به گزارش خبرگزاری ایمنا از مازندران، آثار تاریخی فراوانی در شهر چند هزار ساله آمل که کاوشگران و کارشناسان باستان‌شناسی قدمت آن را هفت هزار سال تخمین زده‌اند، دیده می‌شود، آثاری از دوران ساسانی، صفویه، قاجار و پهلوی که مصالح به کار رفته در آن مهر تأییدی بر این قدمت تاریخی است و بقاع متبرکه‌ای همچون سیدقوام‌الدین مرعشی معروف به میربزرگ، بقعه شمس آل رسول، بقعه ناصرالحق، بقعه میرحیدر آملی نشان از دورانی است که بر این شهر گذشته است.
یکی از این آثار تاریخی شهر چند هزارساله آمل، پل دوازده چشمه است که اگرچه برخی از کارشناسان قدمت آن را به قبل اسلام نسبت می‌دهند اما بین مردمان این شهر گذاره دیگری رایج است، آنها معتقدند که عدد دوازده‌ای که بر نام این پل نشسته است، به ۱۲ امام معصوم بر می‌گردد و در گذشته‌های دور، مردم در دهانه‌های پل شمع روشن می‌کردند تا اگر حاجتی دارند برآورده شود یا فانوس زیر پل می‌گذاشتند تا پل در روشنایی کامل قرار بگیرد.
پل دوازده چشمه، پلی با اهمیت استراتژیکی برای شهر آمل
سعید سلیمانی، کارشناس ارشد مرمت بناهای تاریخی اداره میراث‌فرهنگی شهرستان آمل در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص پل دوازده چشمه آمل می‌گوید: این پل هم‌زمان با ساخت‌وسازهای دیگر شاه عباس صفوی در این شهر انجام و روی پل قدیمی‌تر که به دوران ساسانی برمی‌گردد، ساخته شد.
وی می‌افزاید: این پل با توجه به تعداد دهانه‌هایش، ۱۲ دهانه دارد و از قدیم مورد علاقه مردم و افزون بر اهمیت استراتژیکی که برای شهر داشته، بیشتر به‌لحاظ مذهبی مورد توجه آنها بوده است.
کارشناس باستان‌شناسی میراث‌فرهنگی مازندران با بیان اینکه طبق اسناد بر جای مانده در دوره قاجار یک دور مرمت روی پل انجام می‌شود، اضافه می‌کند: اوایل دهه ۴۰ یک الحاقات بتنی روی این پل انجام می‌شود و در دوره پهلوی دوم از این پل برای رفت‌وآمد وسایل نقلیه استفاده می‌شود.
سلیمانی ادامه می‌دهد: طرح مرمت این پل توسط شهرداری آمل تهیه شد و بعد از تصویب در شورای فنی میراث‌فرهنگی مازندران در سال‌جاری با برگزاری مناقصه، پیمانکار اجرای این طرح انتخاب شد و پیمانکار اقدام به برداشتن الحاقات جدید روی پل کرد، براساس طرح مرمت، الحاقات پل و پل فلزی که در دهه‌های اخیر روی پل اضافه شد، جمع‌آوری می‌شود و نمای سیمانی حذف و نمای آجری پل، جایگزین آن و جان پناه‌های دو طرف پل دوباره احیا می‌شود.
این کارشناس باستان‌شناسی با بیان اینکه تردد وسایل نقلیه روی این پل ممنوع شده است، می‌گوید: به‌دلیل حجم کار و حساسیت بالا، این طرح یکی از پروژه‌های طولانی خواهد بود که توسط شهرداری و با نظارت میراث‌فرهنگی اجرایی می‌شود و مردم باید در این مدت شکیبایی داشته باشند، چرا که اجرای طرح مرمت پل دوازده چشمه، اعتلای فرهنگی و شناساندن شهر آمل در جهان به عنوان یکی از تاریخی‌ترین شهرهای ایران را به دنبال دارد.
وی می‌افزاید: طولانی بودن زمان اجرای این طرح به دلیل برداشتن الحاقات بتنی با توجه به حجم زیاد آن است و در صورت شتاب، آسیب جدی به بدنه پل وارد می‌شود، به همین دلیل این بازه نسبت طولانی تعیین شده است تا کادر فنی به بهترین صورت بر اجرای کار نظارت داشته باشند و حذف بتن‌ها با کمترین آسیب به پل انجام شود.
سلیمانی اضافه می‌کند: عکس‌هایی از دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی وجود دارد و مردم می‌توانند به آن عکس‌ها رجوع کنند تا ذهنیتی از اجرای طرح مرمت داشته باشند، چرا که ساختار پل به همان شکل خواهد شد و تمام بازسازی این بنا بر همین اساس انجام می‌شود.
اجرای طرح مرمت پل دوازده چشمه برای بازگشت پل به حالت اولیه
علی موسوی، رئیس سازمان عمران و بازآفرینی شهرداری آمل با بیان اینکه مرمت و بازسازی پل دوازده چشمه در راستای بازآفرینی هسته مرکزی شهر آمل در عرصه تاریخی و فرهنگی است، می‌گوید: در ادامه اجرای این طرح، پیاده‌روسازی هسته مرکزی شهر آمل نیز در دستور کار قرار گرفته است.
وی با بیان اینکه در پروژه‌های بازآفرینی شاخصه‌هایی وجود دارد، می‌افزاید: پل دوازده چشمه را به دوره صفویه انتساب می‌دهند، اگرچه برخی از پژوهشگران آن را مربوط به دوره ساسانیان می‌دانند و شواهدی دال بر این ادعا نیز دارند و در طرح بازآفرینی هسته مرکزی شهر آمل توجه به قدمت این پل هم مورد توجه قرار گرفته است.
موسوی با بیان اینکه این پل در نقطه‌ای از شهر قرار گرفته است که قرار است به دلیل جذب گردشگران به پیاده‌راه تبدیل شود، اضافه می‌کند: تردد وسایل نقلیه روی این پل که از دوران پهلوی انجام شد، آسیب‌هایی به پل وارد کرد که آن را از جنبه زیباشناختی و تاریخی خارج کرده بود.
رئیس سازمان عمران و بازآفرینی شهرداری آمل ادامه می‌دهد: در چندین مرحله اقداماتی از سوی شهرداری روی این پل انجام شده بود که فضای نازیبایی را به پل داده بود، چرا که شکل اصلی پل از بین برده رفته بود و حالا قرار است با اجرای طرح مرمت، پل به حالت قدیمی خود بازگردد.
وی تصریح می‌کند: اجرای این طرح با توجه به وجود حایل‌ها و کلاف‌های ضخیمی که روی پل ایجاد شده است، با سختی‌هایی همراه خواهد بود، چرا که برداشتن این حایل‌ها بتنی نیاز به روش‌های خاص دارد تا بتوانیم پل را به دوران صفوی بازگردانیم.
موسوی با تاکید بر اینکه نقش پل بعد از احداث و مرمت در جذب گردشگران داخلی و خارجی بسیار مهم است، می‌گوید: این پل یادآور اتصال بین شرق و غرب در میان مردم است و به دلیل حفظ بازار قدیم، با اجرای این طرح اتفاق خوبی در این شهر می‌افتد.
وی اضافه می‌کند: امیدواریم دستگاه‌های مرتبط در این زمینه بیشتر پای کار باشند تا این پروژه به بهترین شکل اجرا شود، چرا که ساختار مرمت با ساختار بازسازی پل متفاوت است و پیش‌بینی شده است که اجرای این طرح، سه سال طول بکشد.
به گزارش ایمنا، مرمت پل تاریخی دوازده چشمه که یکی از آثار باستانی مهم شهر آمل محسوب می‌شود، نه تنها به حفظ تاریخ کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به عنوان یک جاذبه گردشگری مؤثر در توسعه اقتصادی آمل عمل کند، این طرح گامی مهم در راستای بازآفرینی هسته مرکزی شهر است.
نظر شما