به گزارش خبرگزاری ایمنا، شانزدهمین اجلاس سران گروه «بریکس» روزهای بیست‌و سوم و بیست‌وچهارم اکتبر ۲۰۲۴، به میزبانی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در شهر کازان در جنوب غربی روسیه برگزار شد.
ولادیمیر پوتین روز چهارشنبه میزبان شیء جین پینگ از چین، نارندرا مودی از هند و دیگر رهبران جهان در اجلاس سران بلوک اقتصادهای در حال توسعه بریکس بود که بخشی از تلاش‌های کرملین برای به چالش کشیدن نفوذ جهانی غرب خوانده می‌شود.
این کنفرانس بزرگترین گردهمایی رهبران جهان در روسیه در دهه‌های اخیر است و در زمانی برگزار شد که کرملین درگیر جنگ با اوکراین مورد حمایت غرب است. تحلیلگران می‌گویند این اجلاس، بزرگترین رویدادی است که روسیه در سال‌های اخیر میزبانی کرده و سیگنالی برای غرب در بحبوحه جنگ در اوکراین است.
ائتلافی که در ابتدا شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی بود، زمانی که در سال ۲۰۰۹ تأسیس شد، به ایران، مصر، اتیوپی، امارات متحده عربی و عربستان سعودی گسترش یافت. ترکیه، آذربایجان و مالزی به‌طور رسمی برای عضویت درخواست داده و چندین کشور دیگر نیز برای پیوستن به آن ابراز علاقه کرده‌اند.
این اجلاس با حضور رهبران یا نمایندگان ۳۶ کشور برگزار شد و بر شکست تلاش‌های تحت رهبری ایالات متحده برای منزوی کردن روسیه به دلیل اقدامات این کشور در اوکراین تأکید کرد. کرملین از این اجلاس به عنوان «بزرگترین رویداد سیاست خارجی تاکنون» توسط روسیه یاد کرد.
BRICS چیست و اعضای جدید آنچه کشورهایی هستند؟
فاطمه قیمی‌بشنو، پژوهشگر مسائل خاورمیانه درباره «بریکس» در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: جیم اونیل، اقتصاددان سابق گلدمن ساکس در اوایل دهه ۲۰۰۰ واژه BRIC را ابداع کرد تا چهار کشور برزیل، هند، روسیه و چین را که در حال رشد سریع بودند، توصیف کند، زیرا در آغاز هزاره به نظر می‌رسید به احتمال زیاد به غرب نزدیک می‌شوند. سپس آفریقای جنوبی به آن پیوست، ابتدای سال جاری میلادی، کشورهای ایران، عربستان سعودی، امارات، مصر و اتیوپی نیز به این گروه اضافه شدند.
وی با اشاره به اعضای شرکت‌کننده در اجلاس بریکس ۲۰۲۴، ادامه داد: رئیس‌جمهور روسیه ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور جمهوری خلق چین شیء جین پینگ، رئیس‌جمهور مصر عبدالفتاح السیسی، نخست‌وزیر اتیوپی ابی احمد، نخست‌وزیر هند نارندرا مودی، رئیس‌جمهور ایران مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی سیریل رامافوسا، رئیس‌جمهور امارات متحده عربی محمد بن زائد آل نهیان و وزیر امور خارجه برزیل مائورو لوئیز ایکر ویرا، در نشستی با فرمت محدود اجلاس بریکس شرکت کردند.
پژوهشگر مسائل خاورمیانه در پاسخ این پرسش که اعضای جدید بریکس چه کشورهایی هستند؟، تصریح کرد: چهار کشور آسیای جنوب شرقی «مالزی، اندونزی، ویتنام و تایلند» به کشورهای شریک بریکس تبدیل شدند، هر چند جزو اعضای کامل این گروه نیستند. تحلیلگران می‌گویند که آن‌ها شاید به دنبال تنوع بخشیدن به تجارت و روابط خارجی هستند؛ این‌ها گروهی از اقتصادهای نوظهورند که به عنوان وزنه‌ای در مقابل غرب تلقی می‌شوند.
وی اضافه کرد: ۱۳ کشور به عنوان کشورهای شریک به این اتحاد اضافه شده‌اند، ۹ کشور دیگر عبارتند از الجزایر، بلاروس، بولیوی، کوبا، قزاقستان، نیجریه، ترکیه، اوگاندا و ازبکستان؛ آن‌ها اعضای کامل گروهی نیستند که در سال ۲۰۰۶ تأسیس شد و این گروه ابتدا شامل برزیل، روسیه، هند و چین بود. آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۰ به آن پیوست، در حالی که مصر، اتیوپی، ایران و امارات متحده عربی سال جاری (یعنی در سال ۲۰۲۴) به عضویت بریکس درآمدند؛ لازم به ذکر است که اقتصادهای عضو بیش از ۵.۲۸ تریلیون دلار آمریکا یا حدود ۲۸ درصد از اقتصاد جهانی را تشکیل می‌دهند.
دستور کار اجلاس بریکس / استراتژی بریکس خواسته‌های «اکثریت جهانی» را برآورده می‌کند
قیمی‌بشنو در پاسخ به این پرسش که دستور کار اجلاس بریکس چه بود؟، اظهار کرد: طبق گفته پوتین، دستور کار، شامل تعمیق همکاری‌های مالی از جمله توسعه گزینه‌های جایگزین برای سیستم‌های پرداخت تحت سلطه غرب و حل و فصل درگیری‌های منطقه‌ای و حرکت به سمت گسترش گروه کشورهای بریکس می‌شود.
وی درباره استراتژی بریکس از دیدگاه پوتین توضیح داد: پوتین در ابتدای نشست روز چهارشنبه (بیست‌وسوم اکتبر ۲۰۲۴) گفت که «استراتژی بریکس در عرصه جهانی با تلاش‌های بخش اصلی جامعه جهانی و به اصطلاح «اکثریت جهانی»، مطابقت دارد و و خواسته‌های آن‌ها را برآورده می‌کند.»؛ این رویکرد به‌ویژه در شرایط فعلی که تغییرات بنیادی در سراسر جهان در حال انجام است، به شکل دادن به یک جهان چندقطبی کمک می‌کند.
پژوهشگر مسائل خاورمیانه افزود: این دستور کار شامل تبادل نظر درباره مسائل جاری جهانی و منطقه‌ای، همچنین بحث در مورد سه بعد همکاری که توسط ریاست روسیه ترویج می‌شود، از جمله «سیاست و امنیت»، «اقتصادی و مالی» و «تبادلات فرهنگی و بشردوستانه» است. همان‌طور که برنامه ریزی شده است، توجه ویژه به امکان گسترش بیشتر BRICS از طریق ایجاد یک دسته شریک جدید، معطوف خواهد شد؛ لازم به ذکر است که بیانیه کازان پس از شانزدهمین اجلاس سران بریکس به تصویب رسید.
پیام کشورهای شرکت‌کننده در بریکس / زیبایی BRICS این است که تعهدات زیادی را بر دوش اعضای خود نمی‌گذارد
وی در خصوص پیام کشورهای شرکت‌کننده در بریکس اظهار کرد: در بریکس پلاس، اندونزی پیام صلح و اهمیت کشورهای در حال توسعه و جنوب جهانی برای اتحاد، تقویت همبستگی و ایفای نقش مهم خود در ایجاد نظم جهانی فراگیرتر، عادلانه و برابر را منتقل کرد.
قیمی بشنو ادامه داد: مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران در بخشی از سخنرانی خود در نخستین نشست بریکس پلاس با بیان اینکه «پایه‌های معادلات یک‌جانبه و توازن برخاسته از محوریت تک‌قطبی به‌شدت سست و لرزان شده است»، بیان کرد: «ائتلاف‌گرایی و تلاش برای ایجاد مناسباتی سازنده و دوستانه، بخشی از واقعیت امروز و خواسته جمع زیادی از کشورها و بازیگران بین‌المللی است تا از فضای یکجانبه‌گرایی رها شوند.»
وی تصریح کرد: پوتین در سخنانی که در جلسه «بریکس پلاس» (شامل کشورهایی که در حال بررسی پیوستن به این اتحادیه هستند) مطرح شد، غرب را متهم کرد که تلاش می‌کند قدرت رو به رشد کشورهای جنوب را با تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی، حمایت‌گرایی آشکار از نفوذ خارجی بی‌امان دموکراسی، حقوق بشر، برنامه تغییرات آب و هوا و دستکاری ارز متوقف کند.
پژوهشگر مسائل خاورمیانه خاطرنشان کرد: طبق گفته الکساندر گابویف، مدیر مرکز اوراسیا بنیاد کارنگی روسیه، زیبایی BRICS این است که تعهدات زیادی را بر دوش شما نمی‌گذارد. به بیان گابویف، رشته‌های زیادی برای عضویت در BRICS وجود ندارد و در عین حال ممکن است فرصت‌های جالبی در راه شما باشد، از جمله داشتن وقت بیشتر با همه این رهبران. »
وی در ادامه گفت: رؤسای جمهور روسیه و چین که بیست‌ودوم اکتبر ۲۰۲۴ در نشستی رودررو در صحبت کردند، متعهد به تقویت همکاری خود برای یک «نظم جهانی عادلانه» در روزگار پر هرج و مرج شدند.
قیمی‌بشنو افزود: مذاکرات بین شیء جین پینگ، رئیس‌جمهور چین و همتای روس او ولادیمیر پوتین در حاشیه شانزدهمین نشست بریکس در کازان روسیه برگزار شد. بر اساس گزارش‌ها، مسکو و پکن امیدوارند در میان اقتصادهای نوظهور این بلوک حرکتی ایجاد کنند تا جایگزینی را برای نظم جهانی تحت رهبری غرب ارائه کنند.
به گزارش ایمنا، بر اساس آنچه گفته شد، اجلاس شانزدهم سران بریکس در اکتبر ۲۰۲۴ در کازان روسیه به میزبانی ولادیمیر پوتین برگزار شد و توانست تعدادی از رهبران جهان از جمله چین و هند را گرد هم آورد. این نشست که بزرگترین گردهمایی دیپلماتیک در روسیه در دهه‌های اخیر بود، بر اهمیت بریکس به عنوان وزنه‌ای مقابل نفوذ غرب تاکید کرد. گروه بریکس با اضافه شدن اعضای جدیدی همچون ایران، مصر، اتیوپی، امارات و عربستان سعودی گسترش یافته است، همچنین کشورهای دیگری مانند ترکیه و مالزی برای عضویت ابراز علاقه کرده‌اند؛ با این گسترش، اعضای بریکس نماینده بیش از ۲۸ درصد از اقتصاد جهانی هستند.
دستور کار این اجلاس شامل تعمیق همکاری‌های مالی، توسعه جایگزین‌های پرداختی برای سیستم‌های تحت سلطه غرب و گسترش بیشتر بریکس بود. در این اجلاس پوتین اظهار کرد که این راهبرد با خواسته‌های جهانی اکثریت هم‌خوانی دارد و به تلاش برای جهان چندقطبی می‌انجامد. اجلاس بریکس با انتشار بیانیه کازان به پایان رسید و پیام صلح و همبستگی کشورهای جنوب جهانی را برجسته ساخت. این نشست به عنوان فرصتی برای تقویت روابط اقتصادی و سیاسی جدید و چالش‌های منطقه‌ای در نظر گرفته شد و تلاش کرد نقش کشورهای در حال توسعه را در ایجاد نظم جهانی عادلانه‌تر تقویت کند.
نظر شما