غبار فراموشی بر بزرگترین بنای آجری و خشتی شمال کشور

پل تاریخی محمدحسن‌خان یکی از آثار باستانی و ارزشمند ایران است که در شهر بابل واقع شده است و به عنوان بزرگترین بنای آجری و خشتی شمال کشور شناخته می‌شود، این بنا که در دوره قاجار ساخته شده در سایه بی‌توجهی مردم و مسئولان در معرض تخریب و نابودی قرار گرفته است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از مازندران، آثار تاریخی در دنیا طرفداران و علاقه‌مندان زیادی دارد، به گونه‌ای که بسیاری از این علاقمندان در قالب گردشگر میلیاردها دلار خرج می‌کنند تا به کشورهای دیگر سفر کنند و از نزدیک این آثار را ببینند و با آنها آشنا شوند و این آثار تاریخی در ایران کم نیستند.

پل‌ها یکی از زیباترین آثار تاریخی در ایران هستند که با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی هر منطقه ساخته شده‌اند، همچون پل تاریخی محمدحسن‌خان بابل که ویژگی‌های خاصش موجب شده است که این اثر تاریخی کهن از جمله پل‌های منحصربه‌فرد در جهان باشد.

این پل در سال ۱۱۴۶ هجری شمسی یعنی زمان حکمرانی کریم‌خان زند و توسط محمدحسن‌خان، جد آغامحمدخان قاجار و برای قدردانی از مردم بابل (بار فروش) که در جنگ با کریم‌خان زند پیروز شده بودند، روی رودخانه بابل‌رود احداث شد.

پل محمدحسان‌خان به طول ۱۴۰ مترمربع و عرض شش متر که یکی از پل‌های مهم تاریخی استان مازندران و کشور محسوب می‌شود، بزرگترین و مهمترین راه ارتباطی بخش‌های پر جمعیت گتاب و بندپی شرقی و بندپی غربی به بابل است و در گذشته نه چندان دور بار تردد به آمل را بر شانه‌های خود تحمل می‌کرد.

نکته قابل توجه در بنای این پل، نوع معماری آنکه مربوط به دوره صفوی است و استفاده از سفیده تخم‌مرغ و به روایتی زرده تخم‌مرغ در ساخت این بنای تاریخی زیبا جلوه خاصی را به آن بخشیده است.

این پل در سال ۱۳۵۶ به شماره ثبت ۱۴۱۴ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد که البته از مدت‌ها پیش از ثبت نیز بر اثر ترددهای طولانی‌مدت صدماتی به این پل وارد شده بود، از این رو برای جلوگیری از ادامه این صدمات با همکاری اداره راه‌وترابری، دو پل دیگر در کنار این بنای تاریخی احداث شد تا این پل به عنوان یک اثر تاریخی مورد مرمت و جهت بازدید علاقمندان زیباسازی شود اگرچه ایراداتی از سوی برخی از کارشناسان حوزه میراث‌فرهنگی بر این زیباسازی وارد شده است، آنها اشکالاتی بر این مرمت وارد کرده‌اند و پیشنهاداتی برای نگهداری بهتر از این پل و حتی بهبود عبورومرور از این پل‌ها را ارائه دادند که لازم است مورد توجه قرار گیرد.

غبار فراموشی بر بزرگترین بنای آجری و خشتی شمال کشور

بزرگترین بنای آجری و خشتی شمال کشور روبه‌نابودی است

قاسم اسحاقی‌ملکشاه از کاسبان اطراف پل محمدحسن‌خان درباره این پل و بی‌مهری مسئولان شهری و استانی نسبت به آن به خبرنگار ایمنا می‌گوید: پل محمدحسن‌خان قاجار یکی از بناهای زیبا و چشم‌نواز و در واقع بزرگترین بنای آجری و خشتی شمال کشور است که در حقیقت سرمایه ملی این استان محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه در سالیان گذشته این بنای تاریخی مورد بی‌توجهی مسئولان این شهر و استان قرار گرفته و در حال نابودی است، می‌افزاید: سال‌هاست این پل در خدمت به ما بوده است و ما دوست داریم این سرمایه ملی برای نسل آینده باقی بماند، اکثر مسئولان و رجال سیاسی شهری و استانی و بعضاً کشوری برای رسیدن به جایگاه فعلی از همین پل عبور کردند، چون بیشتر این مسئولان از بخش‌هایی بودند که برای تحصیل و رفت‌وآمد باید از این پل عبور می‌کردند.

اسحاقی اضافه می‌کند: آنها امروزه نیز، هر روز برای تردد این پل را مشاهده می‌کنند و می‌بینند که پل روزبه‌روز دارد تخریب می‌شود اما هیچ کاری برای حفظ و نگهداری آن انجام نمی‌شود.

وی با بیان اینکه به خاطر مرمت غیرکارشناسانه و عجولانه، بار سنگینی بر شانه‌های نحیف این پل همراه با هزینه هنگفتی تحمیل شده است، ادامه می‌دهد: در اجرای این طرح، جان پناه سبکی که همچون گوشواره در کنار پل خودنمایی می‌کرد، برداشته شد که اگر کودکی در اثر غفلت والدین از شانه پل بالا برود، مستقیم به داخل رودخانه بابلرود سقوط خواهد کرد، درحالی‌که در بنای اصلی این جان پناه در کنار این پل تعبیه شده بود و معماران اصلی فکر همه موارد احتمالی را کرده بودند که بر اثر این مرمت، شکل اصلی پل تغییر غیر کارشناسانه پیدا کرد.

این شهروند مطلب قابل توجه دیگر از این پل را استفاده از مصالح سنگین و غیرمرتبط با مصالح اولیه مطرح کرد و گفت: به‌کارگیری این نوع مصالح باعث تغییر شکل بنای اصلی و بار اضافه بر پل شده است.

نفس‌های پل محمدحسن‌خان بابل به شماره افتاده است

وی با بیان اینکه یکی از مشکلات اصلی که هر روز لرزه بر اندام نحیف پل محمدحسن‌خان می‌اندازد و موجب سست شدن پاهای این پل شده است، وجود زیر گذر و عبور ماشین‌های سنگین از زیر پل بوده که هر ساعت و هر روز شاهد گیر افتادن ماشین‌های سنگین در زیر پل و فشار این ماشین‌ها بر شانه‌های پل هستیم، می‌گوید: بارها به مسئولان نامه نوشته‌ایم و حضوری نیز این مشکل را بیان کردیم اما صدای ما به جایی نرسیده است و باید بگوییم که نفس‌های، پل محمدحسن‌خان بابل به شماره افتاده است و این فریاد سکوت پل است که به گوش می‌رسد.

غبار فراموشی بر بزرگترین بنای آجری و خشتی شمال کشور

تردد خودروهای سنگین تهدیدی بر ویرانی پل محمدحسن‌خان بابل

مهران فلاح، رئیس میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بابل با ابراز نگرانی نسبت به وضعیت فعلی پل تاریخی محمدحسن‌خان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: بارها تاکید بر برگزاری جلسه‌ای با حضور اعضای شورای تأمین و شورای ترافیک، رئیس راهنمایی و رانندگی، شهرداری و شورای شهر بابل، میراث‌فرهنگی در فرمانداری شهرستان بابل داشته‌ایم تا طرحی در این جلسه به صورت قانون تصویب شود.

وی با بیان اینکه تصویب این طرح مبنی بر اینکه تردد خودروهای سنگین به‌طور دائمی منع شود، یکی از خواسته‌های ما در سالیان اخیر بوده است، می‌افزاید: هم‌اکنون با نیوجرسی مانع از تردد خودروهای سنگین شده‌اند که البته هنوز هم برخی از افراد به این موضوع توجهی نمی‌کنند.

غبار فراموشی بر بزرگترین بنای آجری و خشتی شمال کشور

جذب سرمایه‌گذار و ایجاد فضای گردشگری تنها راه نجات پل محمد حسن خان

حمیدرضا قربانیادلاور، عضو شورای شهر و رئیس شورای شهرستان بابل نیز به خبرنگار ایمنا می‌گوید: برای حفظ این پل تاریخی و جلوگیری از تردد بارها با نیوجرسی و ریختن شن مانع از عبورومرور این ماشین‌های سنگین از زیر پل شدیم اما شبانه برخی افراد خاطی اقدام به جابه‌جایی موانع و بازگشایی مسیر کرده‌اند.

وی با بیان اینکه استفاده از ظرفیت و فرصت خدادادی جاری بودن رودخانه بابلرود در این شهر و این پل تاریخی به عنوان یک فرصت گردشگری، تنها راهکار حفظ بناست، می‌افزاید: شورای شهر با تمام توان به دنبال سرمایه‌گذار داخلی است تا از این فرصت برای جذب گردشگر استفاده کند.

قربانیادلاور اضافه می‌کند: خراش وارد شده به طاق پل محمدحسن‌خان مربوط به سال‌های گذشته است و باید برای حفظ این پل تلاش کرد و تنها راه آن جذب سرمایه‌گذار و ایجاد فضای گردشگری است.

مهدی همایون‌زاده، رئیس اداره راه و شهرسازی بابل هم با اشاره برآورد تخصیص اعتبار این پل به خبرنگار ایمنا می‌گوید: در راستای ساماندهی، همچنین برای تعمیر و دیگر مسائل پل تاریخی محمدحسن‌خان مبلغ ۱۰ میلیارد ریال به این بنای تاریخی اختصاص پیدا کرده است و تلاش می‌شود تا با جذب این اعتبار بخشی از خسارات وارده بر این پل مورد تعمیر واقع شود.

به گزارش ایمنا، برای جلوگیری از نابودی پل تاریخی محمدحسن‌خان بابل، نیاز مبرمی به اقدامات فوری وجود دارد، مسئولان باید برنامه‌های مرمتی را تدوین کرده و منابع مالی لازم را برای حفظ این اثر فراهم کند، همچنین آگاهی‌سازی به جامعه درباره حفظ آثار تاریخی می‌تواند نقش مؤثری در حفاظت از چنین بناهایی ایفا کند، حفظ پل محمدحسن‌خان نه تنها وظیفه‌ای ملی بلکه یک مسئولیت اجتماعی برای نسل‌های آینده نیز محسوب می‌شود تا بتوانند از تاریخ غنی خود بهره‌مند شوند.

کد خبر 819276

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.