به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، انسجام اجتماعی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه پایدار در شهرهاست. هنگامی که اعضای یک جامعه شهری احساس تعلق و مشارکت مشترک داشته باشد، آن شهر می‌تواند به شکل مؤثرتری به نیازها و چالش‌های خود پاسخ دهد. از سوی دیگر، افزایش تنوع جمعیتی در شهرها به‌دلیل جریان‌های مهاجرتی و تغییرات دموگرافیک، لزوم توجه به انسجام اجتماعی را بیش‌ازپیش نمایان کرده است.
شهرداری‌ها به‌عنوان نهادهای محلی پیشرو، نقش محوری در ایجاد و تقویت انسجام اجتماعی دارند و می‌توانند با شناسایی و به‌کارگیری رویکردهای موفق در این زمینه به رشد و توسعه پایدار شهرها کمک کنند. در ادامه به کاربردی‌ترین راهکارهای افزایش انسجام اجتماعی در شهرها و افزایش ارتباط بین شهرداری‌ها و شهروندان اشاره می‌شود.
ارتقای خدمات شهری فراگیر
شهرداری‌ها باید خدمات ضروری همچون بهداشت، آموزش و رفاه اجتماعی را بر اساس نیاز مناطق ارائه بدهند و در این راستا گروه‌های آسیب‌پذیر همچون زنان، کودکان و سالمندان را هدف قرار دهند. این رویکرد نه‌تنها نیازهای اساسی ساکنان شهرها را برطرف می‌کند، بلکه احساس تعلق و اعتماد به حکمرانی محلی را نیز تقویت می‌کند.
مشارکت دادن اعضای جامعه در فرایندهای تصمیم‌گیری به حصول اطمینان از شنیده‌شدن صدای گروه‌های مختلف و در نظر گرفتن نیازهای آنها کمک می‌کند. این امر از طریق برگزاری مجامع عمومی، نظرسنجی‌ها و پروژه‌های مشارکتی قابل دستیابی است و این امکان را در اختیار ساکنان مناطق مختلف با توانایی‌های گوناگون قرار می‌دهد تا بر سیاست‌های محلی تأثیر بگذارند.
ترویج مشارکت جامعه
ایجاد مراکز اجتماعی در شهر که طیف متنوعی از فعالیت‌ها را ارائه می‌دهند منجر به تسهیل و افزایش تعامل و ارتباط اجتماعی میان شهروندان می‌شود. این مراکز باید فراگیر باشند و به همه گروه‌های سنی و جمعیتی با هر سطح توانایی و درآمد، خدمات ارائه دهند تا از این طریق تفرقه و شکاف‌های اجتماعی را کاهش دهند و پیوندهای جامعه را تقویت کنند.
برگزاری رویدادهای مربوط به بزرگداشت فرهنگ محلی، آداب و رسوم، جشن‌های سنتی و ترویج فعالیت‌های تفریحی می‌تواند به بهانه‌های مختلف مردم را گردهم آورد. چنین ابتکاراتی به ایجاد روابط میان ساکنان کمک می‌کند و احساس هویت و افتخار جامعه محلی را شکل می‌دهد.
تقویت محله‌های پویا
شهرداری‌ها می‌توانند با سرمایه‌گذاری در فضاهای عمومی همچون پارک‌ها، کتابخانه‌ها و باغ‌های اجتماعی که تعامل و روابط اجتماعی را در محله‌ها تشویق می‌کنند، انسجام اجتماعی جامعه محلی را ارتقا دهند. طراحی مناسب فضاهای عمومی به‌عنوان نقاط تجمع گروه‌های گوناگون، موجب ایجاد آشنایی و گسترش همکاری‌های اجتماعی می‌شود.
همکاری با سازمان‌های محلی همچون مدارس و سازمان‌های غیرانتفاعی می‌تواند شبکه‌های اجتماعی را تقویت کند زیرا مردم به این سازمان‌ها اعتماد دارند و به همین دلیل آنها می‌توانند به‌طور مؤثر ساکنان را برای ابتکارات مختلف با هدف بهبود انسجام اجتماعی بسیج کنند.
ایجاد مشارکت‌های بلندمدت
شهرداری‌ها باید ذی‌نفعان کلیدی در جمله از جمله کسب‌وکارها، گروه‌های اجتماعی و دستگاه‌های دولتی محلی را شناسایی کنند تا مشارکت‌هایی را برای حمایت از ابتکارات و برنامه‌های مربوط به انسجام اجتماعی ایجاد کنند. همکاری‌های بلندمدت می‌تواند به اشتراک‌گذاری منابع و اثرگذاری جمعی کمک کند. ایجاد معیارهایی برای ارزیابی تلاش‌های انجام‌شده توسط شهرداری‌ها ضروری است تا بتوانند انسجام اجتماعی را به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشند و جوامع مقاوم‌تر و فراگیرتری را ایجاد کنند.
ارتقای ارتباط شهرداری با شهروندان از طریق فناوری
پیاده‌سازی سیستم‌های مدرن مدیریت ارتباط با شهروندان می‌تواند ارتباط میان دولت‌های محلی و ساکنان را به‌طور قابل‌توجهی بهبود ببخشد. این سیستم‌ها به شهرداری‌ها امکان می‌دهند تا به شکل کارآمدی به درخواست‌ها، خدمات و بازخوردهای شهروندان پاسخ دهند و احساس تعلق را در اعضای جامعه تقویت کنند. دولت‌های محلی می‌توانند از طریق ارائه تعاملات شخصی‌سازی‌شده و پاسخ‌های به‌موقع، اعتماد را در ساکنان ایجاد و مشارکت شهروندی را تشویق کنند.
برگزاری رویدادهای رایگان
میزبانی رویدادهای رایگان اجتماعی همچون کارگاه‌ها و جشنواره‌ها می‌تواند تعامل ساکنان با یکدیگر و با مقامات محلی را تشویق کند. این رویدادها نه‌تنها موجب بهبود پیوندهای اجتماعی می‌شوند، بلکه فرصت‌هایی برای بیان نگرانی‌ها و ارائه پیشنهادها توسط شهروندان به دولت محلی فراهم می‌کنند. تبلیغات مؤثر از طریق رسانه‌های اجتماعی و کانال‌های محلی می‌تواند زمینه‌های مشارکت را افزایش دهد.
استفاده از بسترهای دیجیتال برای مشارکت
برای از بین بردن موانع مشارکت شهروندان در فرایندهای برنامه‌ریزی، شهرداری‌ها باید از بسترهای دیجیتالی استفاده کنند که دسترسی آسان به فرصت‌های مشارکت شهروندی را فراهم می‌کنند. راهکارهایی همچون نظرسنجی‌های آنلاین، اپلیکیشن‌های تلفن همراه و شهرهای مجازی می‌تواند مخاطبان گسترده‌تری را جذب کند، از جمله ساکنان جوان‌تر که ارتباطات دیجیتال را ترجیح می‌دهند؛ این ابزار باید کاربرپسند و قابل دسترس باشند تا حداکثر مشارکت را تضمین کنند.
تشویق حل مسئله مشارکتی
برنامه‌هایی که ساکنان را با کارکنان دولت محلی و داوطلبان بخش خصوصی به هم متصل می‌کنند، موجب بهبود تلاش‌های حل مسئله درون جامعه می‌شوند. به‌عنوان مثال، ابتکار «پل شهروندی» در سان‌فرانسیسکو به‌طور موفقیت‌آمیزی گروه‌های متنوع را برای رسیدگی به چالش‌های عمومی به‌طور مشترک گرد هم آورده است که نه‌تنها نوآوری را تقویت می‌کند، بلکه با درگیر کردن شهروندان در پروژه‌های معنادار، پیوندهای اجتماعی را نیز تقویت می‌کند.
ایجاد مکانیزم‌های بازخورد مداوم
ایجاد مکانیزم‌های بازخورد مداوم به شهرداری‌ها اجازه می‌دهد تا راهبردهای خود را بر اساس نظرات شهروندان تطبیق دهند. جمع‌آوری منظم نظرات از طریق نظرسنجی‌ها یا جلسات عمومی به اطمینان از پاسخگویی مؤثر به نیازهای جامعه کمک می‌کند. این ارتباط دوطرفه موجب می‌شود که ساکنان نقش فعالی در شکل‌دهی به محیط خود داشته باشند.
دولت‌های محلی می‌توانند با اجرای این رویکردهای چندوجهی، نقش حیاتی در ایجاد جوامع منسجم‌تر و مقاوم‌تر ایفا کنند. هنگامی که شهرداری‌ها بر تقویت پیوندهای اجتماعی متمرکز می‌شوند، می‌توانند احساس تعلق به جامعه را افزایش دهند، شهروندی فعال را تشویق کنند و رفاه کلی ساکنان را بهبود بخشند.
شهرداری‌های پیشرو در سیاست‌های انسجام اجتماعی
شهرداری‌های مختلفی در سراسر جهان به‌دلیل سیاست‌های مؤثر خود در زمینه انسجام اجتماعی شناخته شده‌اند که نشان می‌دهند سیاست‌های هدفمند چگونه می‌تواند با پاسخگویی به نیازهای جمعیت‌های متنوع، افزایش مشارکت در زندگی شهروندی و ترویج حکمرانی فراگیر، به ایجاد انسجام اجتماعی کمک کند. در ادامه بعضی از نمونه‌های برجسته معرفی می‌شود.
ادینبورگ، اسکاتلند
شورای شهر ادینبورگ به‌عنوان یک شهرداری پیشرو در انسجام اجتماعی شناخته می‌شود و در گزارش جدیدی که شهرها را بر اساس روابط اجتماعی ارزیابی کرده است، ادینبورگ در رتبه نخست قرار گرفته است. این شهر راهبردهای نوآورانه‌ای را برای تقویت تعامل جامعه اجرا کرده است، از جمله ایجاد یک مرکز عملیات که از داده‌های زنده برای بهبود خدمات شهری مختلف از جمله مدیریت ترافیک و پاسخ به بحران استفاده می‌کند.
مورلند، استرالیا
شورای شهر مورلند، برنامه انسجام اجتماعی ۲۰۲۰-۲۰۲۵ را با هدف افزایش ارتباط و مشارکت جامعه از طریق ابتکاراتی متمرکز بر اتصال اجتماعی و فرهنگی، مشارکت شهروندی و مشارکت در یادگیری و اقتصاد، طراحی و اجرا کرده است. شورای این شهر بر فراگیری تأکید دارد و به دنبال درگیر کردن گروه‌های اقلیت به‌ویژه جوامع بومی و جزیره‌نشینان تنگه تورس، جوامع مهاجر و پناهنده و افراد دارای معلولیت در زندگی شهری است و راهبردهایی برای مقابله با تبعیض و ترویج تنوع دارد. شهرداری مورلند به دنبال ایجاد جامعه‌ای منسجم است که در آن با مردم از هر گروه و با هر پیشینه‌ای منصفانه و برابر رفتار شود.
شهرداری استانبول، ترکیه
برنامه اقدامات مهاجرتی و انسجام اجتماعی ۲۰۲۰-۲۰۲۴ استانبول از طریق فرایند مشارکتی و با همکاری اداره مهاجرت ترکیه توسعه یافته است و به دنبال ارتقای خدمات یکپارچه برای پناهندگان و مهاجران است. هدف این برنامه بهبود دسترسی به خدمات برای جوامع میزبان و پناهندگان، همچنین حکمرانی فراگیر و ارائه خدمات با کیفیت بهتر است و در این راستا تحولاتی صورت گرفته است که زمینه بهره‌مندی اقشار آسیب‌پذیر از تمام خدمات شهری را فراهم می‌کند. این راهبرد شامل ایجاد ظرفیت و تحقیق برای پشتیبانی از مدیریت مؤثر مهاجرت با تعیین اولویت دسترسی پناهندگان است.
بورکینافاسو
بورکینافاسو پروژه تمرکززدایی و انسجام اجتماعی را به‌منظور بهبود دسترسی به خدمات شهرداری برای جمعیت‌های آسیب‌پذیر از جمله زنان، کودکان و افراد ساکن در مناطق روستایی راه‌اندازی کرده است. این پروژه بر فراگیری در فرایندهای تصمیم‌گیری محلی تأکید دارد تا اطمینان حاصل کند که گروه‌های آسیب‌پذیر می‌توانند در شکل‌دهی به جوامع خود مشارکت کنند.
توکیو، ژاپن
با وجود اینکه توکیو با چالش‌هایی همچون کاهش جمعیت روبه‌رو است، به کمک برنامه‌های اجتماعی خود که ترکیبی از امکانات شهری و حس تعلق به جامعه را ارائه می‌دهند، پیوندهای محله‌ای قوی را حفظ کرده است و از این راه به گسترش و ارتقای روابط بین‌فردی میان ساکنان کمک می‌کند. شهرداری توکیو با برنامه‌های متنوعی همچون توسعه مراکز اجتماعی محلی و تشویق به مشارکت داوطلبانه، در تقویت این حس همبستگی و انسجام نقش مؤثری ایفا می‌کند.
نیواورلئان، ایالات متحده آمریکا
نیواورلئان به‌دلیل فرهنگ خونگرم و فضای آرامی که دارد، به‌عنوان شهری دوستانه توصیف می‌شود. این موضوع موجب می‌شود که تازه‌واردان به‌راحتی با ساکنان شهر پیوندهای اجتماعی برقرار کنند. شهرداری نیواورلئان با ارائه برنامه‌های تقویت هویت محلی و برگزاری رویدادهای فرهنگی و اجتماعی متنوع، در حفظ این فضای دوستانه و فراگیر شهری نقش کلیدی ایفا می‌کند.
این شهرداری‌ها نمونه‌هایی از این موضوع هستند که برنامه‌ریزی شهری و ابتکارهای متناسب با بافت فرهنگی و نیازهای هر شهر، چگونه می‌تواند روابط اجتماعی مثبت میان ساکنان ایجاد کند و به بهبود رفاه و انسجام کلی جامعه کمک کند.
نظر شما