استفاده قرار گیرد، ریال دیجیتال برخلاف سایر انواع پول الکترونیک رایج در کشور که از طریق حساب‌های‌بانکی و ابزارهای پرداخت متداول همچون کارت بانکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، نیاز به تسویه بین بانکی برای انتقال وجوه بین خریدار و فروشنده نداشته و به‌محض انجام عملیات خرید، وجوه دریافتی آن در اختیار فروشنده قرارگرفته و قابل بهره‌برداری است.
پیوستن ایران به جریان جهانی ارزهای دیجیتال بانک مرکزی با ریال دیجیتال
نرگس مفیدی، کارشناس ارشد فناوری اطلاعات در حوزه محصولات بانکی و پرداخت به خبرنگار ایمنا می‌گوید: با گسترش مفهوم ارزهای دیجیتال و کریپتوکارنسی‌ها، ریال دیجیتال به‌عنوان یک نوع رمز ارز متمرکز توسط بانک مرکزی راه‌اندازی شده است که در مقایسه با ارزهایی همچون بیت‌کوین به‌عنوان رمز ارزهای غیرمتمرکز شناخته می‌شوند و در حالی که ریال دیجیتال به صورت CBDC (ارز دیجیتال بانک مرکزی) طراحی شده و تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارد، بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز، تحت نظارت هیچ نهادی نیستند و برای درک بهتر، می‌توان به نمونه‌هایی همچون ریال دیجیتال، دلار دیجیتال، یورو دیجیتال و یوان دیجیتال اشاره کرد که همگی دارای پشتوانه‌ای از طرف بانک مرکزی کشورهای خود هستند.
وی با اشاره به اهداف اصلی استفاده از ریال دیجیتال می‌افزاید: هدف اصلی از ایجاد ریال دیجیتال، دیجیتالی کردن پول ملی و ایجاد شفافیت مالی بیشتر است که این ارز دیجیتال معادل دیجیتال ریال فیزیکی است و تراکنش‌ها به راحتی و با شفافیت ثبت می‌شوند، به‌طوری که مبدا و مقصد هر تراکنش به‌طور غیرقابل تغییر مشخص است.
کارشناس ارشد فناوری اطلاعات در حوزه محصولات بانکی و پرداخت تصریح می‌کند: از دیگر اهداف ریال دیجیتال می‌توان به کاهش هزینه‌های چاپ و نگهداری اسکناس و سکه اشاره کرد که این ویژگی‌ها نه‌تنها به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، بلکه مدیریت منابع مالی را راحت‌تر کرده و دسترسی به آن‌ها را برای کاربران آسان‌تر می‌سازد، همچنین این نوع ارز می‌تواند به مقابله با پول‌شویی و فساد مالی کمک کند.
مفیدی ادامه می‌دهد: نکته مهمی که باید به آن توجه شود این است که ریال دیجیتال معادل یک‌به‌یک با ریال فیزیکی است به این معنی که یک ریال کاغذی معادل یک ریال دیجیتال است.
وی با اشاره به چالش‌ها و راهکارهای آن خاطرنشان می‌کند: چالش اصلی این است که اعتماد عمومی به ریال دیجیتال به دلیل بی‌ارزشی تاریخی ریال، پایین است؛ تحول ورود ریال دیجیتال به دنیای رمز ارزها در نظام بانکی کشور حائز اهمیت است و پذیرش این مفهوم توسط رگولاتورها یک گام بزرگ محسوب می‌شود و اگر نهادهای مالی همچون بانک‌ها و مؤسسات اعتباری بتوانند سیاست‌های کلانی برای ارتقای ارزش پول ملی و ریال دیجیتال اتخاذ کنند، می‌توانند اعتماد عمومی را جلب کنند.
کارشناس ارشد فناوری اطلاعات در حوزه محصولات بانکی و پرداخت عنوان می‌کند: فرهنگ‌سازی و آموزش عمومی در زمینه استفاده از رمز ارزها اهمیت زیادی دارد و از دیگر راهکارها برای مقابل با چالش‌ها این است که نهادهای خدمات‌دهنده باید درگاه‌های پرداختی طراحی کنند که امکان استفاده از ریال دیجیتال را فراهم کند، همچنین بانک‌ها باید تدابیری در دستگاه‌های ATM و پورتال‌های اینترنتی به‌کارگیری کنند که کاربران بتوانند از ریال دیجیتال استفاده کنند.
مفیدی ذاتی خاطرنشان می‌کند: ورود ریال دیجیتال نویدبخش تحولی در نظام خدمات مالی کشور است، نیازمند ارزیابی دقیق، برنامه‌ریزی و تلاش جمعی برای جلب اعتماد عمومی و ارائه زیرساخت‌های مناسب است.
نقش کلیدی ریال دیجیتال در بهبود روابط تجاری خرد در ایران
حجت الله فرزانی، کارشناس پولی و بانکی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: ارز دیجیتالی که بانک مرکزی مدنظر دارد، به شکل متمرکز به‌منظور نشر و انتشار به‌ویژه برای بخش خرده‌فروشی طراحی شده است که این نوع ارز دیجیتال به‌طور مشخص برای تسهیل روابط خرید و فروش مردم در سطح عمومی قابل استفاده است.
وی می‌افزاید: این ارز در پرداخت‌های زیر ۱۵ هزار تومان نقش کلیدی خواهد داشت و بر مبادلات کوچک تأثیر مثبت می‌گذارد. به همین دلیل برنامه بانک مرکزی بیشتر بهبود روابط تجاری خرد را هدف قرار داده است و برای مبادلات بزرگ تجاری مناسب نخواهد بود.
کارشناس پولی و بانکی تصریح می‌کند: چشم‌اندازهایی برای استفاده از این ارز در مبادلات تجاری کلان بین‌المللی نیز وجود دارد. به‌عنوان مثال، ما به‌عنوان یکی از اعضای گروه بریکس می‌توانیم برای تبادلات خود با سایر اعضای این گروه از ریال دیجیتال بهره ببریم. از این رو، تأثیر این ارز بر اقتصاد کشور بستگی به چگونگی استفاده آن در مبادلات بین‌المللی و در بین اعضای بریکس خواهد داشت.
فرزانی ادامه می‌دهد: با توجه به اینکه غالب پرداخت‌ها در اقتصاد کشور ما در سطح خرد انجام می‌شود، این روش می‌تواند به کاهش هزینه‌های انتشار پول کمک کند، به عبارت دیگر، هزینه‌های ناشی از انجام پرداخت‌های سنتی برای اقتصاد ایران کاهش خواهد یافت و خرید و فروش‌ها با سهولت بیشتری انجام می‌گیرد و با این وجود، برای اینکه این سیستم به‌طور مؤثر به کار گرفته شود، نیاز به فرهنگ‌سازی و افزایش آگاهی مردم در این زمینه احساس می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: زیرساخت‌های فناوری نقشی کلیدی در پشتیبانی از ارزهای دیجیتال دارند و بانک مرکزی به‌طور ویژه به امنیت فناوری اطلاعات توجه دارد و برنامه‌هایی مؤثر برای تقویت این حوزه طراحی کرده است و ساختارهای مناسب امنیتی برای استفاده از ریال دیجیتال با دقت و بر اساس پیشرفته‌ترین قابلیت‌ها طراحی می‌شوند.
کارشناس پولی و بانکی عنوان می‌کند: اگرچه تهدیدات سایبری در سطح جهانی رایج هستند، با طراحی دیوارهای دفاعی و لایه‌های حفاظتی مناسب، این تهدیدات به‌طور مؤثری مدیریت می‌شوند و تخصص و دانش فنی متخصصان این حوزه به ایجاد سیستم‌هایی نفوذناپذیر و بسیار مؤثر کمک کرده است، که می‌تواند به‌طور قابل توجهی ایمنی و اعتماد به ریال دیجیتال را افزایش دهد.
تأثیر مثبت اقتصادی با استفاده از ریال دیجیتال در مبادلات داخلی و بین‌المللی
به گزارش خبرگزاری ایمنا، ریال دیجیتال به‌عنوان نسخه دیجیتالی ریال، تحت نظارت و مدیریت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران طراحی شده است که این ارز دیجیتالی به تسهیل و تسریع تراکنش‌ها، به‌ویژه در بخش خرده‌فروشی کمک می‌کند و به‌دنبال کاهش هزینه‌های ناشی از چاپ و مدیریت پول فیزیکی است، همچنین ریال دیجیتال می‌تواند به شکل‌گیری شفافیت مالی بیشتر، کاهش فساد مالی و پول‌شویی و افزایش کارایی در پرداخت‌ها کمک کند.
با این حال، چالش‌هایی در مسیر پذیرش و اعتماد عمومی به ریال دیجیتال وجود دارد که برای موفقیت در این زمینه، لازم است که سیاست‌های کلان اقتصادی و مالی بهبود یابند و مؤسسات مالی و بانک‌ها به ارائه راهکارهای استراتژیک بپردازند و فرهنگ‌سازی و آموزش عموم مردم در زمینه استفاده از ریال دیجیتال و فراهم‌سازی و زیرساخت‌های مناسب از جمله درگاه‌های پرداخت الکترونیکی و به‌روزرسانی دستگاه‌های ATM و پورتال‌های بانکی نیز ضروری است.
ورود ریال دیجیتال به ساختار مالی ایران می‌تواند به نوآوری و ارتقای زیرساخت‌های خدمات مالی منجر شود که بانک مرکزی با تأکید بر امنیت فناوری اطلاعات و تدوین برنامه‌های امنیتی پیشرفته به مقابله با تهدیدات سایبری بپردازد و این اقدامات می‌تواند به افزایش ایمنی و اعتماد به ریال دیجیتال کمک کند و استفاده مؤثر و گسترده‌تر از این ارز در مبادلات داخلی و بین‌المللی می‌تواند تأثیر مثبتی بر اقتصاد کشور داشته باشد.
نظر شما