به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از الجزیره، روز یکشنبه «دونالد ترامپ» رئیس جمهور منتخب ایالات متحده، اعلام کرد که دولت جدید او تلاش خواهد کرد تا کنترل کانال پاناما را بازپس گیرد، اما اظهارات او با واکنش تند خوزه «رائول مولینو» رئیس جمهور پاناما مواجه شد.
در ادامه، جزئیات بیشتری درباره گفتههای ترامپ و اهمیت کانال پاناما برای ایالات متحده آمده است:
ترامپ چه گفت؟
ترامپ در رویداد سالانه «AmericaFest» که توسط گروه محافظهکار «Turning Point» برگزار میشود، موضوع کانال پاناما را مطرح کرد.
او در این رویداد در آریزونا گفت: «ما در کانال پاناما مانند هر جای دیگری مورد سوءاستفاده قرار میگیریم» و افزود که ایالات متحده «احمقانه آن را واگذار کرد.»
پس از این سخنان، ترامپ تصویری از پرچم ایالات متحده بر فراز یک آبراه باریک را در پلتفرم «Truth Social» خود منتشر کرد و زیر آن نوشت: «به کانال ایالات متحده خوش آمدید !»
پس از اظهارات ترامپ، او و رئیس جمهور پاناما، مولینو، به تبادل کنایه پرداختند.
مولینو در بیانیهای ضبط شده که در حساب X خود منتشر کرد، گفت: «هر متر مربع از کانال پاناما و مناطق اطراف آن متعلق به پاناما است و همچنان متعلق به پاناما خواهد ماند.»
ترامپ مقالهای خبری درباره بیانیه مولینو را در پلتفرم Truth Social خود بازنشر کرد و در زیر آن نوشت: «خواهیم دید.»
روز شنبه، ترامپ در پستی در Truth Social به نفوذ فزاینده چین بر کانال پاناما اشاره کرد. او نوشت: «این کانال صرفاً برای مدیریت پاناما بود، نه چین یا هر کشور دیگری. ما هرگز اجازه ندادهایم و نخواهیم داد که به دست نااهلان بیفتد!»
چین کنترلی بر کانال ندارد. با این حال، یک شرکت مستقر در هنگ کنگ به نام «CK Hutchison Holdings» از سال ۱۹۹۷ دو بندر کانال را که در ورودیهای کارائیب و اقیانوس آرام قرار دارند، اداره میکند.
مولینو در بیانیه روز یکشنبه خود در X همچنین گفت که چین نفوذی بر کانال پاناما ندارد.
موضوع اختلاف چیست؟
کانال پاناما یک آبراه مصنوعی است که در باریکه پاناما ساخته شده و اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس متصل میکند.
سالانه تا ۱۴ هزار کشتی از این کانال عبور میکنند و به ارزش ۲۷۰ میلیارد دلار بار جابهجا میشود. این آبراه حدود ۲.۵ درصد از تجارت دریایی جهان و ۴۰ درصد از کل ترافیک کانتینری ایالات متحده را به خود اختصاص میدهد.
این کانال برای واردات کالا از آسیا به ایالات متحده بسیار مهم است. ایالات متحده همچنین از این آبراه برای صادرات کالاها، از جمله گاز طبیعی مایع، استفاده میکند.
چه کسی کانال را ساخت؟
کانال بین سالهای ۱۹۰۴ تا ۱۹۱۴، عمدتاً توسط ایالات متحده ساخته شد و «تئودور روزولت» رئیس جمهور وقت آمریکا، بر ساخت آن نظارت داشت.
مالکیت کانال با کیست؟
دولت پاناما مالک کانال است. در ۳۱ دسامبر ۱۹۹۹، ایالات متحده مالکیت کانال را طبق معاهدهای که در سال ۱۹۷۷ توسط «جیمی کارتر» رئیس جمهور وقت، امضا شده بود، به پاناما واگذار کرد.
ترامپ گفت: «اگر اصول اخلاقی و قانونی این اقدام سخاوتمندانه واگذاری رعایت نشود، ما خواستار بازگرداندن کامل، سریع و بدون چون و چرای کانال پاناما به ایالات متحده آمریکا خواهیم شد.»
رئیس جمهور منتخب آمریکا جزئیات بیشتری درباره چگونگی امکانپذیر بودن این کار ارائه نکرده است.
آیا کانال در حال خشک شدن است؟
در سال ۲۰۲۳، شرایط خشکسالی در آمریکای مرکزی بر کانال پاناما تأثیر گذاشت. کانال برای عملکرد قفلهای خود به دریاچه مصنوعی گاتون در نزدیکی آن وابسته است. سطح پایین آب در دریاچه باعث شد مقامات کانال تعداد کشتیهای استفادهکننده از آبراه را محدود و هزینههای استفاده را افزایش دهند.
در سال مالی گذشته، کانال پاناما با کاهش ۲۹ درصدی کشتیها مواجه شد. بین اکتبر ۲۰۲۳ و سپتامبر ۲۰۲۴، ۹۹۴۴ کشتی از کانال عبور کردند، در حالی که سال قبل ۱۴۰۸۰ کشتی از کانال عبور کرده بودند.
ترافیک کانال اکنون به سطح پیش از خشکسالی بازگشته است. با این حال، انتظار میرود هزینهها برای سال آینده افزایش یابد.
مولینو در بیانیه خود گفت: «تعرفهها به طور دلخواه تعیین نمیشوند» و افزود که افزایش هزینههای حمل و نقل به پرداخت هزینه بهبودهایی کمک خواهد کرد که دولت پاناما برای افزایش ترافیک کشتیها در کانال انجام داده است.
«ژان پل رودریگ» استاد گروه مدیریت کسب و کار دریایی دانشگاه تگزاس A&M در گالوستون گفت: «مسئله تغییرات اقلیمی در رابطه با تأمین آب کانال پاناما یک برداشت نادرست است. صحبت درباره چرخههای آب و هوایی که منجر به دریافت آب کمتر از میانگین در برخی سالها میشود، مرتبطتر است. این بیشتر مسئله تقاضای آب است تا تأمین آب. گسترش کانال پاناما، افزایش تعداد عبور و مرور و شهرنشینی عوامل مؤثر هستند.»
ترامپ چه میخواهد؟
پیش از رأیگیری ماه نوامبر، کمپین ریاست جمهوری ترامپ بر سیاست غیرمداخلهجویانه «اول آمریکا» بنا شده بود. با این حال، او پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، چندین بار به «گسترش سرزمینی» اشاره کرده است که کانال پاناما یکی از مناطقی است که اخیراً به عنوان یک احتمال مطرح کرده است.
ترامپ همچنین به کانادا اشاره کرده است. در ۱۸ دسامبر، او در TruthSocial نوشت: «بسیاری از کاناداییها میخواهند کانادا پنجاه و یکمین ایالت شود. آنها در مالیات و حفاظت نظامی به شدت صرفهجویی خواهند کرد. فکر میکنم ایده عالی است. ایالت پنجاه و یکم!!!»
مشخص نیست که آیا رئیس جمهور منتخب جدی بوده است یا خیر. اظهارات او در میان تنشهای فزاینده بین ایالات متحده و کانادا مطرح شد. پس از اینکه ترامپ اخیراً تهدید کرد بر کالاهای وارداتی از همسایه شمالی تعرفه وضع خواهد کرد، «کریستیا فریلند» وزیر دارایی کانادا استعفا داد و فشارها بر «جاستین ترودو» نخست وزیر کانادا برای استعفا افزایش یافت.
ترامپ همچنین به گرینلند، سرزمین خودمختار دانمارک، ابراز علاقه کرده است. روز دوشنبه، ترامپ در Truth Social اعلام کرد که «کن هاوری» را به عنوان سفیر ایالات متحده در دانمارک انتخاب کرده است و به این پست اضافه کرد که: «ایالات متحده آمریکا احساس میکند که مالکیت و کنترل گرینلند یک ضرورت مطلق است.»
ترامپ این پیشنهاد را در دوره اول ریاست جمهوری خود نیز مطرح کرده بود، اما مقامات دانمارکی آن را رد کردند و نخست وزیر دانمارک به رسانههای این کشور گفت که گرینلند برای فروش نیست.
نظر شما