قادر طراواتپور در گفتوگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: همه ایرانیها بهرهای از ذوق ادبی دارند؛ یا از شعر لذت میبرند یا شعر میخوانند یا آواز میخوانند یا درباره شعر میاندیشند یا از شعر استفاده میکنند یا شاعر هستند.
وی افزود: در هر دورهای متناسب با جمعیت آن دوره ۱۰ هزار تا ۱۰۰ هزار شاعر داشتهایم که در دست روزگار و تاریخ غربال میشوند و در هر دوره یک تا دو نفر از آنها ماندگار میشوند، اما سایرین نیز در این آفرینش جهان شاعرانه تمدن ایرانی نقش داشتند.
شاعر ایرانی تصریح کرد: از دوران دبستان معلمانم متوجه شدند که شعرهای کتابهای درسی را متفاوتتر از سایر دانشآموزان میخوانم و علاوه بر اینکه شعر را میفهمیدم، خوب میخواندم و با ایما و اشاره و حرکت دست به القای مطلب در ذهن مخاطب کمک میکردم.
وی یادآور شد: از همان دوران طفولیت ذائقهای نسبت به متن ادبی و شعر داشتم، بعدها به واسطه بلنداقبالیام، دبیر ادبیات چهار سال دوره متوسطه من یک شاعر بسیار خوب به نام حمدالله رجایی بهبهانی بود و من در آن زمان تازه فهمیدم او یک شاعر متفاوت است که زاویه دید دارد.
طراواتپور گفت: نخستین شعرهایی که بهطور رسمی خواندم از شعرهای حمدالله رجایی بود، با بعضی از واژهها آن آشنا شدم و چیزهایی را مینوشتم که شبیه به شعر بود که به او میدادم تا در بعضی جلسات شعرهای من را ببیند و نقاط ضعف و قوت آنها را بیان کند، همچنین استاد من تلاش میکرد کنار اینکه شعرهای مولوی، حافظ و مواردی از این دست را میخواندم، در شعر حرفهای خودم را بزنم و زاویه دید خود را داشته باشم.
وی اظهار کرد: در دانشگاه وارد انجمنهای ادبی شیراز شدم و آنجا با اساتید مختلفی آشنا شدم، در واقع آغاز رسمی فعالیت من در حوزه شعر از اینجا بود که علاوه بر توجه به فعالیت، سلامتی، درس و دانشگاه به مهمترین کار خود یعنی شعر میپرداختم.
شاعر ایرانی ادامه داد: در دوران دانشگاه مجلات شعر به دستم میرسید و از آنجا که تهران مرکز و پایتخت بود و نخبگان شعری کشور در آنجا بودند، با جریانات شعری و با شخصیتهای شعری همچون علی معلم آشنا شدم و در رویارویی با شعرهای او گویا به معنای واقعی پی بردم که یک انسان شاعر یعنی چه.
وی تصریح کرد: ارتباط صمیمانهای با آثار قیصر امینپور برقرار میکردم، اما شعرهای علی معلم برایم چیزی دیگر بود و به نگاه شعری او علاقهمند شده بودم، کمکم با شاعران پیش از انقلاب و آثار آنها آشنا شدم و فهمیدم نیما کار بزرگی را برای شعر فارسی کرده است، بهطوری که در دوره بسیار تاریک در شعر فارسی ظهور کرده و به شاعران آموخته است که نگاه داشته باشند؛ میشود انسان متناسب با ذائقه خود از اشیا، زندگی و زیست خود در قالب شعر، اشعاری را بیان کند.
طراواتپور افزود: شعر فارسی در دوران پیش از نیما به صورت روزنامهای بوده و با زیست شاعرانه فاصله داشت؛ در واقع شعرهای مبارزاتی، بیانیهای و ترجمه آثار عربی بیان میشدند که هیچکدام ارتباط فطری با زیست شاعرانه نداشت، اما نیما آمد و در دنیا و زبان فارسی تحولی بزرگ ایجاد کرد، بهطوری که فکر میکنم دوره بلوغ شعر فارسی پس از نیما اتفاق افتاد و او راه بزرگی را باز کرد.
وی گفت: باید شعر را زندگی کرد نه در کنار زندگی شاعر بود، در این راستا در دورههای مختلف، شعرهای مذهبی، آئینی، مدح، مثنوی، غزل و مواردی از این دست میگفتم، اما به جایی رسیدم که سبک شعری خود یعنی زیست دوران کودکی تا ۱۸ سالگی را بهعنوان یک پیشنهاد به شعر امروز و غزل عاشقانه، عارفانه، روستایی و طبیعتمحور را بر پایه نگرش نوع طبیعت در کتاب کوهزاد پاییز بیان کردم.
شاعر ایرانی اظهار کرد: عدهای مشغول کوبیدن کتاب من و عدهای در حال تشویق آن هستند و فکر میکنم بسیاری از شاعران چنین تجربهای را داشتهاند، به همین خاطر خداوند را شکر میکنم که من را در این مسیر هدایت کرد و این مسیر را تا امروز پیش آمدم.
وی با اشاره به نقش هوش مصنوعی در اشعار فارسی ادامه داد: احساس نمیکنم که هوش مصنوعی نقطه قوتی برای شعر باشد، چرا که شعر یک امر درونی و جوشیده از فطرت انسانها است.
طراواتپور تصریح کرد: شاعران ادبی در طول تاریخ ماندگار شدند، چراکه جان و روح خود را به سمت ملکوت هدایت کردند؛ یعنی هم خداوند به آنها عنایت داشته و هم خودشان انسانهای به سمت معنویت و ملکوت رفته بودند.
وی افزود: ویژگی شاعران بزرگ این است که چکیدهای از همه فضیلتهای معنوی جامعه بودند، بنابراین تصورم این است که هوش مصنوعی نیز هیچ تأثیری بر شعر نخواهد گذاشت و شاید در درازمدت بر مصنوعی کردن شعرها و ریشه آن آسیب بزند؛ شعر چیزی نیست که با هوش مصنوعی اتفاق بیفتد و بتواند تأثیرگذار باشد.
شاعر ایرانی گفت: رکن اصلی فرهنگ در هر جامعه بزرگی ریشه در تاریخ، اندیشمندان بزرگ، تمدن، تفکر، آثار مکتوب، فرهنگی، هنری، معماری و موسیقی دارد و شعری یکی از رکنها و ستون اصلی زیربنای تعالی فرهنگی ملتها بوده است.
وی اظهار کرد: ما ایرانیها اگر فردوسی را نداشتیم چه بسا فارسی صحبت نمیکردیم، تعالی کشور ما امروز مدیون فردوسی است؛ در واقع تمدن ایرانی مدیون شعر فارسی است و شعر فارسی بالاترین قله و دستاوردهای تمدن ایرانی است، بنابراین در هر دورهای که شاعران بزرگ ظهور کردند، جامعه در آن دوره از مسخ شدن نجات پیدا کرده است.
طراواتپور ادامه داد: شعر حیاتبخش است و میتواند یک جامعه و یک نسل را متحول کند، بهطوری که وقتی به بعضی از مسائل تاریخی که نگاه میکنیم میبینیم آنچه که مایه جاودانی یک ملت شد و نگذاشت آن ملت پایمال شود، هنر، شعر و موسیقی آن جامعه بوده که محور آنها شعر است.
وی تصریح کرد: برای مثال امروزه در حوزه دفاعی صاحب پهپاد، موشک و روحیه قوی دفاعی و جریان پایداری هستیم که در جهان اسلام رهبری میکنیم، چه بسا با تفکر پی ببریم که بخشی از ایمان، روحیه و پیشرفت ما مدیون شعر فارسی است.
شاعر ایرانی افزود: شعر فارسی سراسر هیجان، زندگی و حرکت است؛ یعنی شعر فارسی آنقدر متعالی است که انسان را از ناامید شدن، مأیوس شدن، افسرده و بیمار شدن نجات میدهد و زندگی و حیات میبخشد و به جامعه و اجزای آن حیات میدهد.
وی گفت: شعر در واقع شعله چراغی بود که ظلمات تاریخ را برای ما روشن کرد و ما را بهعنوان ملتی که همیشه پیش پای خود را میدیدیم نجات داد و باعث شد که ما هیچوقت با وجود شکستهایی که در طول تاریخ خوردیم، نابود نشویم.
طراواتپور اظهار کرد: ما همچون ملت مصر زبان ملی خود را از دست ندادیم، چراکه ما فردوسی داشتیم که به ما حیات داد، ما حافظ داشتیم که زیست عاقلانه و خردورزانه را به ما یاد داد، ما سعدی داشتیم که شادی و نشاط و زندگی را به ما بخشید و ما مولانا داشتیم که چراغ حکمت و عرفان را در زندگی ما برافروخت.
وی ادامه داد: همه دارایی ملت ایران فرهنگ آن است و همه تاریخ و فرهنگ ما مدیون شاعران بزرگی است که داشتیم، البته پیشرفتهای بزرگی در طول تاریخ در رشتههای مختلف داشتیم که آنها هم تأثیرگذار بودند، اما همانها نیز بهدلیل اینکه شعر فارسی قوامبخش و روحیه پایدار آن در تاریخ ملتها بوده است، مدیون شعر فارسی هستند.
شاعر ایرانی تصریح کرد: شعر فارسی کاری کرده است که زبان فارسی زبان اول جهان تشیع شود؛ این شعر فارسی بود که زبان فارسی را زبان اول علوم اهل بیت (ع) کرد، این شعر فارسی بود که توانست ملت ایران را از شدیدترین ظلمات و شکستهای تاریخ عبور دهد و با وجود ضرباتی که در طول تاریخ خورد آن را تبدیل به ملتی موفق کند و نگذارد هیچ وقت نابود شود.
نظر شما