آيت الله مظاهري: آيت الله سيد ابوالحسن اصفهاني اهل معنا بود

به گزارش ايمنا، همايش بزرگداشت آيت الله سيد ابوالحسن مديسه‌اي اصفهاني به همت اداره‌ي كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان اصفهان صبح روز چهارشنبه در روستاي مديسه‌ي شهرستان لنجان از توابع اصفهان آغاز به كار كرد. اين همايش با هدف احياي سنت تجليل از بزرگان و مفاخر شيعه و الگوسازي براي نسل جوان با حضور شخصيت هاي علمي و حوزوي کشور و ميهماناني از كشورهاي بحرين و لبنان برگزار شد. برنامه هاي روز پاياني اين همايش، پنج شنبه و در تالار مؤسسه‌ي تحقيقات و نشر معارف اهل البيت (ع) اصفهان به اجرا درآمد.
مراسم با تلاوت آياتي چند از کلام الله مجيد، پخش سرود جمهوري اسلامي ايران آغاز و با قرائت پيام آيت الله سبحاني از مراجع تقليد (توسط حجت الاسلام و المسلمين سجادي، دبير علمي همايش) ادامه يافت. سپس طبق برنامه، آيت الله العظمي مظاهري مرجع تقليد و رئيس حوزه‌ي علميه‌ي اصفهان به ذکر بياناتي پيرامون آيت الله سيد ابوالحسن مديسه‌اي اصفهاني پرداختند.
آيت الله العظمي مظاهري، آيت الله سيد ابوالحسن اصفهاني را واجد امتيازاتي دانستند که در ميان ساير مراجع کم بوده است و بيان داشتند: اولين امتياز مرحوم سيد، تسلط ايشان بر فقه است. ايشان جواب استفتائات را خودشان مي ‌دادند. شايد هر شب صد استفتاء در مدت يک يا دو ساعت پاسخ مي ‌دادند. آيت الله مظاهري دليل اين امر را تسلط عالي آيت الله اصفهاني بر فقه برشمردند و تأکيد کردند: جواب دادن سؤال فقهي بعضي مواقع احتياج به ديدن روايت يا مراجعه به کتب منبع دارد. اما اگر کسي صد سؤال در عرض يک ساعت، دو ساعت بدون مراجعه به متون جواب بدهد، دليل بر تسلط او بر فقه است که مرحوم سيد از آن برخوردار بوده‌اند که اين امتياز بالايي براي آن مرحوم است. آيت الله مظاهري امتياز دوم سيد ابوالحسن اصفهاني را سعه‌ي صدر ايشان عنوان داشتند: يک مرجع تقليد بخواهد سعه‌ي صدر نداشته باشد نمي ‌شود. آيت الله مظاهري در همين راستا از آيت ‌الله اراکي نقل کردند: يک زماني مراجع نجف بنا گذاشتند يکي از بزرگان نجف را مرجع کنند، اما نشد. چون سعه‌ي صدر نداشت.
آيت الله العظمي مظاهري افزودند: بناي مرحوم سيد اين بود که نامه ها، چه استفتاء و چه غير استفتاء را کسي نبيند و خصوصي باشد و خودشان مطالعه کنند. براي خاطر اين که اگر در اين نامه‌ ها ناملايماتي باشد کسي نفهمد. لذا مشهور است که ايشان آن نامه ‌ها که مربوط به سؤال بوده جواب مي ‌دادند و نامه‌ هايي که مربوط به سؤال نبود، نگاه مي داشتند و در فرصتي به دجله مي ‌ريختند. آيت الله مظاهري در ادامه به جريان شهادت فرزند آيت الله اصفهاني اشاره کرده و اظهار داشتند: شهادت فرزند ايشان يک وديعه‌ي بزرگ بود براي مرحوم سيد. اما عمده بيش از شهادت اين پسر، اين هضم ناملايمات در نامه ‌ها بود که ايشان داشتند. از کساني که مشهور شده به سعه‌ي صدر و مثل دريا مي ‌توانسته است لاي و گل را هضم بکند، مرحوم سيد رضوان ‌الله ‌تعالي ‌عليه بوده‌اند و اين اتفاقاً مثل همان امتياز اول ايشان است و شايد نسبت به آن امتياز اولي‌ باشد. براي اين که ايشان بر نفس اماره، بر غضب، بر هوي و هوس و بر صفات رذيله تسلط داشتند و اين مهم تر از تسلط بر فقه است.
آيت الله العظمي مظاهري در ادامه به ذکر سومين ويژگي آيت الله سيد ابوالحسن اصفهاني پرداختند: امتياز سوم مرحوم سيد که آن هم امتياز والايي است، جرأت در ارائه‌ي فتوي است. من ديده‌ام که بعضي از بزرگان از نظر تحقيق خيلي والا هستند، اما جرأت در فتوي ندارند. لذا بعد از فکرهاي فراوان، فتواي آن ها منجر به احتياط وجوبي يا احتياط استحبابي مي شود. اما ايشان اين جرأت در فقه را عالي داشتند. آيت الله مظاهري سخنان خود را با نقل خاطره‌اي از آيت الله اصفهاني ادامه دادند: يکي از بزرگان که در زمان مرحوم سيد ادعاي اعلميت داشت، به نجف رفته بود. خود آن عالم بزرگوار گفته بودند مرحوم سيد مرا به شام دعوت کردند. بعد از شام که جلسه خصوصي شد، به من گفتند من تعدادي استفتاء دارم که بايد جواب دهم. شما اگر مي خواهيد بخوابيد و اگر تمايل داريد بنشينيد تا استفتائات را پاسخ دهم. آن عالم گفته بود مي نشينم. مرحوم سيد يکي از نامه ها را گذاشته بودند در مقابل من که جواب بدهم. مرحوم سيد بيش از صد استفتاء جواب دادند و من در همان اولي فکر مي کردم. بعد که تمام شد به من گفتند چه شد؟ استفتاء را دادم به خودشان و مرحوم سيد فوراً جواب دادند. آن مرد بزرگ به مرحوم سيد گفته بودند: من هم در ابتدا همين جواب به ذهنم رسيد اما نتوانستم بنويسم و اين امتياز مرحوم سيد، جرأت در فقه و فتوي، انصافاً خيلي امتياز والائي است و از امتيازات بزرگ ايشان محسوب مي شود. لذا مي بينم در تحرير، ايشان احتياط کم دارند. خيلي صاف جلو مي روند و با جرأت فتوي مي دهند.
آيت الله العظمي مظاهري سپس به شرح چهارمين امتياز سيد ابوالحسن اصفهاني پرداختند: امتياز چهارم مرحوم سيد که آن هم خيلي مهم است، فهم عرفي ايشان است و اين يکي از امتيازات بزرگ يک مرجع تقليد به شمار مي رود که فهم عرفي او مقدم بر فهم عقلي و فهم تحقيقي او باشد. حتي مشهور است بعد از وفات مرحوم ميرزاي بزرگ، مرحوم آيت الله سيد محمد فشارکي که يکي از شاگردان مبرز مرحوم ميرزا بوده است و همه مي گفتند اهل تحقيق است، پسرش را فرستاد پيش مرحوم ميرزاي کوچک، مرحوم آيت الله سيد محمدتقي شيرازي که او هم از شاگردان ممتاز مرحوم ميرزاي بزرگ بوده است. آن پسر پيغام پدر را به ميرزاي کوچک رسانده و گفته بود: حال که ميرزا از دنيا رفت، من زن و بچه‌ام را به چه کسي ارجاع بدهم؟ ميرزاي کوچک فرموده بودند که اگر مناط در اعلميت تحقيق باشد خودتان و اگر مناط فهم فرعي باشد، من. پسر خبر را به مرحوم فشارکي داده بود و ايشان گفته بودند مناط در اعلميت فهم عرفي است نه تحقيق. شايد هم اين مطلب را به جهت فرار از مرجعيت گفته بودند. اما اين فرمايش ايشان، مثل خود ايشان، فرمايش تحقيقي بود. لذا گفتند مناط در مرجعيت فهم عرفي است. مرحوم سيد رضوان الله تعالي عليه اين فهم عرفي را داشتند. همچنين آشنائي با روايات هم به خوبي داشتند.
آيت الله العظمي مظاهري، فهم عرفي سيد را بسيار بالا برشمردند و بيان داشتند: ممکن است در زمان ايشان افرادي مساوي و يا بالاتر از ايشان بوده باشند. مثل مرحوم شيخ الشريعه، مرحوم نائيني و مرحوم عراقي که از بزرگان اهل تحقيق هستند، اما فهم عرفي مرحوم سيد را هيچکدام نداشتند و مناط در مرجعيت هم همين فهم عرفي است و لذا شهرت مرحوم سيد هم در ميان اهل علم و در ميان ديگران همين فهم عرفي است.
آيت الله العظمي مظاهري بيانات خود را با ذکر پنجمين امتياز آيت الله سيد ابوالحسن اصفهاني ادامه دادند: پنجم امتيازي که مرحوم سيد رضوان الله تعالي عليه داشتند، باورهاي قلبي بود. به قول حضرت امام (ره) ذهن عوامانه. حضرت امام رضوان الله تعالي عليه آن پانزده سالي که در نجف بودند، ظاهراً يک شب نشده حرم نروند و در کنار ضريح مطهر زيارت جامعه نخوانند. اين مسلم است، مخصوصاً با آن نظم حضرت امام که سر ساعت بايد پهلوي ضريح مطهر اميرالمؤمنين علي عليه ‌السلام نشسته باشند. آيت الله مظاهري درباره‌ي مفهوم عبارت ذهن عوامانه خاطره‌اي از حضرت امام (ره) نقل کردند: شبي هوا بد بوده است؛ حتي به جاي باران و برف، شن مي ‌باريده است. آيت الله زاده، مرحوم آيت الله سيد مصطفي خميني گفته بودند که من رفتم ايشان را منصرف کنم اما از راه علم، از راه عقل. به ايشان عرض کردم آقا آيا امام حاضر و غايب دارد؟ فرمودند نه. ايشان گفته بودند اگر نه، شما امشب زيارت جامعه را در اتاق بخوانيد، اميرالمؤمنين علي عليه ‌السلام حاضر و ناظرند. وقتي مرحوم حاج آقا مصطفي اين جمله عقلي را گفته بودند، نقل مي ‌کنند که حضرت امام در ميان حرف برخاستند و عبا را بر دوش گرفتند و فرمودند: مصطفي اين ذهن عوامانه را از ما نگير.
آيت الله العظمي مظاهري تصريح کردند: اين خيلي مهم است که انسان در حالي که اهل تحقيق است، اهل باورهاي دل باشد. مرحوم صدرالمتألهين رضوان ‌الله ‌تعالي‌ عليه در اسفار، بارها و بارها اين ادعا را مي کند و بر تحقيق خود مقدم مي دارد، مي فرمايد: من اهل دلم و علاوه بر آن اهل تحقيق هستم. اين باورهاي ديني که رياضت هم مي‌ خواهد.
آيت الله العظمي مظاهري با اشاره به اين که آيت الله العظمي سيد ابوالحسن اصفهاني اهل رياضت ديني بود، ادامه دادند: سيد همان وقتي که در مدرسه‌ي ميرزا حسين اصفهان طلبه‌اي بود، اهل معنا بود. آن وقتي که در مدرسه‌ي صدر بازار تحصيل مي کرد، اهل معنا بود. در نجف مشهور بود به اين که سيد اهل معناست، اهل تقواست. آن هم تقوائي که رسيده به عين اليقين و حق اليقين. و اين زيارت ‌هاي مرحوم سيد و کارهاي ايشان نظير اين که اگر مريض مي ‌شدند کسي را مي فرستادند سر قبر امام حسين عليه السلام براي شفا گرفتن و بالاخره اين که اهل قرآن، دعا و توسل بودند، يکي از خصوصيات مرحوم سيد رضوان ‌الله‌ تعالي ‌عليه است.
آيت الله العظمي مظاهري با تأکيد به اين که امتياز پنجم، مهم تر از چهار امتياز قبلي است از برگزارکنندگان همايش (مخصوصاً اداره‌ي کل فرهنگ و ارشاد اسلامي اصفهان) تشکر کردند و تقاضا کردند در اين برنامه در حالي که حالات مرحوم سيد گفته مي شود، برداشت اخلاقي هم از اين بزرگمرد بشود.
آيت الله العظمي مظاهري سپس به تسلط سيد به معنويات پرداختند و تصريح کردند: مرحوم سيد از نظر اقتصادي در وضع بدي بودند. در بحران هاي جنگ جهاني دوم، در بحران هاي رضا شاه، در آن بحران هايي که در ايران و در عراق، بلکه در دنيا بود، ايشان درس مي خواندند، اما خوب درس مي خواندند. تحرير مي نوشتند و در آن بحران ها ايشان علاوه بر اين که تسلط بر علم داشتند، تسلط بر هوي و هوس داشتند و در آن جنگ درون صد در صد پيروز بودند و همين طور که تسلط بر فقه داشتند، تسلط در معنويت نيز داشتند.
آيت الله العظمي مظاهري در ادامه، ششمين امتياز آيت الله اصفهاني را بيان کردند: امتياز ششم که در ميان شاگردهاي ايشان مشهور است، تشرف آن بزرگوار به محضر حضرت ولي عصر ارواحنا فداه است. تشرف هاي متعددي براي ايشان نقل مي کنند.
آيت الله العظمي مظاهري با اشاره به اين که امروزه و مخصوصاً در اصفهان عده‌اي افراد دغل و حقه باز، افراد ساده لوحي مخصوصاً زن ها را به نام تشرف استثمار کرده‌ که صد در صد آن ها غلط است، اظهار داشتند: نمي خواهم درباره‌ي تشرف هاي مرحوم سيد صحبت بکنم، براي اين که دستمايه و بهانه‌اي براي آدم هاي دغل مي شود؛ اما همانقدر مي خواهم بگويم که قطعاً مرحوم سيد، مورد عنايت امام زمان (عج) بودند.
آيت الله العظمي مظاهري در پايان، به عنايت امام زمان (عج) به سيد تأکيد کردند: مرحوم سيد علاوه بر اين که کمک کار طلبه ها بودند و همه چيز خود را فداي اين کار مي کردند، کمک کار مردم هم بودند؛ لذا امتياز ششم مرحوم سيد رضوان الله تعالي عليه اين است که مورد عنايت خاص حضرت ولي عصر ارواحنا فداه بودند. همه‌ي مراجع چنين هستند، اما مرحوم سيد از اين جهت از امتياز خاصي برخوردار بودند.