به گزارش خبرگزاری ایمنا، لب شکری (Cheiloschisis) و شکاف کام (Palatoschisis)، که به‌طور معمول با یک‌دیگر رخ می‌دهد و به صورت کلی به‌عنوان شکاف لب و کام (Cleft Lip and Palate) شناخته می‌شود، نقص‌های مادرزادی است که در طول دوران جنینی اتفاق می‌افتد.
این نقص‌ها در نتیجه نبود اتصال کامل بافت‌های صورت در هفته‌های ششم تا دوازدهم بارداری ایجاد می‌شود؛ در لب شکری شکافی در لب بالا ایجاد می‌شود که می‌تواند از یک شکاف کوچک تا یک شکاف بزرگ که کل لب را دربر می‌گیرد، متغیر باشد؛ شکاف کام، شکافی در سقف دهان (کام) است که می‌تواند به‌صورت جزئی (فقط در کام نرم) یا کامل (در کام نرم و سخت) باشد.
علت دقیق این نقص‌ها هنوز به‌طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل متعددی در بروز آن‌ها نقش دارد؛ عوامل ژنتیکی نقش مهمی دارد، همچنین سابقه خانوادگی لب شکری و شکاف کام احتمال بروز این نقص‌ها را افزایش می‌دهد، همچنین عوامل محیطی همچون کمبود اسید فولیک در دوران بارداری، مصرف دخانیات، الکل و بعضی داروها نیز می‌توانند ریسک را افزایش دهد، به علاوه عوامل دیگر شامل عفونت‌های ویروسی در دوران بارداری، قرار گرفتن در معرض سموم محیطی و بعضی از شرایط پزشکی در شکاف کام (لب شکری) اثرگذار است.
تشخیص لب شکری و شکاف کام در حین سونوگرافی پیش از تولد یا بلافاصله پس از تولد انجام می‌شود. درمان این نقص‌ها شامل جراحی است که در چند مرحله انجام می‌شود. اولین جراحی برای ترمیم شکاف لب در چند ماهگی انجام می‌شود. جراحی ترمیم شکاف کام در سنین ۹ تا ۱۸ ماهگی انجام می‌شود. هدف از این جراحی‌ها، بازسازی بافت‌ها، بهبود عملکرد دهان و بینی و بهبود ظاهر صورت است. علاوه بر جراحی، ممکن است به درمان‌های دیگری مانند گفتار درمانی، فیزیوتراپی صورت و ارتودنسی نیاز باشد. گفتار درمانی به کودک کمک می‌کند تا مشکلات احتمالی در گفتار را برطرف کند.
ارائه خدمات به ۵۰۰۰ بیمار شکاف لب و کام در اصفهان
امیرحسین فصاحت، پزشک عمومی و پژوهشگر حوزه شکاف لب و کام مرکز تحقیقات ناهنجاری‌های جمجمه و صورت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: تیم درمانی این مرکز به بیش از ۵۰۰۰ بیمار از سراسر کشور خدمات ارائه می‌دهد. این بیماران از مناطق مختلف، حتی از دورافتاده‌ترین مناطق ایران، برای درمان و بررسی‌های تخصصی به اصفهان می‌آیند. تیم درمانی شکاف لب و کام اصفهان که متشکل از ۲۰ متخصص در رشته‌های مختلف است، از جمله جراحان پلاستیک، جراحان فک و صورت، گوش و حلق و بینی، جراحان اطفال و سایر تخصص‌ها، به بیماران خدماتی جامع شامل معاینات پزشکی، گفتار درمانی، درمان‌های تغذیه‌ای، و مشاوره‌های روانشناسی ارائه می‌دهند.
وی با بیان اینکه این خدمات در قالب تعرفه‌های دولتی و با هزینه‌های مناسب برای بیماران انجام می‌شود، می‌افزاید: یکی از اصلی‌ترین اهداف این مرکز، ارائه روش‌های نوین درمانی بر اساس پژوهش‌های علمی است؛ این تیم تحقیقاتی توانسته است در مطالعات خود روش‌های جراحی موثرتری را برای درمان شکاف لب و کام شناسایی کند که عوارض کمتری و نتایج بهتری برای بیماران به‌همراه می‌آورد.
پژوهشگر شکاف لب و کام با تاکید بر اینکه بزرگ‌ترین چالش در مسیر پژوهش‌های این مرکز، کمبود بودجه و نیروی انسانی است، گفت: این تیم همیشه به‌دنبال همکاری با پژوهشگران و متخصصان دیگر حوزه‌ها برای گسترش و بهبود کیفیت خدمات خود است.
فصاحت تصریح می‌کند: مهم‌ترین مسئله‌ای که باید به آن توجه داشت این است که کودک مبتلا به شکاف لب و کام باید زیر نظر یک تیم درمانی متخصص قرار گیرد، زیرا این بیماران علاوه بر مشکلات فیزیکی، ممکن است با چالش‌های روانی و اجتماعی نیز روبه‌رو شوند که نیازمند پشتیبانی کامل از نظر درمانی و روانشناسی است.
وی خاطرنشان می‌کند: تیم درمانی شکاف لب و کام اصفهان در راستای اطلاع‌رسانی به عموم مردم در رابطه با این بیماری تلاش دارد آگاهی عمومی را نسبت به ضرورت پیگیری درمانی صحیح این بیماران افزایش دهد.
به گزارش ایمنا، کودکان مبتلا به لب شکری و شکاف کام با چالش‌های متعددی از جمله مشکلات گفتار، عملکرد عضلات صورت و موقعیت دندان‌ها روبه‌رو هستند که نیازمند درمان‌های تخصصی همچون گفتار درمانی، فیزیوتراپی صورت و ارتودنسی است.
این مشکلات در صورت درمان نشدن می‌تواند به عفونت‌های گوش میانی، اختلالات شنوایی و حتی تغذیه نادرست منجر شود، بنابراین پیگیری مداوم پزشکی و انجام درمان‌های مناسب برای بهبود کیفیت زندگی این کودکان ضروری است.
با پیشرفت‌های پزشکی در سال‌های اخیر، جراحی‌های مرتبط با لب شکری و شکاف کام نتایج بسیار موفقیت‌آمیزی داشته است؛ اغلب این کودکان می‌توانند زندگی سالم و عادی را تجربه کنند؛ نقش خانواده و تیم‌های پزشکی متخصص در ارائه حمایت‌های روانی و درمانی مؤثر، عاملی کلیدی در روند بهبودی و ارتقای کیفیت زندگی این کودکان محسوب می‌شود.
نظر شما