به گزارش خبرگزاری ایمنا، سید عباس عراقچی از سیزدهم مهر تا پانزدهم آبان توانست با ۱۲ سفر دیپلماتیک به کشورهای منطقه، رکوردی جدید برای دستگاه دیپلماسی کشور خلق کند. عراقچی در مجموعه این سفرها علاوه بر آنکه زمینه گسترش مناسبات منطقه‌ای و همسایگی ایران را فراهم کرده، توانسته است تصویری روشن از راهبردها و مواضع جمهوری اسلامی ایران در برخورد با تحولات منطقه و بین‌المللی به‌ویژه در رویارویی با شرارت‌های رژیم‌صهیونیستی نشان دهد.
در چنین شرایطی سفر دوروزه عراقچی به پاکستان که برخی معتقدند آخرین سفر منطقه‌ای رئیس دستگاه دیپلماسی در این دور از سفرها تلقی می‌شود، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، چرا که دو کشور علاوه برداشتن دیدگاه‌های مشترک در خصوص توسعه همکاری‌های دوجانبه و تحولات جاری در منطقه، پرونده‌های مهم مشترکی نیز در حوزه‌های مختلف در دستور کار دارند.
لازم به یادآوری است که ایران و پاکستان با بیش از ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک و برخورداری از قرابت‌های مختلف زبانی، فرهنگی و دینی از کشورهای مهم و تأثیرگذار در تحولات منطقه و جهان اسلام به‌شمار می‌روند، به‌طوری که کمتر کشوری را می‌توان پیدا کرد که به اندازه پاکستان با ایران هویت مشترک فرهنگی-تاریخی داشته باشد و برای اینکه جمهوری اسلامی ایران برای مردم پاکستان عمق استراتژیک فرهنگی و تمدنی است، از این‌رو بسیاری از آنان ایران را کشور دوم خود می‌دانند، همچنین پاکستان را می‌توان نخستین کشوری دانست که انقلاب اسلامی و شکل‌گیری جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت شناخت و می‌توان گفت جمهوری اسلامی پاکستان سال‌هاست که حافظ منافع ایران در مقابل آمریکا بوده است. بر همین اساس روابط دو کشور از زمان استقلال پاکستان تاکنون بسیار راهبردی بوده و نگاه رهبران دو کشور نسبت به بسیاری از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی نزدیک است به‌طوری که می‌توان دو کشور را بازیگران مهمی در شکل‌دهی به تحولات منطقه و جهان اسلام به‌شمار آورد.
عراقچی در این سفر با مقامات ارشد پاکستان از جمله شهباز شریف، نخست‌وزیر و محمد اسحاق دار، وزیر خارجه دیدار کرد و توافقات جدیدی در زمینه همکاری‌های مرزی بین دو کشور حاصل شد.
وی دیدارها و رایزنی‌هایی با مقامات کلیدی پاکستانی از جمله ژنرال عاصم منیر، فرمانده ارتش پاکستان داشت و فضایی از تفاهم متقابل را در این دیدارها ایجاد کرد. چنین تعاملاتی در هم‌سوسازی دیدگاه‌های دو ملت در خصوص چالش‌های مشترک به‌ویژه تهدیدات ناشی از اقدامات اسرائیل، برقراری آتش‌بس در غزه و لبنان و رویکردهای مشترک برای کاهش تنش‌ها و افزایش ثبات در منطقه و نیز تدوین پاسخ‌های جمعی برای مقابله با این چالش‌ها بسیار مهم ارزیابی می‌شود. در این خصوص عراقچی در کنفرانس مطبوعاتی مشترک پس از این دیدار تاکید کرد که «برخلاف اسرائیل، ایران به دنبال تنش نیست، اما حق دفاع از خود را محفوظ می‌دارد.»
روابط دیرینه فرهنگی
همان‌طور که گفته شد، از زمان استقلال پاکستان، به‌طور عمده رابطه بین ایران و پاکستان نزدیک بوده است؛ این نزدیکی به هویت مشترک دو کشور که ریشه در مشترکات فرهنگی و تاریخی دارد برمی‌گردد. از این‌رو سران دو کشور دیدگاه‌های هم‌سویی در رویارویی با مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی به‌ویژه مهمترین مسئله جهان اسلام یعنی فلسطین داشته‌اند که این هم‌سویی و هماهنگی در تقویت همکاری بین دو کشور در حوزه‌های مختلف به‌ویژه حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی مؤثر بوده است.
برخورد با مسائل منطقه‌ای
ایران و پاکستان علاوه بر آنکه تاکنون چندین‌بار همبستگی خود را با ملت فلسطین ابراز و اقدامات رژیم صهیونی را محکوم کرده‌اند و رایزنی‌های مشترکی در راستای توقف جنایات این رژیم و دفاع از حقوق مشروع مردم فلسطین در مجامع بین‌المللی داشته‌اند؛ در خصوص مسائل مهم منطقه‌ای دیگر نیز موضع واحدی دارند که مهمترین آن تعهد هر دو کشور به پایبندی به اصول حاکمیت و تمامیت ارضی در رویکردهای سیاست خارجی آنها است به طوری که دو کشور همواره بر اهمیت حقوق دفاع مشروع تأکید داشته و خواهان متوقف کردن تجاوزاتی هستند که منطقه را بی‌ثبات می‌کند؛ آنها همچنین مشتاق همکاری با کشورهای هم‌فکر برای ترویج صلح هستند.
همکاری‌های امنیتی و نظامی
یکی دیگر از مهمترین مسائل ایران و پاکستان عزم مشترک دو کشور برای مبارزه با تروریسم و افزایش امنیت مرزها است. در همین رابطه مقامات ارشد نظامی هر دو کشور دیدارهای متقابلی برای تدوین استراتژی در مقابله با فعالیت‌های گروه‌های افراطی و مهار فعالیت‌های غیرقانونی فرامرزی، از جمله قاچاق مواد مخدر، کالا، سوخت و قاچاق انسان داشتند. با همکاری مشترک، هر دو کشور به دنبال مقابله مؤثر با تهدیدات مشترک هستند و به این ترتیب به ثبات و امنیت منطقه‌ای کمک می‌کنند که پیش‌بینی می‌شود اجرای توافق‌نامه‌های مختلف همکاری امنیتی این تلاش‌ها را تقویت کند.
همکاری‌های تجاری و اقتصادی
همکاری‌های تجاری و اقتصادی یکی دیگر از محورهایی است که مورد رایزنی رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان با مقامات پاکستانی قرار گرفت. یکی از مکانیسم‌های محوری تسهیل‌کننده این همکاری‌ها، کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور است، به همین منظور بیست‌ودومین نشست پیش‌بینی‌شده کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در تهران نماد تلاش‌های مداوم برای شناسایی راه‌های جدید همکاری و رفع موانع تجاری موجود است و به‌طور همزمان، مذاکرات با هدف انعقاد توافق‌نامه تجارت آزاد در حال انجام است و هر دو کشور در تلاش هستند تا فهرست کالاهای حساس را نهایی و مقررات تجاری را ساده کنند.
این دو کشور مسلمان همسایه که از ظرفیت‌های اقتصادی گسترده‌ای برخوردارند، توانایی تأمین نیازهای یکدیگر را دارند. حجم تجارت دوجانبه شاهد افزایش بوده و در سال ۲۰۲۳ به حدود ۲.۷۵ میلیارد دلار رسیده است که این رشد نشان‌دهنده شناخت متقابل از مزایای حاصل از روابط اقتصادی نزدیک‌تر و تعهد به بهره‌گیری از فرصت‌های مشترک است.
بهبود زیرساخت‌های مرزی
با درک اهمیت استراتژیک اتصال، ایران و پاکستان در بهبود زیرساخت‌های مرزی خود سرمایه‌گذاری کرده‌اند. از لحاظ تاریخی، گذرگاه مرزی میرجاوه-تفتان به عنوان تنها نقطه مرزی رسمی عمل می‌کرد. با این حال، در سال‌های اخیر شاهد افتتاح پایانه‌های مرزی اضافی در ریمدان-گبد و پیشین-مند بوده‌ایم که به ترتیب در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ تأسیس شده‌اند، علاوه بر این، ایجاد بازارچه‌های مرزی مشترک در کوهک، پیشین و ریمدان نمونه‌ای از تلاش‌ها برای رونق اقتصادهای محلی و بهبود معیشت جوامع مرزی است. این بازارچه‌ها نه‌تنها تجارت را تسهیل می‌کنند، بلکه ارتباطات مردم با مردم را نیز تقویت می‌کنند و حسن نیت و اتکای متقابل را افزایش می‌دهند.
پروژه خط لوله گاز ایران-پاکستان
همکاری در زمینه انرژی، به‌ویژه خط لوله گاز ایران-پاکستان (IP)، جنبه مهمی از روابط دوجانبه ایران و پاکستان را نشان می‌دهد. این پروژه که با امضای توافق‌نامه‌ای در سال ۲۰۰۹ آغاز شد، تأمین گاز طبیعی ایران به پاکستان را پیش‌بینی می‌کند و بدین ترتیب نیازهای انرژی پاکستان را برطرف و وابستگی متقابل اقتصادی را تقویت می‌کند، در حالی که ایران سهم مربوط به خود از خط لوله را تا مرز پاکستان تکمیل کرده است، پیشرفت در سمت پاکستان با تأخیر روبه‌رو شده است. گفت‌وگوهای جاری با هدف عبور از چالش‌هایی است که مانع پیشرفت می‌شوند، با این خوش‌بینی که تلاش‌های مشترک منجر به تحقق این پروژه شود.
نظر شما