به گزارش خبرگزاری ایمنا از اصفهان، جوشقان قالی در ۸۰ کیلومتری جنوب شهرستان کاشان در استان اصفهان قرار دارد و شهری دره‌ای در کنار کوه‌های کرکس با آب و هوای سردسیر است؛ شغل مردمان این دیار بیشتر کشاورزی، دامداری و قالیبافی است.
این شهر زیبا دارای قدمتی چند هزار ساله و وجه تسمیه آن برگرفته از جوشقان به نام قصر و کاخ است؛ این منطقه در زمان صفویه یکی از بزرگ‌ترین مراکز قالیبافی ایران به شمار می‌آمده است.
بانوان این منطقه زنان توانگری هستند که در کنار خانه‌داری به ارتقای جایگاه اقتصادی خانواده نیز اهمیت می‌دهند و در کار تولید فرش استادکارانی خبره هستند، اما امروزه و با توسعه زندگی شهری این هنر دستی رو به افول گذاشته است.
قالی‌های این شهر با طرح و نقشه زیبا به دست زنان توانگر این مرز و بوم نقش می‌خورد و به فرش خوش نقش و نگار تبدیل می‌شود، نقشه قالی جوشقان تنها منحصر به این منطقه است و زنان خلاق این خطه آن را از حفظ می‌بافند.
از سال‌های دور تاجران انگلیسی و آمریکایی این فرش را برای رنگ‌آمیزی و آرایش سالن‌های خود خریداری و بر در و دیوار منازل خود آویزان می‌کردند، با این وجود امروزه تولید این فرش زیبا به دلیل گران بودن مواد اولیه رکود پیدا کرده است و کمتر به آن پرداخته می‌شود.
به جرئت می‌توان گفت که این قالی از نخستین فرش‌های تهیه شده در ایران از زمان صفویان بوده است و سیاحان غرب زمان سفر به ایران از جوشقان بازدید می‌کردند تا این فرش گرانبها را به عنوان اشیای زینتی با خود ببرند.
گرانی مواد اولیه قیمت تمام شده قالی جوشقان را افزایش داده است
مریم محمدی، بافنده قالی جوشقان به خبرنگار ایمنا می‌گوید: قالیبافی را در کنار خانه‌داری انجام می‌دهم و از این کار لذت می‌برم زیرا علاوه بر اینکه به اقتصاد خانه کمک می‌کنم می‌توانم ذهنم را مشغول کنم و با کار کردن خود را شاد نگه دارم.
وی از گرانی مواد اولیه شکایت می‌کند و می‌افزاید: مواد اولیه این صنعت گران است و قیمت تمام شده زیاد می‌شود، در صورتی که قدرت خرید مردم کم شده است و دیگر کمتر کسی می‌تواند این فرش را در خانه استفاده کند.
قالی جوشقان ساده با طرحی مخصوص منطقه کاشان
علی نیکبخت، شهردار جوشقان قالی درباره ویژگی‌های فرش این منطقه به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: جوشقان را به دلیل تولید قالی با پسوند قالی معرفی می‌کنند، این نوع فرش در کشور بسیار مرغوب و اصیل و طرح و نقش آن مختص شهر جوشقان است.
وی می‌افزاید: بانوان هنرمند این خطه طرح و نقشه فرش را از حفظ می‌بافند و با تصویری که در ذهن دارند طرح زیبایی از فرش را تولید می‌کنند.
شهردار جوشقان قالی خاطرنشان می‌کند: مرغوبیت این فرش به دلیل استفاده از پشم و کرک مرغوب و طبیعی است و نوعی سادگی و بی آلایشی در این فرش وجود دارد؛ طرح‌هایی که بافته می‌شود جنگلی یا جوشقانی، کشمیری و خانه بندی است، البته طرح جنگلی رواج بیشتری دارد.
نیکبخت تصریح می‌کند: نقشه این قالی برگرفته شده از طرح جنگلی با جوشقانی به صورت لوزی مستقل است و نقش مرکزی آن به نام اسلیمی یا چهار فرنگی است که به جای ترنج می‌نشیند.
وی اظهار می‌کند: در حال حاضر بانوان نسبت به ۲۰ سال پیش کمتر به تولید این فرش می‌پردازند که دلیل اصلی آن توسعه فناوری و پیشرفت شهری است که سبب شده تا دختران جوان به دنبال شغلی اداری باشند و کمتر حرفه مادران خود را دنبال کنند.
این فرش اصیل ایرانی تبلور فرهنگ و اصالت است
رضا حیدری، رئیس شورای اسلامی شهر جوشقان و کارشناس فرش دستباف نیز با تاکید بر اینکه این فرش اصیل ایرانی تبلور فرهنگ و اصالت منطقه کاشان است، به خبرنگار ایمنا تصریح می‌کند: نگاه ایرانی و اصالت غیرت مردان ایرانی در نحوه نشستن بانوان بر دار این قالی نمایان است، به نحوی که بافنده پشت دار قرار می‌گیرد و از دید بیگانگان و نامحرمان پنهان است.
وی ادامه می‌دهد: نوعی تفکر و ایده‌پردازی در این شهر هویدا است که خلاقیت بانوان خوش‌فکر این خطه را به منصه ظهور می‌رساند.
این کارشناس فرش دستبافت با بیان اینکه بافت این فرش به صورت قلعه‌ای در حاشیه فرش است، اضافه می‌کند: اشکال هندسی، دژهای قلعه و مرکز فرماندهی که روی این فرش نقش می‌بندد نوعی آرایش جنگی است که وطن پرستی را ترویج می‌کند.
حیدری وجود فرش‌های این منطقه را در موزه‌های معتبر دنیا از جمله قالی‌های گلدانی در موزه ویکتوریا و آلبرت نشانه گرانبها و مرغوب بودن این بافته‌ها عنوان و تاکید می‌کند: فرش جوشقان از دیرباز بخش عمده قالی‌های مورد نیاز دربار شاه عباس را تأمین می کرده و دارای معیارهای درجه یک قالیبافی بوده است.
بسیاری از صنایع‌دستی ایرانیان در گذر زمان به فراموشی سپرده شده است و مشکلاتی همچون گران شدن مواد اولیه، نبود بازار فروش به قیمت مناسب و مهاجرت مردم به شهرهای اطراف سبب رکود این صنایع از جمله قالیبافی در جوشقان شده است.
امید آن می‌رود تا مسئولان با اهتمام نسبت به احیای صنایع‌دستی و رفع این موانع اقدام کنند، این نوع فرش با استفاده از الیاف و رنگ طبیعی می‌تواند جایگزین مناسبی برای کف‌پوش منازل باشد و به رفع مشکلاتی از جمله پادرد کمک کند.
نظر شما