مخازن کرایوژنیک دوست دار طبیعت

به گزارش خبرگزاری ایمنا، مخازن کرایوژنیک به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های روز در حوزه نگهداری سیالات با دمای بسیار پایین شناخته می‌شوند. این مخازن که قابلیت حفظ سیالات در دمای منفی ۲۰۰ درجه سانتیگراد را دارند، در صنایع مختلف نقش کلیدی ایفا می‌کنند. سیالات کرایوژنیک نظیر اکسیژن، نیتروژن و آرگون زمانی که از فاز گاز به مایع تبدیل می‌شوند، حجم آن‌ها تا ۷۰۰ برابر کاهش پیدا می‌کند به همین دلیل، نگهداری این سیالات در حالت مایع نه تنها فضای ذخیره‌سازی کمتری می‌طلبد، بلکه موجب افزایش خلوص تا بالای ۹۹ درصد نیز می‌شود. این ویژگی در صنایعی که نیاز به گازهای صنعتی خالص دارند، اهمیت ویژه‌ای دارد.

طراحی و تولید مخازن کرایوژنیک به علت حساسیت‌های دمایی بالا نیازمند رعایت دقیق استانداردهای بین‌المللی است. استانداردهایی مانند EN13486 و ASME Section VIII به‌طور تخصصی برای ساخت این مخازن مورد استفاده قرار می‌گیرند و تنها تعداد محدودی از کشورها در جهان به این فناوری پیشرفته دسترسی دارند. با توجه به نبود نیاز این مخازن به تجهیزات الکتریکی و مکانیکی، هزینه‌های تأمین انرژی در مراکز صنعتی کاهش یافته و در نتیجه وابستگی به زیرساخت‌های انرژی به صفر می‌رسد. این ویژگی نه تنها موجب صرفه‌جویی اقتصادی می‌شود، بلکه به کاهش آلودگی‌های محیط زیستی ناشی از استفاده از منابع انرژی مانند برق و گاز نیز کمک می‌کند. مخازن کرایوژنیک در صنایعی نظیر فولاد، نفت، گاز، پتروشیمی، صنایع غذایی، بیمارستان‌ها، و سایر بخش‌هایی که نیاز به گازهای صنعتی دارند، قابل استفاده بوده و جایگزینی مناسب برای کپسول‌ها و دستگاه‌های مولد گاز محسوب می‌شوند. از جمله مزایای استفاده از این مخازن می‌توان به خلوص بالاتر، حجم ذخیره‌سازی بیشتر، امنیت بالاتر و کاهش هزینه‌های تولید و کنترل کیفیت اشاره کرد.

استفاده از این مخازن، تحولی در مدیریت منابع انرژی و کاهش اثرات محیط زیستی در صنایع مختلف به همراه دارد.

استانداردهای مورد استفاده در طراحی مخازن کرایوژنیک

پیمان جمشیدی کارشناس صنایع به خبر نگار ایمنا می‌گوید: به مخازنی که توانایی نگهداری سیالات با دمای منفی ۲۰۰ درجه سانتیگراد را دارند، مخازن کرایوژنیک گفته می‌شود. این مخازن به دلیل شرایط عملیاتی و دمای کاری ویژه خود به‌عنوان تکنولوژی پیشرفته (HiTech) در نظر گرفته می‌شوند. سیالات کرایوژنیک زمانی که از فاز گاز به فاز مایع تبدیل می‌شوند، حجم آن‌ها تا ۷۰۰ برابر کاهش پیدا می‌کند. در این دما، هیچ سیال دیگری قادر به حفظ خواص خود نیست، به همین دلیل خلوص سیالات مایع کرایوژنیک به بالای ۹۹ درصد می‌رسد.

وی می‌افزاید: یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این مخازن، نبود نیاز به تجهیزات اضافی مانند دستگاه‌های برقی یا مکانیکی است و این مسئله مستلزم طراحی دقیق و استفاده از المان‌های فنی مهندسی پیچیده است.

کارشناس صنایع در پاسخ به سوالی درباره استانداردهای طراحی و تولید مخازن کرایوژنیک عنوان می‌کند: دو استاندارد عمومی برای طراحی این مخازن وجود دارد؛ یکی استاندارد EN13486 و دیگری استاندارد ASME Section VIII. شرکت پیشران زمهریر آسمان به دلیل تخصصی بودن استاندارد EN، از آن برای تولید تمامی محصولات خود استفاده می‌کند. این مخازن به دلیل نبود نیاز به زیرساخت‌های برقی و مکانیکی، هزینه‌های تأمین گاز را به حداقل می‌رسانند و وابستگی به منابع انرژی به صفر می‌رسانند.

جمشیدی ادامه می‌دهد: این ویژگی موجب می‌شود هزینه‌های صنایع کاهش یابد و از آلودگی ناشی از مصرف منابع انرژی مانند گاز و برق که در سایر روش‌های تأمین گاز وجود دارد، جلوگیری شود.

وی تصریح می‌کند: برای تولید و نگهداری سیالات کرایوژنیک در دمای منفی ۲۰۰ درجه، دو فاکتور اصلی لازم است؛ دانش فنی در طراحی و استفاده از متریال مقاوم در برابر سرما. در حالی که استاندارد EN برای طراحی استفاده می‌شود، انتخاب متریال مناسب یکی از چالش‌های مهم است. استنلس استیل به‌دلیل افزایش مقاومت در برابر دمای پایین به‌عنوان بهترین متریال شناخته می‌شود؛ چراکه سایر فلزات در این دما شکننده می‌شوند.

کارشناس صنایع در ادامه تاکید می‌کند: دو روش برای پایش مخازن وجود دارد؛ روش مکانیکال و روش الکتریکال. در روش مکانیکال از تجهیزات ابزار دقیق مانند Level Gauge و Pressure Gauge استفاده می‌شود و اپراتور به‌صورت دستی در محل مخزن عملیات پایش را انجام می‌دهد. اما در روش الکتریکال، اطلاعات فشار و حجم مخزن به اتاق کنترل ارسال می‌شود و از آنجا عملیات مانیتورینگ صورت می‌گیرد.

جمشیدی در تشریح مزایای محصولات بیان می‌کند: محصولات ما نسبت به سایر رقبا از مزایایی چون طراحی بهینه‌تر، استفاده از استاندارد تخصصی مخازن کرایوژنیک، قابلیت طراحی در حجم‌ها و فشارهای متنوع بر اساس نیاز مشتری، خدمات پس از فروش طولانی‌مدت و ارائه مشاوره‌های فنی مهندسی برخوردارند. علاوه بر آن ما از طراحی تا تولید محصول به‌طور کامل مستقل هستیم و به هیچ منبع داخلی یا خارجی وابسته نیستیم. تجربه همکاری با صنایع مختلف و نصب حدود ۴۰۰ مرکز در داخل و خارج از کشور نیز از نقاط قوت ما به شمار می‌آید.

تأثیرات محیط زیستی مخازن کرایوژنیک

وی ارتباط با مسائل محیط زیستی مرتبط با این تکنولوژی اظهار می‌کند: با توجه به اینکه مخازن کرایوژنیک نیاز به زیرساخت‌های انرژی ندارند و از عناصر طبیعی مانند اکسیژن، نیتروژن و آرگون که در هوای روزانه تنفس می‌کنیم استفاده می‌کنند، این مخازن هیچ‌گونه آثار منفی بر محیط زیست ندارند. سیالات کرایوژنیک از طریق تقطیر و سردسازی این عناصر تولید می‌شوند و از آنجایی که این گازها جز طبیعی هوا هستند، سازگاری ۱۰۰ درصدی با محیط زیست دارند.

به گزارش ایمنا، مخازن کرایوژنیک به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های ذخیره‌سازی سیالات با دمای بسیار پایین، نقش کلیدی در صنایع مختلف ایفا می‌کنند. این تکنولوژی با تکیه بر دانش فنی پیشرفته و رعایت دقیق استانداردهای بین‌المللی مانند EN13486 و ASME Section VIII، توانسته است بستری امن و کارآمد برای نگهداری گازهای صنعتی همچون اکسیژن، نیتروژن و آرگون را فراهم کند.