به گزارش خبرگزاری ایمنا، مرکز پژوهش‌های اتاق ایران، تازه‌ترین گزارش ماهانه شاخص مدیران خرید (شامخ) را منتشر کرد.
این گزارش نشان می‌دهد: بخش صنعت به‌دلیل بهبود شرایط، پس از رکود عمیق و طولانی مدت، به‌طور عمده به علت کاهش قطعی‌های برق، با رشدی نسبی همراه بوده است. این بهبود موجب افزایش فروش در بخش صنعت پس از رکود ۷ ماهه شده است.
بر مبنای این گزارش، نگرانی‌ها در مورد چشم‌انداز اقتصاد، به‌دلیل ریسک‌های سیاسی منطقه و پیامدهای اقتصادی آن، افزایش پیدا کرده است. سطح نااطمینانی در فضای تجاری بیشتر شده و خوش‌بینی‌های اقتصادی به پایین‌ترین میزان در ۲۰ ماه اخیر رسیده است. کاهش اعتماد به آینده اقتصاد، پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای کسب‌وکارها را حتی در کوتاه‌مدت دشوار کرده است. علاوه‌بر این، افزایش ناگهانی نرخ ارز موجب کاهش عرضه نهاده‌های تولید و افزایش قابل توجه قیمت‌ها و هزینه‌های تأمین مواد اولیه شده و قیمت نهاده‌ها به یکی از بیشترین مقادیر ثبت شده خود رسیده است.
شاخص ترکیبی کل اقتصاد
بر اساس این گزارش شاخص مدیران خرید کل اقتصاد در مهر ۱۴۰۳ برابر با ۵۲.۳ بوده که نشان‌دهنده افزایش نسبی فعالیت‌های اقتصادی در این ماه است. با این حال، پس از تعدیل فصلی، این شاخص به ۴۹.۸ رسیده که بیانگر رکود برای ششمین ماه متوالی است.
شاخص تولید محصول یا خدمات به‌عنوان مؤلفه‌های اصلی شاخص کل نیز پس از تعدیل فصلی ۵۱.۱ محاسبه شده که پس از شش ماه روند کاهشی، برای نخستین بار در محدوده‌ای بالاتر از مرز ۵۰ قرار گرفته است.
شاخص موجودی مواد اولیه هم پس از تعدیل فصلی ۴۷.۱ ثبت شده و به‌طور تقریبی برای هشتمین ماه پیاپی کاهش داشته است. ضمن اینکه شاخص فروش کالا یا خدمات در مهر با تعدیل فصلی ۵۵.۳ بوده و بعد از پنج ماه کاهش مداوم، برای نخستین بار افزایش پیدا کرده است.
شاخص انتظارات از فعالیت اقتصادی آینده پس از تعدیل فصلی ۵۵.۹ به دست آمده که پایین‌ترین مقدار در ۲۰ ماه گذشته است و نشان‌دهنده افزایش نااطمینانی اقتصادی و کاهش خوش‌بینی‌های اقتصادی است.
شاخص بخش صنعت
شاخص مدیران خرید بخش صنعت در مهر ۱۴۰۳ نیز برابر با ۵۷.۴ محاسبه شده که پس از چهار ماه کاهش، برای نخستین بار در مهر افزایش پیدا کرده است. این شاخص پس از تعدیل فصلی به ۵۴.۵ رسیده که بهبود شرایط رکودی را نشان می‌دهد.
شاخص تولید محصولات پس از تعدیل فصلی ۵۲.۱ محاسبه شده و در مقایسه با کاهش شهریور، شرایط بهتری در مهر ثبت شده است.
شاخص موجودی مواد اولیه هم در مهر پس از تعدیل فصلی ۵۰.۳ برآورد شده که پس از هفت ماه کاهش، همچنان در محدوده مرزی ۵۰ قرار دارد. شاخص فروش محصولات در مهر پس از تعدیل فصلی ۵۸.۳ بوده و پس از رکود طولانی هفت ماهه برای نخستین بار افزایش را نشان داده است.
مشکلات اصلی از دید فعالان اقتصادی در مهر ۱۴۰۳
از دیدگاه برخی فعالان اقتصادی، رفع تعهد ارزی همچنان یکی از موانع اصلی کسب‌وکارها محسوب می‌شود. در این ماه، شرایط سیاسی و نااطمینانی نسبت به آینده منجر به افزایش قابل توجه نرخ ارز شده است، این امر علاوه‌بر افزایش هزینه تأمین مواد اولیه، موجب کاهش عرضه نیز شده و بسیاری از فعالان اقتصادی نسبت به شرایط آینده ابراز نگرانی کرده‌اند.
افزایش نرخ ارز موجب شده برخی تأمین‌کنندگان مواد اولیه به‌دلیل بی‌ثباتی قیمتی از عرضه محصولات خود خودداری کنند، نتیجه این امر افزایش قیمت مواد اولیه به دلیل رشد نرخ ارز و کاهش عرضه آن‌هاست. از سوی دیگر، این وضعیت شرکت‌ها را مجبور به تعویق خرید نهاده‌های تولید کرده است، همچنین انتظار می‌رود مشکلات تولید به‌دلیل شرایط منطقه و افزایش نرخ ارز و قیمت مواد اولیه تشدید شود.
یکی دیگر از مشکلاتی که بنگاه‌ها با آن مواجه هستند، فرایند طولانی و پیچیده تأمین مواد اولیه است. ارز مورد نیاز این مواد به‌موقع تخصیص پیدا نمی‌کند، و در مواردی نیز ارز تخصیص‌یافته باید از طریق صرافی‌های کشورهای همسایه منتقل شود، پس از انتقال، ثبت سفارش اغلب به یوآن چین انجام می‌شود و سپس، به‌دلیل تحریم‌ها، مواد اولیه از گمرک دبی به ایران تحویل داده می‌شود. این فرایند پیچیده و طولانی مدت زمان دسترسی مواد اولیه برای تولیدکنندگان را بسیار افزایش داده است.
نظر شما