به گزارش خبرگزاری ایمنا، رودکی که نام کامل او أبوعبدالله جعفر بن محمد رودکی است، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شاعران و ادیبان تاریخ ایران و آغازگر شعر فارسی به شمار می‌رود. او در اوایل قرن دهم میلادی (سده چهارم هجری) در نزدیکی شهر پنجم، در منطقه‌ای به نام روتک در حال حاضر تاجیکستان، به دنیا آمد و زندگی کرد.
رودکی در دوره سامانیان زندگی می‌کرد؛ دوره‌ای که یکی از دوره‌های طلایی شعر و ادبیات فارسی به‌شمار می‌رود، او در محیطی پرورش یافت که در آن شعر و ادب بسیار مورد توجه قرار داشت، خانواده رودکی از طبقه پایین جامعه بودند.
برخی از نویسندگان همچون محمد عوفی در لباب‌الالباب رودکی را کور بدو تولد دانسته‌اند، همچنین قدیمی‌ترین منبع، رودکی را اکمه (کور مادرزاد) خواند و به همین دلیل او در جوانی مورد توجه قرار نگرفت، با این حال، استعداد او در مجالس شعری و ادبی به سرعت شناخته شد.
رودکی در دربار امیر نصر سامانی پذیرفته شد و به‌عنوان شاعر درباری به خدمت پرداخت؛ او با اشعارش توانست توجه امیران و بزرگان وقت را جلب کند و به شهرتی بزرگ دست یابد. افزون بر اینکه رودکی خود شاعر و ادیب بود، او همچنین به گردآوری دانشمندان و شاعران دیگری نیز که در آن زمان به ادبیات فارسی خدمت می‌کردند، گرایش داشت.
رودکی را پدر ادبیات فارسی دانسته‌اند، البته پیش از وی شعر فارسی سروده می‌شد، اما کیفیت اشعار رودکی آغازگر راه پیشرفت ادبیات فارسی بود؛ ریچارد فرای عقیده دارد که رودکی در تغییر خط از خط پهلوی به خط فارسی نقش داشته و از سویی در تذکره‌ها و کتب پارسی اشعار وی بارها ذکر شده که همین‌ها اساس جمع‌آوری دیوان وی بودند.
وی میان شاعران فارسی بسیار مورد ارج و احترام بوده و کمتر کسی زبان به نکوهش وی گشوده است. او شعر فارسی را از پیروی از شعر عربی جدا کرد و اوزان و قالب‌های جدید فارسی به وجود آورد و با ترجمه منظومه‌های مختلف و سرایش اشعار حکیمانه و تعلیمی و نیز تغزلات و مدیحه راه را برای پیشرفت شعر فارسی به‌خوبی گشود.
شعر رودکی به لحاظ فرم و محتوا از ویژگی‌هایی برخوردار است، او از زبان ساده و صمیمی استفاده می‌کرد که موجب می‌شد اشعارش در دل مردم جا باز کند. اکثر اشعار او در قالب غزل، قصیده و رباعی سروده شده و به موضوعات مختلفی چون عشق، طبیعت، فلسفه، و زندگی روزمره پرداخته است.
رودکی به‌طور عمده از وزن‌های شعری کلاسیک فارسی استفاده کرد و در کنار آن، مضامین نوآورانه‌ای را در اشعارش به کار برد. او با استفاده از نمادها و استعاره‌های زیبا، احساسات عمیق انسانی را به تصویر می‌کشید و از این راه، پیوندی عاطفی با خوانندگان خود برقرار می‌کرد؛ وی نه‌تنها به‌عنوان شاعر ایرانی، بلکه به عنوان نمادی از فرهنگ و هویت ایرانی نیز شناخته می‌شود؛ در این مسیر با گسترش زبان فارسی در سرزمین‌های وسیع‌تر، اشعار و آثار رودکی به‌عنوان نماد ادبیات و هنر ایرانی به سایر نقاط دنیا معرفی شده است.
او با بیان عواطف و احساسات انسانی و با پرداختن به موضوعات اجتماعی و فرهنگی زمان خود، به شکل‌دهی هویت ملی کمک کرد، در واقع رودکی نماد وحدت و انسجام فرهنگی در دنیای فارسی‌زبان است و آثارش به عنوان میراثی گران‌بها در تاریخ ادبیات فارسی باقی مانده‌اند.
رودکی به‌عنوان پدر شعر فارسی نه‌تنها در حوزه ادبیات تأثیرگذار بود، بلکه نقشی اساسی در تحول فرهنگی و اجتماعی ایران ایفا کرد؛ از طریق اشعارش، او امکان بیان احساسات و عقاید را برای دیگران فراهم ساخت و به همین دلیل، او هنوز هم در قلب و ذهن مردم ایران و ادبیات جهان جایگاهی ویژه دارد.
با وجود اینکه زمان زیادی از زندگی او گذشته، اما شعر و ادبیات او همچنان زنده و پویا است و نسل‌های جدید با اشعار او آشنا می‌شوند. این نشان‌دهنده عمق و تأثیر تاریخ ادبیات فارسی و ارزش‌های انسانی‌ای است که رودکی به تصویر کشیده است.
نظر شما